Odwracalne zahamowanie czynności OUN. Zniesienie świadomości (hipnosis, sen), bólu (analgesia), zwiotczenie mięśni (miorelaksatio), pamięci (amnesia), odruchów obronnych i wegetatywnych w celu przeprowadzenia zabiegu/operacji. Stopień znieczulenia zależy od wrażliwości na ból. W przypadku podania zbyt dużych dawek następuje porażanie ośrodka oddechowego i naczynioruchowego. Zahamowaniu wraz ze wzrostem dawki podlegają kolejno: kora mózgowa, jądra podstawy mózgu, móżdżek, rdzeń przedłużony (ośrodki wymiotny, naczynioruchowy, oddechowy itd.) W podwzgórzu znajdują się ośrodki termoregulacji, seksualny, gospodarki solnej stąd podczas narkozy mogą zdarzyć się zaburzenia temperatury ciała, marzenia erotyczne, oraz zaburzenia gospodarki solnej. Czasem zdarzają się przypadki świadomej narkozy, chory nie może nam nic zakomunikować bo jest zwiotczony. Polianelgezja zmniejsza ryzyko przedawkowania, używamy dożylnych do indukcji a do podtrzymania znieczulenia środków wziewnych.
Przebieg znieczulenia:
1. Oszołomienie i analgezja (przeprowadzenie małych zabiegów)
2. Pobudzenie: Utrata świadomości, nasilenie odruchów, reakcji psychicznych, ruchowych (odnerwienie pnia mózgu i rdzenia spod hamowania kory)
3. Pełne znieczulenie: Miarowy oddech, głęboki, zanik odruchu spojówkowego, zmniejszenie napięcia mięśni szkieletowych i kończyn
4. Wybudzanie lub przedawkowanie i śmierć w wyniku zapaści.
Premedykacja:
1. Na 6 godzin przed nie wolno jeść ani pić
2. Leki przeciwlękowe podawane na godzinę przed operacją lub wcześniej (benzodiazepiny: diazepam, flunitrazepam, lorazepam podane dożylnie)
3. Leki przeciwbólowe: pozwalają zmniejszyć dawkę śr znieczulających i przeciwbólowych, fentanyl rzadko morfinę.
4. NLPZ, wspomagają działanie środków przeciwbólowych opioidowych
5. Cholinolityki: zapobieżenie bradykardii, hamują odruchowe pobudzanie nerwu błędnego. Atropina miareczkowo na stole do 0,3mg lub hioscyjaminę 0,4mg, wspomaga też amnezje i sedacje
6. Przeciwwymiotne: zapobiegają zakrztuszeniu, i zachłystowemu zapaleniu płuc;
Neuroleptyki, p. fenotiazyny (chlorpromazynę u dzieci prometazynę) i p butyrofenonu (droperidol i haloperidol)
7. Agoniści ct2: klonidyna (nie podawana w nadciśnieniu)