Analiza finansowa, obok analizy techniczno-ekonomicznej stanowi najważniejszą część analizy ekonomicznej. Do zagadnień, którymi zainteresowana jest analiza finansowa można zaliczyć19: wstępną i rozwiniętą analizę bilansu, rachunku zysków i strat, ustalenie i ocenę przepływów pieniężnych, źródła przychodów i cele ich przeznaczenia, analizę wyniku finansowego i czynników go kształtujących oraz płynność finansową czy rentowność.
Z kolei analiza techniczno-ekonomiczna skupia się bardziej na rzeczowych i osobowych czynnikach produkcji, takich jak zatrudnienie czy asortyment produkcji. Chcąc wykryć powiązania przyczynowo-skutkowe w przeprowadzanej ocenie działalności przedsiębiorstwa, niezbędne jest połączenie analizy finansowej i techniczno-ekonomicznej20. Należy pamiętać, że kierownictwo nie powinno podejmować decyzji jedynie na podstawie analizy finansowej, gdyż jej wyniki są jedynie potwierdzeniem osiągniętych rezultatów, a powstałe odchylenia należy powiązać również z niefinansową częścią przedsiębiorstwa.
Analiza finansowa stanowi najstarszy historycznie dział analizy ekonomicznej. Początkowo przeprowadzano jedynie analizę bilansu oraz rachunku zysków i strat21. Ocena sytuacji przedsiębiorstwa koncentrowała się jedynie na wynikach finansowych. Z biegiem czasu zaczęto brać pod uwagę również inne aspekty jak na przykład zadowolenie pracowników czy wykorzystywane zasoby. Spowodowało to mocne powiązanie obu części analizy ekonomicznej oraz ich wzajemny wpływ na wyciągane wnioski, dzięki czemu uzyskane informacje stały się bardziej solidne i wiarygodne.
1.3. Rodzaje i metody analizy finansowej w przedsiębiorstwie
Analizę finansową w przedsiębiorstwie, w zależności od potrzeb, można podzielić w różnorodny sposób. Ten podział może być zależny od różnych czynników. Ważne jest to jaki cel ma przeprowadzenie analizy, kto ją przeprowadza, a także dla jakiego okresu dokonywane są badania. Do kryteriów, które mają istotne znaczenie można zaliczyć następujące elementy22:
• przeznaczenie analizy,
• czas, którego dotyczy,
• przyjęte metody badawcze,
• szczegółowość opracowania,
19 T. Jachna, M. Sierpińska, Ocena przedsiębiorstwa..., op.cit., s. 15.
20 W. Skoczylas, T. Waśniewski, Teoria i praktyka..., op. cit., s. 18.
21 Ibidem, s. 6.
22 T. Jachna, M. Sierpińska, Ocena przedsiębiorstwa..., op.cit., s. 17; K. Stępień, op. cit., s.79.
11