3582468700

IE , PODZIAŁY I SYSTEMETYKA PRAWA RZYMSKIEGO - ROZDZIAŁ 1

&1. POJECIE I ZNACZENIE PRAWA RZYMSKIEGO.

•    Prawo rzymskie - to prawo wytworzone i obowiązujące w starożytnym państwie rzymskim w czasie istnienia państwa. Jest to tzw. rzymskie prawo antyczne.

Prawo rzymskie :

1.    przeżyło własne państwo i formację niewolniczą Było stosowane w następnych wiekach na obszarach Europy i poza nią

2.    obowiązywało przez 22 wieki ( od założenia Rzymu - 753 r. pne do upadku cesarstwa bizantyjskiego- 1453.

3.    swój rozwój przeżywało w epoce feudalizmu i kapitalizmu ; zachowało znaczenie po czasy współczesne.

•    W rozwoju historycznym wyróżniamy :

a)    rzymskie prawo antyczne

b)    prawo rzymskie powszechne ( pospolite - ius commune ).

Ius commune ( prawo rzymskie pospolite) - zostało wypracowane na uniwersytetach włoskich w XI - XIV w. przez szkołę glosatorów .

Ius commune - szkoła komentatorów dostosowała do potrzeb praktycznych.

W wyniku tego powstało wspólne, jednolite, powszechne prawo dla danego kraju oparte na prawie rzymskim .

Nazywało się:

-    we Włoszech ius commune

-    w Niemczech - gemeines recht

-    we Francji - droit commun .

Ius commune obejmowało elementy :

prawa statutowego ( statutów miast włoskich) prawa lennego longobardzkiego (libri feudorum )

Ius commune miało charakter międzynarodowy ze względu na zasięg.

•    Prawo rzymskie recypowane - to prawo rzymskie powszechne (ius commune) przyjęte w krajach Europy kontynentalnej w XV i XVI w. i obowiązujące przez 4 wieki. Do rozwoju rzymskiego prawa przyczyniła się niemiecka pandektystyka, dzięki niej powstało prawo rzymskie pandektowe.

•    Rzymskie prawo pandektowe - to prawo rzymskie zaktualizowane i zmodernizowane przez niemiecką szkołę prawa w XVIII i XIX w.

•    Prawo rzymskie recypowane w Europie ustąpiło , kiedy pojawiły się kodyfikacje cywilne w XIX w. . Znane są kodeksy austriacki, francuski kodeks Napoleona, niemiecki kodeks cywilny. Kodeksy były tworzone w oparciu o prawo rzymskie i teorie romanistyczne

•    Prawo rzymskie ze względu na oryginalność i wartość rzeczową stało się przedmiotem romanistyki prawniczej. Wykładane jest też na studiach prawniczych

•    Prawo rzymskie, jako europejska tradycja romanistyczna, uważane jest za fundament prawa prywatnego , element dorobku kulturalnego, cywilizacyjnego, symbol wiedzy prawniczej, etycznej

•    Prawo rzymskie wywarło ogromny wpływ na kształtowanie się duchowego , intelektualnego i kulturalnego wizerunku Europy.

•    Prawo rzymskie ze względu na etapy rozwoju można podzielić na:

a) ( antyczne) prawo rzymskie powszechne ( obywatelskie) - obowiązywało tylko obywateli rzymskich