Kutdowicz P.. Kutdowicz 11. Skrypt do przedmiotu Podstawy rachunku kosztów_4
Kosztami, które nie są nakładami (kosztami dodatkowymi) są:
- koszty kalkulacyjne nie związane z żadnym nakładem (np. kalkulacyjne wynagrodzenie przedsiębiorcy);
- koszty kalkulacyjne, odzwierciedlające równomierny rozdział nieregularnego zużycia wartościowego (np. kalkulacyjne ryzyko: jak np. świadczenia gwarancyjne, braki lub straty magazynowe);
- koszty kalkulacyjne przewyższające nakłady (np. odpisy kalkulacyjne).
Kosztom, które równocześnie są nakładami (koszty podstawowe = nakłady celowe) odpowiada zużycie wartościowe niezbędne do produkcji wyrobów i świadczenia usług (np. surowce, odpisy amortyzacyjne, płace bezpośrednie, usługi obce).
Kryteria podziału kosztów:
• rodzaje nakładów - podział kosztów według ich pochodzenia albo według rodzaju zastosowanych czynników produkcyjnych (koszty osobowe, rzeczowe, kapitałowe, usługi obce, podatki, opłaty
i składki);
• funkcje zakładowe - koncentracja uwagi na organizacyjnym podziale przedsiębiorstwa na stanowiska kosztów czyli miejsca powstawania kosztów (koszty zaopatrzenia i magazynowania, produkcji, sprzedaży, administracji);
• rodzaj rozliczeń - dotyczy sposobu rozliczania kosztów na obiekty kalkulacyjne (koszty bezpośrednie i ogólne);
• reakcja kosztów na zmianę wartości rozmiaru działalności
(koszty zmienne, koszty stałe);
• pochodzenie nakładów - dotyczy wykorzystania dóbr pozyskiwanych z zewnątrz (koszty pierwotne -niem. Pnmarkosten) oraz dóbr, które zostały wytworzone wewnątrz przedsiębiorstwa (koszty wtórne -niem. sekundare Kosten).
Przykłady kosztów wtórnych: koszty technicznego przygotowania produkcji; koszty utrzymania ruchu jako skutek usług świadczonych przez wewnątrzzakładowe miejsce powstawania kosztów utrzymania ruchu.
• skuteczność płatnicza kosztów - dotyczy faktu, iż nie wszystkie koszty automatycznie powodują wydatki (koszty o charakterze wydatków i koszty nie będące wydatkami).
Przykład kosztów nie będących wydatkami: odpisy amortyzacyjne
© Zakład Controllingu i Informatyki Ekonomicznej, Uniwersytet Zielonogórski 2008