293018087

16.    Podłoża mikrobiologiczne

•    podłoża specjalne - definicje:

podłoże wzbogacone - wzrost wymagających organizmów i niekiedy wykluczenie niewystarczających, np. CZ

podłoże wybiórcze - hamuje wzrost bakterii innych niż poszukiwane, np. Tliayer - Martin (CZ +

4 antybiotyki, wybiórcze) dla Neisseria

podłoże różnicujące - określenie swoistych cech biochemicznych bakterii, np. McConkey (MC. fiolet krystaliczny i sole żółci hamujące wzrost G(+) oraz czerwień obojętna jako indykator) - wzrost większości bakterii G(-) (pałeczki) i podział ich na lac(+) oraz lac(-)

podłoża do hodowli bakterii beztlenowych - są wzbogacone, redukują tlen cząsteczkowy; np. agar Schedlera albo podłoże tioglikolanowe (TG)

•    najczęściej stosowane podłoża hodowlane:

agar z krwią (AK. nanuiażające) - zawiera nie uszkodzone czerwone krwinki baranie: uwidacznia morfologię bakterii, wytwarzanie przezeń barwników oraz obecność i rodzaj hemolizy: nadaje się do posiewu wszystkich materiałów poza kalem

agar czekoladowy, podłoże Casmana (CZ. nanuiażające i wzbogacone) - zawiera ogrzane krwinki baranie, które pod wpływ em tego procesu uwalniają NAD (czynnik V) oraz heminę (czynnik X): niektóre bakterie (Haemophilus, Neisseria) wymagają ich do wzrostu

•    inne:

agar SS - różnicowanie Salmonella (+) i Shigclla (-) na podstawie zdolności do wytwarzania H₂S (czernienie podłoża)

podłoże Lowensteina - Jensena - wyciąg z jaj + zieleń malachitowa - na Mycobacterium tuberculosis podłoże Middlebrooka - przezroczyste, również na Mycobacterium tuberculosis Roiron - do hodowli gonokoków

agar Tindale'a (z tellurkiem potasu) (wzbogacone i wybiórcze) oraz podłoże Loefflera - na Corynebacterium diphtheriae

Saburaud - (z glukozą. ph=5,6. cykloheksamid / penicylina / streptomycyna / inny antybiotyk) - na grzyby Chrom agar - różnicowanie gatunkowe grzybów Candida na podstawie kolom kolonii AK + kolistyna + kwas nalidyksowy (wybiórcze) - hamują G(-). a promują G(+) agar węglowy + wyciąg z drożdży (wzbogacone, węgiel + 3 antybiotyki) - na Legionella

17.    Metody hodowli bakterii beztlenowych

Beztlenowe metody hodowli bakterii prowadzi się eliminując ze środowiska hodowlanego tlen następującymi metodami:

•    fizycznymi - np. wypompowanie tlenu ze środowiska lub przez hodowlę bakterii w pożywce płynnej zawierającej tkankę zwierzęcą (kawałki wątroby , nerki lub mięśnia sercowego np. pożywka Wrzoska) lub tkankę roślinną (marchew. ziemniak), które adsorbują tlen ze środowiska hodowlanego;

•    chemicznymi - zastosowanie substancji wiążących tlen. np. podsiarczynu sodu. alkalicznego roztworu trioksybenzenu (pirogallolu). a także środków chemicznych redukujących tlen glukoza, kwas askorbinowy, cysteina, siarczyn sodowy);

•    biologicznymi - wspólna hodowla drobnoustrojów tlenowych i beztlenowych w dwóch oddzielonych od siebie częściach płytki Petriego szczelnie oklejonej parafiną lub plasteliną. Wyrastający wcześniej organizm tlenowy wykoizystuje tlen ze środowiska umożliwiając rozwój organizmu beztlenowego (metoda Fortnera). Niezbędnym warunkiem prowadzenia tej metody jest zastosowanie składniku pożywki, która jest optymalna zarówno dla tlenowców jak i beztlenowców. Metodę tą można zastosować do hodowli beztlenowych bakterii amylolitycznych (Clostridium acctobutylicum, Clostridium pasteurianum) w obecności Bacillus subtilis. Serratia inarcescens lub Candida mycoderma.

Metody hodowli beztlenowców:

pożywki z dodatkiem czynników redukujących, np. podłoże tioglikolanowe (wskaźnik rezorcyna przyjmuje kolor czerwony w warunkach tlenowych)

pożywki odpow ietrzane przez gotowanie, naw arstw ione parafiną, np. podłoże Tarrozziego - Wrzoska, metody biologiczne - odwrotna płytka Fortnera. inkubacja hodowli w atmosferze beztlenowej uzyskanej:

>    w anaerostatach (odpompowanie pow ietrza z pojemnika)

>    metodą chemiczną w tzw. żarach, z wykorzystaniem związków pochłaniających tlen. np. alkaliczny pirogallol,

>    w eksykatorach: świeczka —<• hodowla inikroaerofili

- 16-