Ewa Jarosz, Ewa Wysocka, Diagnoza psychopedagogiczita, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2006.
Rozdział 1
DIAGNOZA PSYCHOPEDAGOGICZNA - OGÓLNE ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE 1.1. Pojęcie diagnozy
W języku greckim ‘diagnoza" oznacza rozróżnienie, osądzanie Pierwotnie pojęcie to utożsamiane było z ustalaniem patologicznego stanu organizmu, z czasem zaczęło ono oznaczać ogolme określanie stanu zdrowia osoby (Ziemski 1973). Wyrosłe z medycyny, pojęcie diagnozy przez wiele stuleci funkqonowało właściwie jedynie na jej gruncie Nawet obecnie w niektórych opracowaniach encyklopedycznych (Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, 1995) pod hasłem “diagnoza" podaje się znaczenie “rozpoznanie choroby na podstawie analizy zmian, jakie wywołuje ona w organizmie", natomiast termin "diagnoza społeczna" występuje tu oddzielnie jako "określenie ( ) cech zjawisk społeczny di na podstawie badan empirycznych"
Z upływem czasu pojęcie diagnozy upowszechnia się w wielu dziedzinadi i znaczeniowo obejmuje wszelkie rozpoznawanie jednostkowych lub złożonych stanów rzeczy i ich tendencji rozwojowych, w oparciu o znajomość Ogólnych prawidłowości Jak pisał Stefan Ziemski, postawienie diagnozy jest podstawą postępowania lekarza, ale me tylko lekarza, zagadnienie to jest tez istotnym problemem psy-chologu stosowanej, poradnictwa, orzecznictwa, występuje także w pedagogice Wykraczając poza wąską medyczną interpretaqę terminu, postawienie diagnozy określić można jako zebranie danych, zrobienie użytku z mających znaczenie i pominięcie danych bez znaczenia, oraz podanie ostatecznego sądu (Encyclopeaia Bntanyuca z 1960 r , za Mazurkiewicz 1995).
17
Zaznaczyć należy, iż stawianie diagnoz jest czynnością złozoną, gdyż na podstawie zewnętrznych objawow trzeba wnioskować o stanie wewnętrznym badanq rzeczy - instytuqi, organizmu żywego, o stanie funkcji psychicznych czy zdolności przystosowania społecznego Dlatego w sensie ogólnym można nazwać diagnozą rozpoznanie jakiegoś stanu rzeczy i jego tendenqi rozwojowych na podstawie jego objawów oraz w oparciu o znajomość Ogólnych prawidłowości w danq dziedzinie (Ziemski 1973)
Charakteryzując rozumienie i ujęcie diagnozy, podkreślić należy wagę dwóch elementów doświadczenia i rozumowania, jako dwóch filarów, na których opiera się diagiozowame (Podgorecki 1962, Ziemski 1973). Juz w starożytnych pismach można odczytać łączące empinę i rozum ujęcie natury diagnozy, “cokolwiek bowiem kryje się przed wzrokiem oczu, to wszystko poddaje się wzrokowi rozumu' (za Ziemski 1973). Doświadczenie gromadzi dane empiryczne, które stanowią podstawę opisu i na drodze rozumowania prowadzą do postawienia diagnozy Rozumowanie z kolei polega tu na przeprowadzaniu szeregu operaqi myślowych różnicowania, sprawdzania hipotez, wyjaśniania przyczynowego i celowrosaowego, weryfikaqi formułowanych sądowitp
Podsumowując wyrażone uwagi można wskazać, iż diagnoza oznacza zebranie w odpowiedni sposob danych, które wymagają interpretaqi, oceny, a następnie określenie badanego złożonego stanu rzeczy, co odrozma diagnozę od prostego zbierania informacji i ich porządkowania (Mazurkiewicz 1995)
Zainteresowanie problematyką diagnozy w naukach innych mz medyczne, w tym w naukach społecznych, wpłynęło na rozwoj koncepcji diagnozy w specyficznym kierunku W poglądach Adama