zmian, jakie miały miejsce w ogólnych zjawiskach. Cechuje ją mniejsza pracochłonność ze względu na analizę wybranych zakresów działalności gospodarczej.
Analiza jakościowa opiera się przedstawieniu związków i zależności w sposób opisowy bądź graficzny. Ta metoda jest łatwa do zastosowania jednak nie jest precyzyjna. Wykorzystywana jest we wstępnej analizie i jest podstawą analizy ilościowej.
Metoda ilościowa opiera się na kwantyfikacji zależności, które występują pomiędzy badanymi zjawiskami. Wnioski są precyzyjne i obiektywne tak więc są bardziej przydatne. Metody tej analizy dzieli się na: deterministyczne i stochastyczne19.
Metoda porównań inaczej zwana metodą odchyleń, skupia się na porównaniu badanego zjawiska z innymi wielkościami oraz ustaleniu odchyleń pomiędzy nimi. Dopiero uzyskane różnice między wielkością osiągniętą a bazą odniesienia są podstawą do wystawienia pozytywnej lub negatywnej oceny. Metoda ta charakteryzuje się niskim stopniem wnikliwości badań. Z tego względu należy ją poszerzyć o metodę analizy przyczynowej20.
W metodzie odchyleń stosuje się różne sposoby porównań21:
> porównanie w czasie,
> porównanie z planem,
> porównanie międzyzakładowe.
Za pomocą porównań w czasie ocenia się rozmiar, kierunek i tempo zmian wielkości badanej podczas ocenianego okresu. Takie porównania pozwalają na ustalenie tendencji rozwojowych. Obecnie takie porównania są prawie niemożliwe ze względu na mnogie zmiany wskaźników. Dlatego należy zwrócić uwagę na odpowiednie porównanie dwóch odcinków czasu.
Porównania w czasie można podzielić na:
> zwykłe,
> łańcuchowe.
Zwykłe porównanie skupia się na wybraniu jednego okresu, który jest wskaźnikiem podstawowym i porównywaniu do niego wskaźników z różnych okresów. W porównaniu
19 F. Bławat, Analiza ekonomiczna, 2001, s. 16-17.
20 W. Gabrusiewicz, Podstawy analizy finansowej, 2002, s. 38-39.
21 M. Walczak, Prospektywna analiza finansowa w przedsiębiorstwie, 1998, s. 80-82.
10