EKONOMIA - nauka badająca, w jaki sposób społeczeństwo gospodarujące decyduje o tym, co, jak dla kogo wytwarzać
Jako nauki społecznej problemem badawczym jest rozwiązanie sprzeczności między praktycznie nieograniczonymi potrzebami ludzi a ograniczonymi społecznymi możliwościami wytwarzania dóbr i usług, służących zaspokojeniu tych potrzeb.
Homo economicus - koncepcja jednostki zakładająca, że człowiek jako istota działająca racjonalnie dąży zawsze do maksymalizacji osiąganych zysków i dokonywania wyborów ze względu na wartość ekonomiczną rezultatów tych wyborów.
ZASÓB RZADKI (ograniczony) - przy cenie równej 0 popyt nań przewyższa dostępna podaż (ropa po drastycznym wzroście cen)
Krzywa możliwości produkcyjnych — przedstawia przy każdej wielkości produkcji jednego dobra -maksymalną możliwą produkcję drugiego dobra
EKONOMIA POZYTYWNA - obiektywne, naukowe objaśnienie zasad gospodarki (bezstronny badacz poszukujący prawdy) - eksperci - jednoznaczne wnioski w kwestii zasadniczych problemów
- jak gospodarka działa?
-jak gospodarka zareaguje na zmianę warunków działania?
EKONOMIA NORMATYWNA - zalecenia i rekomendacje oparte na subiektywnych sądach wartościujących (zależne od preferencji i priorytetów) - obywatele - wielość poglądów
MIKROEKONOMIA - szczegółowa analiza poszczególnych działań gospodarczych, badanie indywidualnych decyzji dot. pojedynczych towarów, dla uproszczenia analizy może pomijać różne współzależności występujące w gospodarce
MAKROEKONOMIA - uwypukla te współzależności kosztem uproszczenia opisu cząstkowych zjawisk i działań (troska o przejrzystość obrazu działania całej gospodarki), kładzie nacisk na wzajemne stosunki zachodzące w gospodarce jako całości
brak rynku - GOSPODARKA NAKAZOWA - wszystkie decyzje dot. produkcji i konsumpcji są podejmowane przez państwo. Państwowy urząd planowania decyduje o tym, co, jak i dla kogo się produkuje. Szczegółowe nakazy są następnie kierowane do gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, pracowników (niemożność realizacji, poziom skomplikowania paraliżuje).
GOSPODARKA WOLNORYNKOWA = brak ingerencji państwa, kierowanie się własnymi celami maksymalne korzyści bez państwowej pomocy, Adam Smith „Bogactwo narodów” (1776) -prowadzenie jednostek przez „niewidzialna rękę” rynku
RYNEK = proces prowadzący do tego, że decyzje gospodarstw domowych dotyczące konsumpcji alternatywnych dóbr, decyzje przedsiębiorstw o tym, co i jak wytwarzać oraz decyzje pracowników dot. tego jak wiele i dla kogo pracować, zostają wzajemnie uzgodnione dzięki odpowiedniemu dostosowaniu cen
Rodzaje:
-realny (wymiana dóbr, usług, czynników produkcyjnych
- finansowy
* kapitałowy (papiery wartościowe)