Omawiając tematy ukazujące chwałę oręża polskiego, np.: podczas powstania listopadowego, można odwołać się do poezji (“Sowiński w okopach Woli” J. Słowackiego, czy “Reduta Ordona” A. Mickiewicza). Możliwe będzie również pokazanie oddziaływania, np.: mitologii, na współczesny język polski (m.in. wykorzystywanie związków frazeologicznych, takich jak: nić Ariadny, wierna jak Penelopa czy pięta Achillesa).
W programie nauczania historii występuje wiele elementów kultury, które trzeba korelować ze sztuką. Zajęcia poświęcone tematom dotyczącym np.: sztuki starożytnej Grecji czy cech stylu romańskiego można zilustrować wykorzystując materiały ikonograficzne( np.: albumy malarstwa historycznego Jana Matejki czy Artura Grottgera), modele czy makiety. Lekcje mogą być także połączone ze zwiedzaniem zabytków architektury, placówek muzealnych itp.
Przedstawiony poniżej konspekt lekcji dotyczący bitwy pod Grunwaldem jest propozycją połączenia elementów j. polskiego, plastyki i historii. Takie ukazanie tematu przez nauczycieli pozwoli uczniowi wyrobić sobie pełny obraz epoki, lepiej uporządkować fakty i zrozumieć ówczesną sytuację polityczną. Dzięki zastosowaniu wielu metod i środków dydaktycznych zajęcia będą atrakcyjniejsze dla uczniów.
Opracowała: Małgorzata Busse
II
Program nauczania języka polskiego w gimnazjum zakłada korelację międzyprzedmiotową. Jest to proces wartościowy, ponieważ uczeń lepiej przyswaja treści i opanowuje umiejętności, gdy z danym zagadnieniem ma do czynienia na kilku przedmiotach. Utrwala wówczas wiedzę i ćwiczy sprawności w różnych okolicznościach.
Program nauczania języka polskiego, który obowiązuje w naszej szkole, przewiduje m.in. następujące cele wychowawcze i kształcące:
- przysposobienie do uczestnictwa w kulturze, dostrzeganie ciągłości rozwoju kultury i trwałości ludzkich osiągnięć oraz powiązań aktualnych wydarzeń z przeszłością;
- przygotowanie do odbioru dzieła literackiego i innych tekstów kultury we wzajemnych kontekstach;
- umożliwianie odkrywania i rozumienia wartości uniwersalnych w literaturze, sztuce, w tradycji i życiu codziennym (...).
Cele te mogą być realizowane w korelacji między przedmiotowej, szczególnie wskazane jest tu połączenie: język polski - historia - plastyka.
Wieloletnia praktyka wskazuje, iż niemożliwe jest zapoznawanie uczniów z utworami literackimi, sylwetkami poetów i pisarzy bez zarysowania charakteru i kolorytu danej epoki. Informacja o czasie tworzenia, kontekście historycznym powstania dzieła literackiego jest niezbędna do jego zrozumienia i poprawnej interpretacji.
Konkretne utwory powstawały przecież w określonej sytuacji politycznej, społecznej i ekonomicznej, pod wpływem wydarzeń historycznych. Są one więc wyrazem reakcji ludzkich