Sucha zabudowa
Systemy suchej zabudowy wnętrz - przy użyciu płyt gipsowo-kartonowych lub gipsowo-
włóknowych - stosowane są coraz częściej zarówno w budownictwie mieszkaniowym jak i w
administracyjno-biurowym, również w halach przemysłowych. Zdobyły sobie tak dużą
popularność przez to, że ich montaż jest łatwy, nie ma mokrych prac murarskich i
tynkarskich, powierzchnie ścian są idealnie gładkie.
Do zalet systemów suchej zabudowy należą:
" elastyczność kształtowania wnętrza - przy zmianie funkcji pomieszczeń bardzo łatwo i
szybko można za pomocą ścian działowych z płyt gipsowo-kartonowych lub gipsowo-
włóknowych zmienić rozplanowanie przestrzeni lokalu,
" obniżenie kosztów budowy - nie ma konieczności stosowania przerw technologicznych
związanych ze schnięciem tynków, pogodą,
" prosty montaż instalacji - sanitarnych i elektrycznych, nie trzeba kuć bruzd, ponieważ
instalacje układa się w wolnych przestrzeniach konstrukcji ścian i sufitów,
" zastosowanie w robotach remontowych w starych budynkach - ścianki z płyt
gipsowo-kartonowych są to lekkie konstrukcje i nie obciążają zbyt mocno drewnianych
stopów, poprawiają izolacyjność termiczną i akustyczną istniejących budynków,
" dobra izolacyjność cieplna - przewodność cieplna płyt gipsowo-kartonowych jest niska -
na poziomie drewna, w połączeniu z materiałami do izolacji termicznej ścianki te spełniają
wszystkie wymagania nowej normy,
" dobra izolacyjność akustyczna - ścianka z płyt gipsowo-kartonowych lub gipsowo-
włóknowych wypełniona wełną szklaną lub mineralną ma izolacyjność akustyczną podobną
do grubej ściany z cegły,
" ochrona przeciwpożarowa - płyty gipsowo-kartonowe są zakwalifikowane do grupy
materiałów niepalnych - standardowa płyta posiada w sobie około 2 l wody związanej
krystalicznie, w przypadku pożaru woda ta zapobiega gwałtownemu wzrostowi temperatury i
rozprzestrzenianiu się pożaru,
" zapewniają komfort wilgotnościowy w pomieszczeniu - rdzeń płyty posiada
mikropory, dzięki temu wchłania nadmiar wilgoci z powietrza, przechowuje ją w sobie, a
następnie przy suchej pogodzie zwraca wilgoć do pomieszczenia, poprawiając panujący w
nim mikroklimat,
" idealnie gładka powierzchnia ścian - po wyszlifowaniu spoin i zagruntowaniu ściana ta
jest mało chłonna, można ją pomalować lub wykończyć glazurą.
Rodzaje płyt
Płyty gipsowo-kartonowe składają się z rdzenia gipsowego oklejonego z obu stron kartonem,
produkowane są w różnych wersjach - wybór wariantu zależy od ich zastosowania w
pomieszczeniu.
" Zwykła płyta gipsowo-kartonowa - ma szary kolor kartonu, jej szerokość jest
standardowa i wynosi
1200 mm, grubość może być różna (9,5-12,5 mm), długość również (2500 - 3000 mm),
stosowane są w pomieszczeniach o wilgotności do 70%, a więc nie nadają się do łazienek,
pralni, kuchni.
" Wodoodporna płyta gipsowo-kartonowa - pokryta jest kartonem w kolorze zielonym,
wymiary ma takie same jak zwykła płyta, jest nasączona środkiem hydrofobowym, przez co
nadaje się do pomieszczeń o wilgotności do 85% (wilgotność ta może się jednak utrzymywać
nie dłużej niż 10 godzin).
" Ogniochronna płyta gipsowo-kartonowa - rdzeń płyty posiada wtopioną siatkę z
włókna szklanego lub jest wzmocniony drobnym włóknem szklanym, w czasie pożaru
zapobiega to rozsypaniu całej płyty. O ognioodporności decyduje cała konstrukcja ściany,
łącznie z profilami stalowymi, ściana taka powinna wytrzymać przez 2 godziny w stanie
nienaruszonym.
" Płyta ognio- i wodoodporna - jest nasączona środkiem hydrofobowym i posiada rdzeń
wzmocniony siatką z włókna szklanego.
" Płyta biała - posiada karton zagruntowany fabrycznie, można ją od razu po położeniu i
zaszpachlowaniu połączeń malować.
" Płyta mała - jest to płyta zwykła, wodoodporna lub ognioodporna różniąca się od
standardowej jedynie mniejszym wymiarem, ma długość 130-240 cm, szerokość 60-90 cm.
Jest przez to łatwiejsza w transporcie.
" Płyta gipsowo-włóknowa - nie ma okleiny kartonowej, wykonana jest z masy gipsowej
wymieszanej z włóknami celulozowymi i sprasowanej pod ciśnieniem. Jest twarda, odporna
na wilgoć i ogień, jest mocniejsza od płyty gipsowo-kartonowej, nie wymaga gruntowania
przed malowaniem, może być stosowana na warstwę zewnętrzną ścian w domach
szkieletowych, wymaga jednak osłony tej ściany np. sidingiem.
Akcesoria dodatkowe
Do poprawnego wykonania zabudowy lub okładziny z płyt gipsowo-kartonowych niezbędny
jest szereg dodatkowych materiałów:
Stelaż stalowy - w przypadkach, gdy płyty nie są przyklejane do ściany "na plackach",
należy zastosować stelaż ze stali ocynkowanej, najczęściej grubości 0,6 mm. Podstawowe
jego elementy to:
Dla ścianek działowych:
" profil U - profil do zamocowania w podłodze, w suficie, w niego wstawia się pionowy profil
C,
" profil C - są to słupki, które ustawia się pionowo w ścianie działowej,
" profil UA - profil ościeżnicowy służy do wykonania otworu w ścianie, jest mocniejszy od
profilu C.
Dla sufitów podwieszanych:
" profil CD - podstawowy profil konstrukcyjny,
" profil UD - profil przyścienny,
" uchwyty ES - montuje się za ich pomocą konstrukcję sufitu do stropu,
" wieszaki.
Do okładzin ściany:
" stosuje się profile sufitowe CD i UD oraz uchwyty ES.
Wkręty - ze względu na agresywne działanie gipsu na stal muszą być one odporne na rdzę;
do konstrukcji stalowej stosuje się wkręty fosfatyzowane lub fosforowane, specjalny kształt
łebka zapewnia dobre trzymanie.
Klej gipsowy - służy do przyklejania płyt gipsowo-kartonowych bezpośrednio do ściany.
Siatka lub taśma wzmacniająca - siatka wykonana jest z włókna szklanego, taśma z
papieru lub flizeliny. Jeden z tych dwóch elementów stosuje się na połączeniu płyt -
zapobiega w tym miejscu pękaniu połączenia. Taśm i siatek nie stosuje się w przypadku płyt
gipsowo-włóknowych.
Masa szpachlowa - służy do wypełniania połączeń między płytami.
Preparat gruntujący - pomalowane nim płyty wykazują znacznie mniejszą chłonność,
zagruntowanie jest niezbędne przed malowaniem lub kafelkowaniem. Płyt gipsowo-
włóknowych nie trzeba gruntować.
Sposób montażu
W zależności od zastosowania płyt można wybrać sposób ich montażu:
Zastosowanie jako okładziny ścienne - tzw. suche tynki - stosowane jako wykończenie
ściany murowanej zamiast tradycyjnego tynku "mokrego". Jeżeli ściana jest w miarę równa
można przykleić płyty gipsowo-kartonowe za pomocą "placków" kleju gipsowego. Jeżeli
natomiast ściana jest nierówna lub wymaga ocieplenia lub schowania przewodów
instalacyjnych, wtedy lepiej jest zastosować specjalną konstrukcję stalową lub drewnianą, z
której buduje się ruszt do przymocowania płyt.
Zastosowanie do ścianek działowych - w tym przypadku niezbędna jest konstrukcja
stalowa, z której buduje się szkielet ściany, następnie przykręca do niego płyty. Przestrzeń
między płytami można wypełnić np. wełną mineralną lub szklaną, która będzie dodatkowo
zwiększała izolacyjność termiczną i akustyczną przegrody.
Zastosowanie do wykończenia sufitu - tu również niezbędna jest konstrukcja stalowa
bądz
drewniana. Nie wolno płyt gipsowo-kartonowych przyklejać do sufitu "na placki".
Uwagi dotyczące montażu rusztu i płyty gipsowo-kartonowej:
1. profile stelażu powinny być przycinane za pomocą nożyc do blachy - cięcie np. za pomocą
szlifierki kątowej może zniszczyć ochronną warstwę cynku,
2. od spodu profilu U (poziomego) powinna być przyklejona taśma do izolacji akustycznej -
zarówno przy podłodze jak i przy stropie,
3. maksymalny rozstaw profili ściennych C lub CD w przypadku okładzin ściany to 60 cm,
mierzone w osi profili,
4. płytę montuje się do profili pionowych za pomocą blachowkrętów 3,5 x 25 mm, muszą być
one mocowane w odległości 10-15 mm od krawędzi płyty, odstępy między wkrętami powinny
wynosić 20 - 25 cm, w przypadku sufitu maksymalnie 15 cm,
5. płyty gipsowo-kartonowe nie powinny dotykać ani podłogi ani sufitu - przy podłodze
powinien pozostać luz około 1 cm, a przy suficie 5 mm. Higroskopijność gipsu powoduje, że
płyta gipsowo-kartonowa ulega odkształceniom, musi więc mieć na to miejsce.
6. płyty na ścianach układa się pionowo i przykręca do słupków - płyta ma większą
wytrzymałość w kierunku równoległym do dłuższego boku,
7. pomiędzy płytami nie powinna być zostawiona szczelina, powinny być do siebie dokładnie
dosunięte,
8. płyt nie należy łączyć na krawędzi otworu - jest pewne, że w tym miejscu powstanie z
czasem pęknięcie.