Herold naczynia633

Dla rozwoju choroby decydujące znaczenie ma niewydolność żył głębokich w okolicy p_Q„ chwinowej i udowej- Natomiast objawy kliniczne są widoczne najbardziej na stopach i podudziach.

Klinika:

Wyróżnia się 3 okresy choroby (wg Widmera):

Okres I-

•    Odwracalny obrzęk.

•    Poszerzenie żył na przyśrodkowej i bocznej powierzchni stopy, widoczne jako owalne ciemnoniebieskie zmiany skórne (corona phlebectatica).

•    Żylaki kędzierzaste.

Określi:

•    Przetrwały (stały) obrzęk.

•    Plamica i hemosyderoza skóry podudzia (czerwonobrunatne przebarwienia).

•    Twardzina skóry i podskórnej tkanki tłuszczowej (możliwe jest zapalne zaczerwienienie skóry).

•    Zaniki skórne połączone z odbarwieniem (atrophia blanche): najczęściej powyżej stawu skokowego.

•    Wyprysk związany z zastojem, powodujący świąd skóry i skłonność do odczynów uczuleniowych.

•    Sinicze zabarwienie skóry.

Okres III

^Kwitnące i trudno gojące się owrzodzenia podudzi (żylne owrzodzenie podudzi). Miejsca szczególnie narażone: skóra w okolicy żył przeszywających nad kostką przyśrodkową

Powikłania:

—    Skłonność do rozwoju róży.

—    Zespół zastoino wy z zajęciem stawów (powodujący ograniczenie ruchomości stawu skokowego i wtórnie dalsze upośledzenie czynności pompy mięśniowej tłoczącej krew żylną).

Różnicowanie:

—    Obrzęki kończyn dolnych o innej etiologii (p. rozdz.: Obrzęki).

—    Owrzodzenia podudzi spowodowane chorobą niedokrwienną tętnic obwodowych (p. odpowiedni rozdz.).

Rozpoznanie:

O rozpoznaniu decydują:

•    Wywiady i obraz kliniczny.

•    Podwójne badanie ultrasonograficzne metodą kodowania kolorem (color duplex sono-graphy). Badanie to pozwala na prześledzenie drożności naczyń i zachowania strumienia krwi w żyłach głębokich oraz na stwierdzenie odpływu wstecznego przez niewydolne zastawki.

•    Badania wskazujące pośrednio na niewydolność żylną straciły na znaczeniu po wprowadzeniu metod sonograficznych (color duplex sonography).

•    Wstępująca flebografia ciśnieniowa wykonywana jest przed chirurgicznym leczeniem żylaków.

Leczenie:

A.    Przyczynowe: leczenie żylaków (p odpowiedni rozdz.).

B.    Objawowe:

• Środki ogólne:

Uwaga. Pozycja siedząca ze zgiętymi kolanami i pozycja stojąca utrudniają a pozycja leżąca (optymalnie z kończynami ułożonymi wyżej tułowia) oraz chodzenie lub

bieganie (uruchamiają tłoczenie krwi przez mięśnie łydek i stopy) poprawiają odpływ krwi żylnęj. Ocieplenie powoduje niekorzystne rozszerzenie żył. Dlatego należy unikać sauny i bezpośredniej ekspozycji na promienie słoneczne. Zimny prysznic działa pobudzająco na czynność żył.

Gimnastyka stóp zapobiega wtórnej sztywności stawu skokowego.

_#    Leczenie uciskowe:

—    Bandażowanie kończyny opaską o szerokości 8—10 cm w celu uzyskania stopniowanego ucisku.

—    Opatrunek z pasty cynkowej na kilka dni.

—    Pończochy lub rajtuzy uciskowe:

W okresie II (ciśnienie żylne w okolicy kostek — 30 mm Hg) — są leczeniem wystarczającym dla większości chorych.

Można je stosować także w okresie III (ciśnienie żylne w okolicy kostek — 40 mm Hg).

Należy pamiętać, że compliance chorego (dostosowanie się do zaleceń lekarskich) dotyczące leczenia uciskowego nie przekracza 50%.

Przeciwwskazania do leczenia uciskowego:

Choroba niedokrwienna tętnic obwodowych (z ciśnieniem tętniczym w okolicy kostek < 80 mm Hg), nie wyrównana niewydolność krążenia, niestabilna dławica piersiowa, septyczne zapalenie żył, bolesny obrzęk siniczy (phlegmasia cerulea dolens)

•    Leczenie żylnego owrzodzenia podudzi:

—    Oczyszczenie owrzodzenia, np. roztworem glukozy lub wodą utlenioną, preparatami zawierającymi enzymy lub opatrunkiem hydrokoloidowym. Należy zachować ostrożność w stosowaniu leków zewnętrznych, ze względu na możliwość wywołania wyprysku uczuleniowego!

—    Po założeniu bandażu uciskowego można zastosować opatrunek z pianki uciskowej w celu dodatkowego ucisku na żyły wokół owrzodzenia (samo owrzodzenie należy zabezpieczyć pastą cynkową).

Reguła: bez zastosowania ucisku nie należy spodziewać się wyleczenia!

—    Przypadki niegojących się owrzodzeń powinny być konsultowane przez dermatologa lub chirurga plastycznego.

Rokowanie:

Jest pomyślne, jeżeli prowadzi się konsekwentne i kompleksowe leczenie (środki ogólne, leczenie żylaków i leczenie uciskowe).

Zakrzepowe zapalenie żył (thrombophlebitis) [iso.o]

Definicja:

Jest to zapalenie żył powierzchownych (nadpowięziowych) z wytwarzaniem skrzepli-

ny w miejscach zmienionych chorobowo.

Etiologia:

~ Choroba dotyczy najczęściej kończyn dolnych (90% wszystkich przypadków) i jest następstwem miejscowych mikrourazów u chorych z żylakami żyły odpiszczelowej i od strzał ko w ej.

- Umiejscowienie na kończynach górnych jest zwykle następstwem wprowadzenia do żyły zakażonego cewnika, dożylnego podania roztworu hipcrosmolamego lub leków drażniących środbłonek naczynia.

1051