K U R S
Przez wiele lat port drukarkowy w komputerach PC był
część 1
traktowany jako nieco ułomny, ale łatwy w stosowaniu,
interfejs rÛwnolegÅ‚y. Za jego pomocÄ… moÅ‚na byÅ‚o sterowaĘ pracÄ… rÛÅ‚nych urzÄ…dzeÒ
zewnÍtrznych przy czym obszar aplikacji zawÍÅ‚aÅ‚y: stosunkowo niewielka szybkośĘ transmisji,
brak standaryzacji dwukierunkowości linii danych i sterujących, a takłe trudności w dołączeniu
do interfejsu wiÍcej niÅ‚ jednego urzÄ…dzenia. Zaczynamy od prezentacji podstawowego trybu
pracy SPP, w ktÛrym Centronics moÅ‚na wykorzystaĘ jako uniwersalny port I/O.
Tryby SPP/ECP/EPP od strony praktycznej
Centronics naleły - obok RS232 - do - nadajnik (komputer) ustawia na li- mocniczych (wszystkie wymieniono
grona klasycznych interfejsÛw kompute- niach danych D0...D7 kombinacjÍ bi- w tab. 1), ktÛre mogÄ… m.in. wstrzymaĘ
rowych, stosowanych w rÛÅ‚nego rodzaju tÛw odpowiadajÄ…cÄ… przesyÅ‚anemu lub przerwaĘ transmisjÍ w przypadku
urzÄ…dzeniach wspÛÅ‚pracujÄ…cych z kompu- bajtowi, braku papieru lub wystÄ…pienia bÅ‚Ídu
terami. Centronics jest szczegÛlnie przy- - nastÍpnie sterowany przez nadajnik wewnÍtrznego kontrolera drukarki.
jazny uÅ‚ytkownikom, poniewaÅ‚ transmis- sygnaÅ‚ strobujÄ…cy nStrobe przyjmuje SzczegÛÅ‚owa specyfikacja funkcji tych
ja danych odbywa siÍ w sposÛb rÛwno- poziom niski, co sygnalizuje odbior- sygnaÅ‚Ûw jest istotna tylko w przypad-
legły (12 linii wyjściowych i 9 wejścio- nikowi koniecznośĘ odebrania da- ku korzystania z Centronicsa jako in-
wych), a zapis i odczyt danych wymaga nych, terfejsu drukarkowego. W przypadku
tylko prostych operacji zapisu i odczytu - na czas odbierania danych odbior- wykorzystania go jako uniwersalnego
odpowiednich rejestrÛw. nik ustawia stan ì1î na linii Busy, interfejsu I/O, specyficzne zadania re-
Od chwili powstania, Centronics dziÍki czemu nadajnik jest informo- alizowane przez dodatkowe sygnaÅ‚y
w zasadzie nie był poddawany ładnym wany o konieczności wstrzymania sterujące mołna zignorowaĘ, traktując
modyfikacjom aÅ‚ do roku 1994, kiedy dalszej transmisji na czas zajÍtoÅ›ci poszczegÛlne linie interfejsu jako
to wprowadzono istotnie zmodyfikowa- odbiornika, zwykłe linie I/O przyporządkowane re-
ne protokoÅ‚y (IEEE1284: ECP i EPP) - po miniÍciu czasu niezbÍdnego dla jestrom, ktÛrych adresy przedstawiono
zwiÍkszajÄ…ce moÅ‚liwoÅ›ci interfejsu bez przyjÍcia danych odbiornik potwier- w tab. 2.
koniecznoÅ›ci wprowadzania (widocz- dza ich odbiÛr za pomocÄ… impulsu W wiÍkszoÅ›ci wspÛÅ‚czeÅ›nie oferowa-
nych dla uÅ‚ytkownika) zmian elek- na linii nAck, ktÛra przyjmuje stan nych komputerÛw, Centronics jest
trycznych i mechanicznych. logiczny ì0î. przystosowany do dwukierunkowego
W opisanym przebiegu transmisji przesyłania danych poprzez 8-bitowy
Klasyka: SPP nie uwzglÍdniono kilku sygnaÅ‚Ûw po- port danych. Schemat bufora wejÅ›cio-
W trybie SPP (Standard Parallel
Tab. 1. Sygnały interfejsu Centronics wraz z ich przypisaniem do rejestrów i numerów
Port), czyli w trybie odpowiadajÄ…cym
styków w typowych złączach.
klasycznemu Centronicsowi, dane mo-
gą byĘ przesyłane z szybkością ok.
Numer styku Numer styku Nazwa sygnału Kierunek Dostęp Inwersja
50...150kB/s w kierunku od komputera w DB25 w 36-stykowym poprzez
złączu Centronics rejestr
do urzÄ…dzenia wspÛÅ‚pracujÄ…cego.
W protokole obsługi transferu danych 1 1 nStrobe we/wy Control tak
przyjÍto potwierdzanie przez odbiornik
2 2 Data 0 wy Data nie
przyjÍcia kaÅ‚dego bajtu danych, co
3 3 Data 1 wy Data nie
jednak zbytnio nie komplikuje trans-
4 4 Data 2 wy Data nie
misji. Przebiegi ilustrujÄ…ce pracÍ inter-
5 5 Data 3 wy Data nie
fejsu pokazano na rys. 1, a przebiega
6 6 Data 4 wy Data nie
ona nastÍpujÄ…co:
7 7 Data 5 wy Data nie
8 8 Data 6 wy Data nie
9 9 Data 7 wy Data nie
10 10 nAck we Status nie
11 11 Busy we Status tak
12 12 PaperOut we Status nie
13 13 Select we Status nie
14 14 nAutoLineFeed we/wy Control tak
15 32 nError we Status nie
16 31 nInitialize we/wy Control nie
17 36 nSelectIn we/wy Control tak
18...25 19...30 GND
Rys. 1.
Elektronika Praktyczna 12/2001
66
K U R S
Rys. 3.
Rys. 2.
wo-wyjÅ›ciowego ìprawdziwieî dwukie- uszkodzeniu wywoÅ‚anemu przez prze-
runkowego portu pokazano na rys. 2. ciÄ…Å‚enie prÄ…dowe.
Zaznaczony na czerwono sygnał Enab- Istnieją takłe inne sposoby odczy-
le BiDir (bit 5 rejestru Control) słuły tania 8-bitowego słowa wejściowego,
do blokowania i uaktywniania trÛjsta- ktÛre moÅ‚na zastosowaĘ w przypadku,
nowego bufora wyjściowego rejestru gdy wbudowany w komputer interfejs
'374. Jego zablokowanie (co wymaga nie jest dwukierunkowy. Najprostsze
Rys. 4.
wpisania na bit 5 rejestru Control lo- wydaje siÍ byĘ zastosowanie dostÍp-
gicznej ì1î), czyli ustawienie buforÛw nych dwukierunkowych linii sterujÄ…-
wyjÅ›ciowych w stan wysokiej impedan- cych z rejestru Control (jak to pokaza- ktÛry umoÅ‚liwia przekazanie 8-bitowe-
cji, umoÅ‚liwia odczytanie poprzez bu- no na rys. 3), ale ze wzglÍdu na bez- go sÅ‚owa poprzez 4-bitowy port wej-
for wejÅ›ciowy '244 dowolnego dopro- pieczeÒstwo sterownika (nie zawsze Å›ciowy utworzony z czÍÅ›ci (4 najstar-
wadzonego stanu na wejÅ›cia Da- jest on wyposaÅ‚ony w bufory z otwar- szych bitÛw) rejestru Status. WybÛr
ta0..Data7. JeÅ‚eli bufor wyjÅ›ciowy nie tym kolektorem!) lepiej jest zastosowaĘ przesyÅ‚anej do komputera poÅ‚Ûwki baj-
zostanie zablokowany, moÅ‚e ulec nieco bardziej zÅ‚oÅ‚ony ukÅ‚ad (rys. 4), tu odbywa siÍ poprzez zmianÍ stanu
logicznego na linii Strobe z rejestru
Tab. 2. Rozmieszczenie rejestrów obsługujących LPT w przestrzeni adresowej PC.
Control (dla ì0î - cztery mÅ‚odsze bi-
Adres Nazwa Kierunek Numer bitu Opis ty, dla ì1î - cztery starsze bity).
Transfer danych prowadzony w taki
bazowy+0 Data Zapis 7 Data 0
sposÛb pochÅ‚ania stosunkowo duÅ‚o
(w niektórych 6 Data 1
czasu, ale z punktu widzenia pewnoÅ›-
wykonaniach także 5 Data 2
ci działania jest on lepszy od sposobu
odczyt) 4 Data 3
z rys. 3.
3 Data 4
Poziomy napiÍĘ przyporzÄ…dkowane
2 Data 5
wejściowym i wyjściowym stanom lo-
1 Data 6
gicznym w Centronicsie odpowiadajÄ…
standardowi TTL. WydajnośĘ prądowa
0 Data 7
poszczegÛlnych linii interfejsu Centro-
bazowy+1 Status Odczyt 7 Busy
nics jest zalełna od wykonania, ale
6 nAck
mołna przyjąĘ, łe minimalna wydaj-
5 PaperOut
nośĘ prądowa pojedynczej linii
4 SelectIn
(w obydwu kierunkach) wynosi 6mA.
3 Error
Spotykane są takłe interfejsy z wyso-
2 IRQ (zanegowany)
kowydajnymi buforami prÄ…dowymi,
1- ktÛre moÅ‚na obciÄ…Å‚yĘ prÄ…dem o natÍ-
Å‚eniu do 48mA.
0-
Tomasz Jakubik, AVT
bazowy+2 Control Odczyt/Zapis 7 -
6-
Dodatkowe informacje
5 Enable BiDir
4 Enable IRQ via Ack
Dodatkowe informacje można znalex
ć w Internecie
pod adresami:
3 Select
- http://www.beyondlogic.org/pardebug/pdebug.htm,
2 nInitialize
- http://www.beyondlogic.org/spp/parallel.pdf,
1 AutoLineFeed
- http://www.beyondlogic.org/epp/epp.pdf,
0 Strobe
- http://www.beyondlogic.org/ecp/ecp.pdf,
- http://www.lvr.com/parport.htm,
Uwaga! Adresy bazowe: LPT1 - 378h, LPT2 - 278h oraz LPT1 (tylko na karcie grafiki, obecnie rzadko
- http://www.lpt.com/Downloads/downloads.htm.
stosowane) - 3BCh.
Elektronika Praktyczna 12/2001
68