1109144657

Przedmowa

Trudno jest przecenić we współczesnym świecie znaczenie informacji o składzie chemicznym najróżniejszych obiektów materialnych. Informacja taka jest niezbędna w prawie każdej dziedzinie nauki, techniki i działalności ludzkiej. Począwszy od charakterystyki surowców i produktów najróżniejszych przemysłów, środowiska i jego składników a kończąc na badaniach naukowych, kryminalistyce czy sztuce. Tradycyjnie zdobywaniem takiej informacji zajmowała się chemia analityczna. Jednak rozwój nauki i techniki spowodował, że metody uzyskiwania informacji o składzie chemicznym znacznie wykroczyły poza tradycyjne rozumienie chemii analitycznej. Tradycyjnie stosowane w chemii analitycznej metody chemiczne i fizykochemiczne zostały uzupełnione metodami fizycznymi i biologicznymi. Rozszerzył się także zakres poszukiwanej informacji. Już nie tylko odpowiedź na pytania „co i ile?” ale także „w jakiej postaci?”, „gdzie?”, „w jakim czasie?” czy „w jakiej fazie?” zaczęły być stawiane przez odbiorców informacji. Spowodowało to powstanie nowej nauki nazwanej „anlytical science” - w języku polskim, z pewnymi oporami tłumaczona jako „analityka”.

Już to krótkie wprowadzenie pokazuje, że analityka jest nauką interdyscyplinarną. W głównej mierze opiera się na chemii. Niezbędna jest także dla analityka wiedza z zakresu fizyki, matematyki, informatyki, elektroniki i biochemii. Dodać do tego należy fakt, że analityk powinien posiadać pewną wiedzę o obiekcie badanym. A więc w zależności od specjalności analitycznej, powinien posiadać wiedzę z zakresu nauki o środowisku, geologii, mineralogii, farmacji, medycyny, biologii, kryminalistyki, metalurgii, ceramiki, inżynierii materiałowej, technologii żywności, włókiennictwa, kosmetyki, archeologii, historii sztuki, numizmatyki i wielu, wielu innych dziedzin.

Wśród metod analitycznych tradycyjnie wyróżnia się metody klasyczne i metody instrumentalne. Te ostatnie charakteryzują się wykorzystaniem elektronicznych instrumentów pomiarowych. Informacja analityczna jest w tych metodach otrzymywana najczęściej poprzez eksperymentalne wyznaczenie zależności pomiędzy sygnałem a stężeniem lub zawartością oznaczanego składnika. Proces ten nazywany jest kalibracją. Istnieje wprawdzie kilka metod instrumentalnych w których kalibracja jest zbędna bo znana jest teoretycznie dokładna zależność sygnału od stężenia, ale w tym przypadku konieczna jest dokładna kalibracja (wzorcowanie) instrumentu pomiarowego. Metody klasyczne do których zalicza się metody wagowe i metody miareczkowe z wizualną detekcją punktu końcowego nie wymagają kalibracji bo obliczenia dokonywane są na podstawie stechiometrii reakcji. W chwili obecnej trudno jest jednak przeprowadzić ścisłą linię podziału. W metodach wagowych wykorzystuje się wagi elektroniczne będące precyzyjnymi ale także skomplikowanymi instrumentami