Cechy drobnoustrojów chorobotwórczych
• szkodliwe dla organizmu
• wywołują choroby zakaźne
• rozmnażając się w organizmie ludzkim zużywają związki chemiczne, a przez to uszkadzają i niszczą te komórki
• zbudowane są ze związków toksycznych szkodliwych dla człowieka i je wydzielają w postaci jadu lub enzymu
• na ich działanie organizm reaguje obronnie wytwarzając przeciwciała
• wiele z nich wywołuje choroby o alergicznym podłożu
• Drobnoustrój, aby był zdolny do wywołania zakażenia musi posiadać następujące cechy:
• 1. Inwazyjność - charakteryzuje się wytwarzaniem enzymów', np.:
• ► hemolizyny i leukocydyny - uszkadzających erytrocyty i leukocyty,
• ► streptokinazy - upłynniającej skoagulowane osocze,
• ► kolagenazy - powodującej rozkład kolagenu,
• ► lecytynazy - rozkładającej lecytynę,
• ► koagulazy - powoduje krzepnięcie osocza krwi,
• ► hialuronidazy - ułatwia wniknięcie i rozprzestrzenianie się w tkankach drobnoustrojów.
• 2. Zjadliwość- polega na zdolności do wytwarzania jadów, enzymów oraz na zdolności do szybkiego rozmnażania się i rozprzestrzeniania się w tkance.
• 3. Zdolność do alergizacji ustroju.
• 4. Chorobotwórczość - jest to cecha stała dla danego gatunku.
•
• Cechy egzotoksyny bakteryjnej:
• ►to białkowa substancja wydzielana przez żywą komórkę do otoczenia
• ► jest produktem metabolizmu bakterii
• ► jej obecność pierwszy wykazał Roux
• ► ulega zniszczeniu pod wpływem kwasów, temperatury 60 stopni C, enzymów’ trawiennych
• ► wysoce toksyczna, powoduje śmierć w' dawkach mikrogramowych
• ► silny antygen, który’ powoduje powstanie przeciwciał o wysokim mianie
• ► wytwarzane przede wszystkim przez bakterie Gram- dodatnie
• ► można egzotoksynę przeprowadzić w toksoid(szczepionka z toksyny) przy udziale formaliny
• ► egzotoksyny mogą powodować : martw icę skóry (Staphylococcus aureus). porażenie (laseczka tężca), zatrucie pokarmowe (Staphylococcus aureus, Clostridium botulinum).
• Przykłady bakterii wytwarzających egzotoksyny:
• ► maczugowiec błonicy (Corynebacterium diphtheriae)
• ► laseczka tężca (Clostridium tetani)
• ► paciorkowiec ropny (Streptococcus pyogenes) - wytwarza toksynę erytrogenną, która powoduje wysypkę, wymioty, bóle głowy i gorączkę
• ► gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) - wydziela alfa-toksynę odpowiedzialną za martwicę skóry
• ► laseczki zgorzeli gazowej
► Endotoksyna - toks\na występująca w błonie zewnętrznej bakterii Gram-uiemnvch. Jest to kompleks lipopolisacharvdow \ wchodzący w skład zewnętrznych warstw komórki bakterii Gram-ujemnych. Endotoksyna jest uwalniana po rozpadzie flizie) komórki. Na organizm człowieka działają toksycznie, są jednak mniej groźne od egzotoks\n. Wywołują:
• głębokie zaburzenia naczymioruchowe
• gorączkę
• zaburzenia metabolizmu cukrów, tłuszczów i białek
• zaburzenia krzepnięcia
• drażnią skórę
• obniżają fagocvtoze
Są stosunkowo trwałe chemicznie, odporne na ogrzewanie w temp. 60 °C przez kilka godzin. Lps jest antygenem i wywołuje
odpowiedź immunologiczna.