Przedsiębiorstwo jednoosobowe - niezależnie od liczby pracowników -należy do jednego właściciela, będącego osobą fizyczną. Odpowiada on bez ograniczeń za zobowiązania swego przedsiębiorstwa również majątkiem osobistym. Przedsiębiorstwo to stanowi część składową majątku właściciela i nie ma osobowości prawnej. Podjęcie działalności przez takie przedsiębiorstwo wymaga zgłoszenia w urzędzie gminy. Podstawę prawną jego funkcjonowania stanowią ustawa
0 swobodzie działalności gospodarczej oraz kodeks cywilny. Podstawowymi zaletami przedsiębiorstwa jednoosobowego decydującymi o jego dużym społecznym
1 gospodarczym znaczeniu są łatwość i niskie koszty jego założenia.
Spółki są bardzo popularną, a jednocześnie wewnętrznie zróżnicowaną formą prowadzenia działalności gospodarczej. Wśród ich różnych podziałów dwa wydają się najważniejsze. Pierwszy z nich za kryterium podziału przyjmuje źródła prawa. Wyróżniamy wówczas spółkę cywilną regulowaną przepisami kodeksu cywilnego oraz spółki prawa handlowego (handlowe), których działalność podlega przepisom kodeksu spółek handlowych.
Drugim ważnym kryterium klasyfikacji spółek jest zakres odpowiedzialności wspólników wobec wierzycieli. Według tego kryterium wyróżniamy:
- spółki osobowe,
- spółki kapitałowe.
Pierwsze z nich, w odróżnieniu od wymienionych jako drugie, charakteryzują się osobistą, solidarną odpowiedzialnością majątkową wspólników za zobowiązania spółki, brakiem osobowości prawnej, równością praw i obowiązków wspólników oraz stałością ich składu osobowego.
Do spółek osobowych zaliczamy spółki: cywilną, jawną, partnerską, komandytową i komandytowo-akcyjną. Klasyczną spółką osobową jest pierwsza z wymienionych. Nie jest ona podmiotem gospodarczym. Podmiotami tymi są natomiast poszczególni wspólnicy, którzy we własnym imieniu zgłaszają do ewidencji działalność gospodarczą prowadzoną wspólnie z innymi osobami. Spółka cywilna powstaje przez zawarcie umowy przez wspólników, którzy wnoszą wkład kapitałowy gotówkowy lub rzeczowy. Każdy ze wspólników jest współwłaścicielem całego majątku spółki, a nie tylko tej części, którą do niej wniósł. Każdy z nich ma też równe prawa i obowiązki.
Pozostałe spółki osobowe, w zależności od regulujących ich działalność statutów, mają mniej lub więcej cech właściwych spółkom kapitałowym. Kolejność, w jakiej zostały wymienione wyżej spółki osobowe odzwierciedla skalę nasilania się cech spółek kapitałowych.
Spółki kapitałowe mają swój odrębny - od własnych interesów wspólników -interes gospodarczy, który zobowiązane są chronić i rozwijać organa spółki. Wspólnicy w zasadzie są tylko dostarczycielami kapitału i oczywiście beneficjentami wyników prowadzonej przez spółkę działalności. Spółki kapitałowe posiadają osobowość prawną, ich wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wyso-
19