Autor: Halina Klimek, mgr ekonomii
Zespół Szkół Ekonomicznych
im. Jana Pawła II w Złotowie
Scenariusz lekcji z Technologii informacyjnej
w liceum profilowanym
(profil ekonomiczno-administracyjny i usługowo-gospodarczy)
klasa I czas realizacji 45 min
Rozkład materiału:
Dział III  Stosowanie narzędzi TI
Blok tematyczny 3  Arkusze kalkulacyjne
(po podstawowych funkcjach matematycznych i statystycznych, przed funkcjami daty i czasu)
Temat lekcji  INSTRUKCJA WARUNKOWA
INSTRUKCJA WARUNKOWA
Cel ogólny: Cele operacyjne:
kształcenie umiejętności logicznego myślenia, uczeń potrafi korzystać z Kreatora funkcji, z funkcji
sprawnego posługiwania się komputerem, warunkowej JEŻELI, zna budowę tej funkcji,
wykorzystywania programów komputerowych do samodzielnie zapisuje formułę warunkową, potrafi ją
rozwiązywania różnych problemów, łączenia praktycznie zastosować w rozwiązywaniu różnych
wiadomości z różnych przedmiotów problemów
Metoda  dyskusja kierowana, praktyczne działanie, ćwiczenia w arkuszu kalkulacyjnym
Środki dydaktyczne  komputer, program MS Excel, tablica, kreda
Ocenie podlega sprawność wykonywania czynności powtórzeniowych i aktywność w trakcie rozwiązywania
problemów na lekcji
Plan przebiegu lekcji:
1. Sporządzenie zestawienia pod nazwą - Wynik finansowy S.A.  Nisza
2. Obliczenie wyniku finansowego firmy na podstawie podanych wartości przychodów i kosztów
3. Poznanie istoty instrukcji warunkowej
4. Poznanie budowy formuły warunkowej
5. Praktyczne wykorzystanie instrukcji warunkowej w rozwiązywaniu problemów
I. Etap nawiązujący (15 min)
N  wykonuje czynności organizacyjno  porządkowe i prosi o uruchomienie programu MS Excel
U - uruchamiają program MS Excel
N  podaje i zapisuje na tablicy temat lekcji i wyjaśnia jej cel
Instrukcja
warunkowa
U  zapisują temat w zeszytach
N  prosi o otworzenie nowego pliku arkusza kalkulacyjnego
U  wykonują polecenie nauczyciela
N  opierając się na dotychczasowych umiejętnościach uczniów prosi o stworzenie zestawienia pod nazwą  Wynik
finansowy S.A.  Nisza i pyta, jakie kolumny należałoby stworzyć w celu obliczenia wyniku
U  podają nazwy kolumn
N  zapisuje nazwy kolumn na tablicy Miesiąc Przychody Koszty i prosi o ich
wpisanie do zestawienia
U  wpisują nazwę zestawienia i wprowadzają podane nazwy kolumn
N  nadzoruje wykonanie polecenia
N  zapisuje na tablicy wielkości przychodów i kosztów w 3 miesiącach
Wynik finansowy S.A.  Nisza
Miesiąc Przychody Koszty
Styczeń 8000,00 zł 7200,00 zł
Luty 10000,00 zł 12650,00 zł
Marzec 6500,00 zł 6500,00 zł
i prosi o ich wpisanie do zestawienia oraz sformatowanie
U  wpisują dane do zestawienia
N  kontroluje wykonanie polecenia
N  prosi o stworzenie nowej kolumny pod nazwą Wynik finansowy
U  tworzą nową nazwę kolumny
N  pyta, jak obliczyć wynik działalności firmy?
U  odpowiadają, że jest to różnica między przychodami a kosztami
N  prosi o samodzielne obliczenie wyniku za pomocą odpowiedniej formuły we wszystkich miesiącach
U  wykonują polecenie nauczyciela
N  obserwuje pracę uczniów w celu dokonania póz
niejszej oceny, w razie potrzeby udziela wskazówek
N  prosi wybranego ucznia o przeczytanie otrzymanych wyników i wyjaśnienie jak wykonał zadanie
U  sprawdzają poprawność swoich obliczeń
N  prosi o przypomnienie istoty formuły w arkuszu kalkulacyjnym
U  podaje, że jest to wzór obliczenia wartości danej komórki na podstawie wartości innych komórek. Tworząc
formułę nie podajemy konkretnych liczb, na których chcemy wykonać działania, lecz jedynie adresy komórek,
będących z
ródłem tych liczb
II. Etap postępujący (22 min)
N  pyta, co oznacza wartość dodatnia wyniku a co ujemna
U  odpowiadają, że jeżeli jest wynik dodatni to mamy zysk a gdy ujemny to stratę
N  stawia problem do rozwiązania  czy komputer mógłby to nam opisać?
U  odpowiadają, że zapewne tak, ale należy podać warunki, kiedy jest zysk a kiedy strata
N  prosi o utworzenie nowej kolumny o nazwie Rodzaj wyniku
U  tworzą nową kolumnę
N - zwraca uwagę na wcześniejszą odpowiedz
uczniów i kieruje dyskusją prowadzącą do stwierdzenia, że jeżeli
wynik nie jest dodatni to firma poniosła stratę
N  prosi o uruchomienie Kreatora funkcji i znalezienie funkcji JEŻELI w kategorii funkcji  Logiczne
U  uruchamiają Kreatora funkcji
N  wyjaśnia i podaje do zapisania w zeszycie - Instrukcja warunkowa w arkuszu kalkulacyjnym pełni tę samą
funkcję, co jej odpowiednik w programowaniu, czyli stwarza możliwość wprowadzenia wariantów w formułach
zawartych w komórkach arkusza. Należy do funkcji logicznych
U  wybierają funkcję JEŻELI
N  pyta, jaki warunek logiczny, czyli zdanie logiczne należy zadać?
U  odpowiadają, że gdy wartość z komórki D3>0
N  prosi o wpisanie tej zależności w pierwszej rubryce funkcji i zapisuje ją także na tablicy
U  wpisują zależność D3>0
N  prosi o podanie, co należy wpisać w drugiej rubryce
U  odpowiadają, że gdy ten warunek będzie spełniony wystąpi zysk i wpisują zysk w rubryce 2
N  pyta, jak należało wpisać tekst w formule?
U  odpowiadają, że komputer dodał cudzysłów
N  zwraca uwagę, że przy ręcznym pisaniu formuły należy pamiętać o tym elemencie i nie można liczyć na korektę
N  pyta, co należy podać, gdy warunek nie będzie spełniony?
U - odpowiadają, że strata i wpisują w rubryce 3
N  prosi o sprawdzenie swoich wpisów i zatwierdzenie utworzonej formuły
U - zatwierdzają formułę
N  prosi o odczytanie formuły i zapisuje ją na tablicy
N - prosi o analizę budowy formuły i zapisuje wniosek na tablicy
=JEŻELI(D3>0; ZYSK ; STRATA )
=jeżeli(warunek_logiczny;wartość_jeżeli_prawda;wartość_jeżeli_fałsz)
N  prosi o skopiowanie formuły na kolejne miesiące i zachęca do sprawdzenia otrzymanych wyników
U  kopiują formułę i sprawdzają poprawność otrzymanych wpisów
U  zauważają, że w przypadku przychodów równych kosztom komputer podał komentarz  strata
N  stawia kolejny problem, co zrobić, by w przypadku wyniku równego 0 otrzymać komentarz  na zero ? Który
element formuły należy uszczegółowić?
U  odpowiadają, że fałsz może mieć 2 warianty
N  przy aktywnym udziale uczniów zapisuje na tablicy nową formułę
=jeżeli(D3>0; zysk ;jeżeli(D3<0; strata ; na zero ))
N  prosi o stworzenie nowej kolumny o nazwie Opis i ręczne wpisanie podanej na tablicy formuły w komórce F3
oraz jej skopiowanie na kolejne miesiące
U  wykonują polecenie nauczyciela i sprawdzają poprawność opisu
N  prosi o zapisanie pliku pod nazwą wynik w swoim katalogu
III. Rekapitulacja (8 min)
N  prosi o przepisanie z tablicy do zeszytów wzorów instrukcji warunkowej
U  zapisują formuły w zeszytach
N  prosi o zapisanie na tablicy formuły warunkowej opisu wyniku gdyby nie było obliczonej wielkości wyniku w
kolumnie D
U  wybrany uczeń zapisuje na tablicy formułę
=jeżeli(B3>C3; zysk ;jeżeli(B3N  ocenia uczniów najbardziej aktywnych i poprawnie wykonujących polecenia
N  prosi o zastanowienie się w domu nad innymi przykładami zastosowania instrukcji warunkowej
N  pożegnanie uczniów