1060440195

doskonałe podłoże dla rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych. Wyrobienie nawyku mycia rąk już od wczesnych lat stanowi ważny sprawdzian kultury zdrowotnej i ogólnej. Troska o skórę rąk nakazuje stosowanie ochronnych rękawic przy wykonywaniu prac szczególnie brudzących, wymagających moczenia rąk lub stwarzających możliwości powstawania mikrourazów. Do ochrony rąk oraz ich pielęgnacji wskazane jest stosowanie kremów ochronnych i odżywczych. Uchybienia w pielęgnacji rąk i stóp oraz mikrourazy, na które narażone są stopy i ręce, stosunkowo często przyczyniają się do rozwoju zakażeń. Powstawaniu grzybicy naskórkowej i drożdży, zwłaszcza w przestrzeniach międzypalcowych, sprzyja maceracja naskórka pod wpływem wilgoci, np. pocenia się.

Źródłem chorób mogą być:

-    ludzie zakaźnie chorzy i chore zwierzęta,

-    ludzie i zwierzęta będące nosicielami zarazków,

-    czasem zwłoki ludzkie lub zwierząt krótko po śmierci.

Okres zaraźliwości jest to czas, w którym zakażenie może być przenoszone na ludzi zdrowych. W różnych chorobach zakaźnych okres ten ma różną długość.

Do grupy dróg bezpośredniego szerzenia się zakażeń należą:

-    bezpośrednia styczność z chorym lub nosicielem przy pocałunkach, podczas pielęgnacji i leczenia chorych,

-    bezpośrednia styczność z chorym zwierzęciem (np. ukąszenia, zadrapania),

-    droga łożyskowa (wrodzone postacie chorób, np. różyczka, toksoplazmoza), w trakcie porodu, karmienia piersią,

-    zakażenie własnymi pasożytami (np. jajami owsika przenoszonymi na własnych rękach do ust).

Do grupy chorób pośredniego szerzenia zakażeń należą:

droga powietrzna, najczęściej kropelkowa, gdy zarazki dostają się do dróg oddechowych wraz z kropelkami wydzielin od chorych podczas kaszlu, kichania, głośnego mówienia,

-    droga pokarmowa, przez zakażone pokarmy, przez zakażoną wodę, przy czym dochodzi czasem do dużych epidemii o szczególnej dynamice,

-    zakażenie poprzez glebę, w której znajdują się zarazki, zwykle w postaci przetrwalnikowej (np. tężca, jaja pasożytów wielokomórkowych),

-    przenoszenie przez stawonogi, głównie owady, ale także przez kleszcze i rzadziej roztocze,

przenoszenie przez przedmioty w otoczeniu człowieka (zakażona bielizna osobista, pościelowa, środki toaletowe, książki, zabawki dziecięce).

Czynniki obronne w czasie zakażenia są ukierunkowane na przeciwdziałanie szkodliwej działalności poszczególnych zarazków. Organizm może je uzyskać w sposób bierny -w okresie niemowlęcym przeciwciała z mleka matki, później swoiste przeciwciała we wstrzyknięciach surowicy odpornościowej oraz w sposób czynny naturalny - przechorowanie i zakażenie bezobjawowe albo sztuczne - wytworzenie w organizmie odporności swoistej poprzez szczepionki.

W epidemiologii ogromne znaczenie ma wiedza o różnych aspektach życia społecznego, o rozwoju ekonomicznym, demograficznym, stanie higieny społeczeństwa, o służbie zdrowia. Czynniki te wpływają na poszczególne ogniwa procesu epidemicznego, działają hamująco na szerzenie się chorób zakaźnych lub ułatwiają ich rozpowszechnianie.

Urbanizacja np. i związane z nią warunki bytowania ludności ułatwiają szerzenie się niektórych zakażeń, zwłaszcza wśród dzieci, natomiast lepsze warunki mieszkaniowe, odpowiedni stan higieny komunalnej, higieny żywienia przyczyniają się w znacznym stopniu do ograniczenia występowania wielu chorób głównie szerzących się w drogą pokarmową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

16