Podstawowym dokumentem regulującym wdrażanie funduszy strukturalnych w Polsce jest od 2004 roku Narodowy Plan Rozwoju (NPR), określający strategię społeczno-gospodarczą Polski jako członka Unii Europejskiej. Celem strategicznym NPR jest rozwijanie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, wspieranie harmonijnego rozwoju, wzrost zatrudnienia oraz poprawa spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej na obszarze wszystkich krajów unijnych.
Głównym celem Inicjatywy Wspólnotowej (IW) Equal, będącej częścią strategii Unii Europejskiej, jest tworzenie nowych i lepszych miejsc pracy. IW Equal, chociaż jest programem Europejskiego Funduszu Społecznego, różni się od głównego nurtu EFS tym, że oparta jest na testowaniu i promowaniu nowych, innowacyjnych sposobów zwalczania wszelkich form dyskryminacji oraz nierówności w dostępie do zatrudnienia.
Nowoczesna gospodarka często wymusza elastyczne zachowania zarówno pracowników, jak i pracodawców. Ma to szczególne znaczenie w regionach wysokiego bezrobocia, gdzie proces adaptacyjności MSP do zmieniających się warunków na rynku wymaga nie tylko wprowadzania nowych technologii, ale i budowania społeczeństwa opartego na wiedzy. Pracodawcy wciąż za rzadko inwestują w kapitał ludzki, co zapewne wynika ze zbyt skromnych zachęt o charakterze gospodarczym lub braku środków do sfinansowania tego typu działań. Sytuację dodatkowo komplikuje brak dopasowanych, odpowiednich szkoleń dla mikro i małych przedsiębiorstw. W przeciwieństwie do dużych przedsiębiorstw trudniej jest im pogodzić utrzymanie produkcji czy świadczenie usług z uczestniczeniem personelu w kursach szkoleniowych. Jednak bez inwestowania w kapitał pracowniczy nie sposób prawidłowo zarządzać, wprowadzać zmiany i dotrzymywać kroku konkurentom.
Właściwie przeprowadzony proces restrukturyzacji powinien wzmocnić pozycję przedsiębiorstwa w regionie, dopasować jego możliwości produkcyjne do potrzeb i oczekiwań odbiorców, jednocześnie nie zwiększając bezrobocia, zwłaszcza w grupach wiekowych o niskiej pozycji na rynku pracy, np. osób po 40 roku życia. Dodatkowo zwalnianie pracowników z dużym doświadczeniem, obniża potencjał przedsiębiorstwa i przyczynia się do powiększenia grona bezrobotnych, obciążających zasiłkami fundusze lokalne. Województwo warmińsko-mazurskie jest jednym z regionów, gdzie poziom bezrobocia w powiatach osiąga jedne z najwyższych wskaźników w Polsce. Główną przyczyną takiej sytuacji jest dotychczas prowadzona polityka krajowa i regionalna -zachęcająca do restrukturyzacji zatrudnienia, rozumianej najczęściej jako zwalnianie części
6