page0215

207

Roizius

akademickiej wziętośeią, wykładał prawo rzymskie w kollegijum hiszpańskiem kardynała Albernatego. W r. 1542 wezwał go do Polski na katedrę tej nauki Piotr Gamrat, biskup krakowski. Uczył w akademii krakowskiej, samego tylko cywilnego prawa, z głośną sławą przez lat 10. Król Zygmunt I w zawilszych sprawach rady jego wzywał, a gdy mu Ferdynand I cesarz ofiarował katedrę w Wiedniu, Zygmunt August puścic go nie chciał. Zasiadał jako radzca w sądach zadwornych, a potem przeniósł się do Wilna na referendarza w sprawach miejskich wiel. ks. Litewskiego, gdzie wprzód jeszcze za protekeyją Doma-nowskiego biskupa zmujdzkiego, dostał bogatą plebaniją kroźską, kanoniję zmujdzką 1549. Z rokazu tego biskupa Ruiz ułożył statut kapituły zmujdzkiej, Constitulions Ecctesiae Mednicensis. (Zemajtes wiskupiste § 55, str. 59). W r. 1565 osiadł stale w Wilnie, jako kanonik wileński od r. 1567 i archipre-sbiter świętojański, chociaż nie był kapłanem, lecz do śmierci tylko dyjakonem. Ciągle naukom oddany, szkołę świętojańską podniósł do rzędu akademii. Z woli króla Zygmunta Augusta sam wykładał uczniom prawo rzymskie i język grecki, a dwaj pomocnicy jego wykładali Statut lifews/ci. W tym czasie lloiziusz za najuczeńszego w Wilnie był miany, król poważał go wielce i często rad jego zasięgał. Kapituła też wileńska we wszystkiem, mianowicie zaś co do prawa, jak wyroczni słuchała. Znajdował się na sejmie lubelskim w r. 1569, na którym toczyła się sprawa przeciw Gdańszczanom- Z tego sejmu na komissyją do Prus wyprawiony został. Tegoż roku dnia 25 Sierpnia mianowany kustoszem katedralnym wileńskim, umarł w r. 1571. Ze wszystkiemi znako-mitemi osobami był Rotziusz w przyjaźni, jedni jezuici nie cierpieli go, i uważali śmierć jego za cud Opatrzności nad sobą. Dzieła przez niego drukiem ogłoszone są: 1) De apparatu nuntiarum optimonim maximorum Sigismun-di II A ag    , Rot. Regis atque Reginae Elisabes, Ferdinandi Romanorum

Regin filiac. De adventnque ipsit/s Reginae ad nuptias splendidissimoque Regin occursu, carmen heroicum, (Kraków, 1545, w 4-ce). Jest jeszcze wiersz Rouiusza w tym przedmiocie, ztąż samą datą i pod jednakowym tytułem. 2) Carmen funebre in obił u lit. Fe tri Gamrali, primae Sarmatiae sedis Epi-scopi, (tamże, 1545, w 4-ce). 5) Ad Sacrosanctam Samuelem \laciejovium, Epincopum Plocensem Craeoińensem cero nunc jurę et cero designatum Carmen, ptamże, 1545). Jestto powinszowanie Maciejowskiemu biskupstwa krakowskiego. 1) Ad virum iii. Samuelem Maciejooium, Episcopum Cracocien-sem, et supremum in Polonia cancellarium Carmen, de Sancto Pontifice caeso sice Stanislaus (bez miejsca druku i roku). Przedrukowane razem z poematem tejże treści Szymonowieza pod tytułem: Divus Stanislaus ^Kraków, 1604), i w dziełach Szymonowieza wyd. warszawskie 1772 w 4-ce).    5) lnclyti

(luiritum Regi Ferdinandi in dicae eonjugiś Annae obitu Epitaphia (Kraków, 1547, w 4-ce).    6) Carmen tumuftuarium adcersus astrologum quen-

dam in vitam viri Del Samuelis Cracociensis Episcopi inedilum (bez m. druku i roku w 4-ce).    7) Historia funebris in obitu Divi Sigismundi Sarmatorum

Regis et ad Sigismundum Augustum filium admonitio, (tamże, 1548, w 4-ce). To opisanie pogrzebu Zygmunta I w historycznym względzie zaleca się dokładnością. 8) Naenia in funere Sam. Maciejorii Epis. Crac. atque summum in Polonia Cancellarii, (tamże, 1550, w 4-ce), wraz z epigrammatami Jana Langa. 9) Ad Inclytum atque Potentissimum Sigismundum Augustum Sarmatiae Regem, Carmen consulatorium, (tamże, 1555, w 4-ce). 10) Ad pro-ceres Polonos de matrimonio Regio Carmen, (tamże, 1555, w 4-ce). 11) De apparatu nuptiarum lnclyti Sigismundi Augusti Polon. Regis et Catharinae