Siedziba:
Instytut Filologii Polskiej
Wydział Humanistyczny
PI. M. Curie-Skłodowskiej 4 A
20-031 Lublin
tel. (81)53751 90
www.polonistvka.umcs.lublin.pl
Dyrektor Instytutu: prof. dr hab. Ryszard Tokarski
Zastępcy Dyrektora Instytutu: prof. nadzw. dr hab. Małgorzata Karwatowska; dr Katarzyna Puzio
Sekretariat: Elżbieta Stefaniak-Błazińska
Filologia polska jest jednym z dwu kierunków studiów prowadzonych w Lublinie, Białej Podlaskiej i Radomiu przez Instytut Filologii Polskiej, działający w ramach Wydziału Humanistycznego UMCS. Kierunkiem drugim od 2000 roku jest Dziennikarstwo i komunikacja społeczna.
Instytut Filologii Polskiej powstał 1 X 1970 roku w wyniku pomarcowego przekształcenia tradycyjnych struktur wydziałowych - katedr, wówczas dwu historycznoliterackich i jednej językoznawczej. Sekcja polonistyczna została powołana uchwałą Rady Wydziału Humanistycznego 1 X 1953 roku z jedną początkowo Katedrą Filologii Polskiej oraz Języka Polskiego, zatrudniającymi łącznie czterech pracowników etatowych, a informacja o rozpoczęciu zajęć na I roku filologii polskiej zawiera również wzmiankę o trudnościach w realizacji programu z powodu braków kadrowych. Uświadomienie sobie tych skromnych początków pozwala dostrzec skalę wysiłku, jaki został włożony w budowanie kierunku i jego obecnej rangi nie tylko na uczelni (w Senacie UMCS zasiadają poloniści, funkcję Prorektora ds. kształcenia piastowała w ostatnim okresie prof. dr hab. Anna Pajdzińska, Prodziekanem Wydziału Humanistycznego jest obecnie prof. dr hab. Halina Pelcowa ), ale również w środowisku akademickim kraju.
Rada Naukowa Instytutu Filologii Polskiej posiada w ramach jednostki nadrzędnej, czyli Rady Wydziału Humanistycznego, uprawnienia do prowadzenia przewodów doktorskich w zakresie językoznawstwa i literaturoznawstwa. Natomiast Rada Wydziału Humanistycznego ma uprawnienia do prowadzenia przewodów habilitacyjnych w zakresie językoznawstwa i literaturoznawstwa.
W Instytucie Filologii Polskiej w roku 1970 działały początkowo zakłady: Języka Polskiego, Teorii i Historii Literatury Polskiej oraz Literatury Współczesnej, a od roku 1973, jako czwarty, Zakład Metodyki Nauczania Literatury i Języka Polskiego. Rozwój kadry naukowej i wyraźna polaryzacja badań spowodowały w roku 1974 reorganizację literaturoznawczej części Instytutu i powołanie funkcjonujących do chwili obecnej Zakładów: Literatury Staropolskiej, Historii Literatury Polskiej, Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski, Literatury Współczesnej oraz Teorii Literatury. W roku 1992 nastąpiła stabilizacja zmieniającej się sukcesywnie struktury części językoznawczej i jej podział na Zakłady: Historii Języka Polskiego i Dialektologii, Językoznawstwa Ogólnego, Leksykologii i Pragmatyki, Tekstologii i Gramatyki Współczesnego Języka Polskiego.
Od początku swego istnienia filologia polska budowała nie tylko swój własny profil naukowy i dydaktyczny, ale była także matecznikiem dla innych, później powstających kierunków: filologii słowiańskiej, angielskiej i romańskiej, których pierwsi samodzielni pracownicy wywodzili się z dwu katedr polonistycznych. Przez kilka lat filolog-polonista kierował Zakładem Germanistyki, doprowadzając do sytuacji, w której możliwe było powstanie Instytutu Filologii Germańskiej. Ta rola sekcji na Wydziale Humanistycznym została zachowana praktycznie do chwili obecnej. Powołanie funkcjonującego do dziś Centrum Kształcenia Języka Polskiego dla Cudzoziemców było możliwe dzięki wsparciu ze strony Instytutu Filologii Polskiej, z którego wywodzi się Dyrektor Centrum i znaczna część kadry dydaktycznej.
1