Emisja i higiena głosu4
Opracowanie Anna Zielińska
w zespołach klasowych i są elementem systemu oddziaływań rewalidacyjnych, jakim objęte jest każde dziecko w szkole specjalnej, według jego indywidualnych potrzeb rozwojowych.
Celem zajęć logopedycznych w tym systemie jest usprawnianie procesu komunikacji językowej w Stopniu umożliwiającym dziecku samodzielne radzenie sobie w życiu.
Na cel ten składają się:
- rozwijanie kompetencji językowych (rozwijanie języka, umiejętności posługiwania się nim oraz poznawania i stosowania norm dotyczących komunikowania się werbalnego) w dostępnym dla naszych uczniów zakresie,
rozwijanie lub reedukacja sprawności realizacyjnych związanych z prawidłową artykulacją.1
Logopedzi pracujący w szkołach specjalnych znają , poza wyżej opisanymi, inne jeszcze realia - pewnie wszyscy przeszli czas wędrówek po szkole z „gabinetem logopedycznym' w poręcznym pudelku po butach, ich udziałem jest też pewnie radość z wygospodarowanego kąta. w którym można powiesić lustro i z każdej zdobytej pomocy do zajęć.
Zapewne wszystkim przyszło przełknąć niejedną gorzką pigułkę, gdy zamiast słów uznania za uzyskane żmudną pracą niewielkie, ale jednak postępy - usłyszeli:,. to i tak nic nie zmieni”.
Udziałem logopedy jest również satysfakcja z zauważalnych postępów, pojawiających się w końcu, pomimo złożonych przyczyn zaburzeń i braku( bardzo często) dostatecznego wsparcia w postaci kontynuacji ćwiczeń w domu dziecka.
Ludzie wykonujący pracę, która wymaga stałego używania głosu, narażeni są na choroby z tym związane. Nieprawidłowe nawyki związane z wydawaniem ( emisją) głosu - stają się przyczyną tzw. „guzków śpiewaczych” , czyli „odcisków" na strunach głosowych. Podrażnienia te stają się przyczyną nieprzyjemnych , ustawicznych
chrypek, bólu . a w najgorszym splocie czynników - nowotw oru krtani i jej amputacją. Nieprawidłowa emisja głosu, nawet jeśli jeszcze nie ma wymienionych schorzeń daje rezultat w postaci nieprzyjemnego, nieadekwatnego do sytuacji brzmienia głosu, dyskomfortu zarówno dla mówiącego, jak i jego odbiorców.
Czy można temu zaradzić? Oczywiście, trzeba tylko zacząć systematyczną pracę nad swoim głosem.
Praca nad nim sprowadza się do trzech podstawowych zagadnień: pracy nad oddechem, nad doskonaleniem umiejętności wydawania i kierow ania głosu oraz pracy nad dykcją.
Ćwiczenia oddechowe to: trening relaksacyjny, uruchamianie toru brzuszno -przeponowego (oddech pełny), podparcie oddechowe.
Ćwiczenia emisyjne zaw ierają: ustalenie wysokości głosu właściwej dla danej osoby (średnica głosu), ustawienie głosu- wyrobienie umiejętności kierowania głosu .opanowanie umiejętności modulowania sity i wysokości głosu: wyrobienie miękkiego ataku.
Ćwiczenia dykcji prowadzą do nabycia wiedzy i umiejętności dotyczących praw idlowej artykulacji głosek oraz ich prawidłowej wymowy w różnych wyrazach . ponadto w iedzy na temat norm popraw nościowych związanych z wymową i wyrobienia nawyku jej stosowania.
Aby dobrze oddychać, należy przybrać odpowiednia postawę. Najlepiej oddycha się w postawie stojącej: trzymać się należ)- prosto, pierś wysunąć naprzód, nogi lekko rozstawić, prawą wysunąwszy nieco naprzód. Jeżeli czyta się w pozycji siedzącej, należ)- siedzieć na możliwie wysokim krześle, mając dobrze oparte plecy. Są to najdogodniejsze pozycje przy głośnym czytaniu.
Oddychać należy tylko w czasie przerw i przestanków wynikających z sensu utworu. W sztuce głośnego czytania oddychanie musi
15