3263853824

Dzieła Jana Sebastiana Bacha

WARIACJE GOLDBERGOWSKIE

Wariacje Goldbergowskie to proste wprowadzenie do muzyki Bacha. Zostały skomponowane dla księcia Keyserlinga, a ich tytuł pochodzi od nazwiska jego młodego nadwornego muzyka, Johanna Gottiieba Goldberga. Seria składająca się z czterech tomów ćwiczeń pianistycznych dla żony kompozytora, Anny Magdaleny, oraz licznego potomsbva powstała pod koniec życia Bacha w Lipsku i śmiało może zostać określona jako miniarcydzieło. Wariacje Goldbergowskie, najdłuższa kompozycja Bacha na instrument klawiszowy, znalazły się w tomie czwartym i ostatnim. Kompozycja ta powstała na zamówienie rosyjskiego ambasadora w Dreźnie, księcia Keyseńinga. Książę cierpiał na bezsenność i spędzał nocne godziny przy muzyce swego nadwornego klawesynisty, Johanna Gottiieba Goldberga. Podczas jednej z wizyt w Lipsku książę zwrócił się do Bacha z prośbą o wzbogacenie repertuaru Goldberga o nowe kompozycje, które wypełnił bezsenne noce. Wariacje Goldbergowskie oparte są na melodii wykonywanej w najniższym głosie. Temat główny pojawia się dwa razy, na początku i na końcu utworu, za każdym razem w ten sam sposób. Należy przyznać, że kompozycja stanowi kolejny dowód wirtuozerii Bacha: mamy tu przykłady nowatorskiego zastosowania kontrapunktu, nagłe zmiany w rytmie i tonacji, ornamentykę improwizacyjną, a nawet - w środku utworu - uwerturę w stylu francuskim. Sam Bach nie uważał wariacji za wartościowe ćwiczenie kompozytorskie. Poza Wańacjami Goldbergowskimi sięgnął do tej formy tylko raz komponując Arię

i wariacje w stylu włoskim (Aria variata alla maniera italiana). Niezależnie jednak od osobistych zapatrywań kompozytora, książę sowicie go wynagrodził ofiarując mu złoty kielich cały wypełniony złotymi monetami.