3263853815

Dzieła Jana Sebastiana Bacha

“CsĆlIATA ORGANOWA nr 4 e- moll    j /

ś

Bach napisał sześć utrzymanych w formie tria sonat organowych. Niejasna jest data ich powstania. Eksperci, którzy zbadali pierwszą kompletną kopię, ze znaku wodnego na papierze wywnioskowali, że nie zostały one napisane przed 1727 r. Zwykle przyjmuje się, że daty 1727-1730 lub 1733 są w miarę dokładne. Choć nie wszyscy badacze są w tym względzie zgodni. Bach najprawdopodobniej napisał sonaty dla najstarszego syna, Wilhelma Friedemanna, jako pomoc w ćwi-czeniu gry na organach. Rzeczą pewną jest podziw, jaki wzbudziły sonaty. Opinia z 1777 r. mówi. że ich "piękno, nowoczesność i zawarte w nich bogactwo inwencji twórczej sprawił. że przetrwają wszystkie zmiany muzycznych mód, nigdy się nie starzejąc. Bogata technika kontrapunktyczna widoczna jest od pierwszych taktów sonaty. Część pierwsza, Adagio rozpoczyna się spokojnym, majestatycznym wstępem, po którym następuje żywa w nastroju, szybka fuga, rozgrywająca się na tle tubalnej partii basowej granej miarowo na klawiaturze nożnej (pedale). Fuga romija się, lecz w pewnym momencie zatrzymuje się na chwilkę i po krótkiej codzie kończy się w tonacji to ni ki. Część druga, Andante jest bardzo spokojna i kontemplacyjna. Podobnie jak część pierwsza, kończy się krótką codą, następującą po zawieszeniu na krótką chwilę taktu muzycznej narracji. Pomimo tej samej kontrapunktycznej techniki kompozytorskiej wszystkie części sonaty są bardzo zróżnicowane pod względem charakteru. Efekt ten uzyskuje Bach poprzez zmiany tempa, tonacji oraz rytmu w poszczególnych częściach. W części trzeciej Un poco allegro ożywienie i radosny nastrój osiągnięty zostaje zarówno przez szybsze tempo jak i triolkowy rytm partii kontrapunktycznych.