1300740226

4(95)/2013

ZESZYTY NAUKOWE 1NSTYTITU POJAZDÓW

Paweł Ciężkowski¹, Tomasz Mirosław²

ANALIZA PORÓWNAWCZA SYSTEMÓW TRANSPORTU TYPU -EGZOSZKIELET

1. Wstęp

Od dawna ludzie marzą o ubiorze, który zdecydowanie zmieni nasze możliwości poruszania się (takie jak buty siedmiomilowe), maskowania (czapka niewidka) i wiele innych. Wątek ten z bajek przeniknął nie tylko do literatury „fantasy”, filmów, ale i do rzeczywistości.

Ludzie od dawna wykorzystują ubiór do poprawy swojego „bilansu cieplnego z otoczeniem", odporności na zranienia czy wyglądu. I gdyby „mieszkaniec Marsa" nagle wylądował na Ziemi, to mógłby właściwie już na pierwszy rzut oka stwierdzić, że właśnie to odróżnia nas od zwierząt.

Od wielu lat również prowadzono prace nad zwiększeni zdolności człowieka do przenoszenia ciężkich przedmiotów, wykonywania prac wymagających większej siły niż dysponuje normalny człowiek. I chociaż nastąpił olbrzymi postęp w dziedzinie maszyn i robotów to ciągle człowiek jest niedoścignionym wzorcem „mechatronicznego" sytemu. Skoro nie udaje się nam stworzyć a swój obraz i podobieństwo idealnego robota, co zdaniem wielu filozofów wychodzi nam na zdrowie to, próbuje się połączyć człowieka z maszyną, aby powstał inteligentny, silny system poruszający się jak człowiek. W filmach akcji powstała postać Robocopa. a w rzeczywistości powstają egzoszkielty.

Człowiek zakłada egzoszkielet i może pomszać się szybciej, podnosić większe ciężary, lub w przypadku egzoszkieletów - protez może normalniej żyć.

Istnieje wiele kategorii urządzeń określanych mianem egzoszkieletów. Mogą to być urządzenia:

-    wspomagające robotników przy wykonywaniu określonej czynności -tak jak to było prezentowane w połowie XX wieku,

-    mechatroniczne protezy, które umożliwiają osobom niepełnosprawnym normalniej żyć,

-    urządzenia rehabilitacyjne, które pomagają osobom choiym wrócić do zadawalającej sprawności mchowej.

Jest też odrębna kategoria egzoszkieletów o przeznaczeniu specjalnym, dla wszelkiego rodzaju ratow ników, służb policyjnych i żołnierzy. Cechą wyróżniającą tych urządzeń jest sprawny i silny użytkownik, trudne warunki pracy i nieprzewidywalność działań użytkownika.

I właściwie patrząc na zbroje średniowiecznych rycerzy, można powiedzieć, że to właśnie tu pojawiły się pierwsze egzoszkielty. Miały one jednak wielką wadę. Poprawiały tylko dwie cechy użytkownika: odporność na zranienia i wygląd kosztem -mobilności i zwinności. Coraz skuteczniejsza broń wymagała coraz cięższej ochrony do

31

1

'dr inż. Paweł Ciężkowski, Instytutu Maszyn Roboczych Ciężkich, Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych, Politechnika Warszawska

2

dr inż. Tomasz Mirosław. Instytutu Maszyn Roboczych Ciężkich, Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych, Politechnika Warszawska