3307665714

182 Prób! Hig Epidemio! 2013,94(2): 179-183

prani. Do walidacji procesu pralniczego stosuje się określone metody badań mikrobiologicznych [21].

Wyżej wymieniona norma określa przykłady zagrożeń mikrobiologicznych na różnych etapach procesu, np. polegających na ruchu personelu między strefami pralni na etapie prania, ponownym skażeniu bielizny poprzez ręce personelu na etapie wykańczania, składania i pakowania lub wzroście skażenia biologicznego spowodowanego zbyt długim czasem przechowywania lub przechowywaniem w nieodpowiednich warunkach. Podaje ona również przykłady środków zapobiegawczych, jak: ograniczenie ruchu i higiena personelu, szkolenia personelu, sporządzenie planu higieny określającego sposób i częstotliwość mycia i dezynfekcji sprzętu, powierzchni i środków transportu, sprawdzanie nastawień urządzeń pralniczych i monitorowanie cykli prania, ograniczenie czasu przechowywania oraz zapewnienie odpowiednich warunków przechowywania bielizny [21].

Pralnie bielizny szpitalnej powinny posiadać opracowane i wdrożone szczegółowe procedury przyjmowania, transportu, prania i dezynfekcji oraz wydawania bielizny, mycia i dezynfekcji wyposażenia, powierzchni i pomieszczeń pralni oraz higieny pracowników. Każdy etap technologiczny procesu powinien być udokumentowany. Należy prowadzić zapisy z kontroli jakości wody, stosowanych programów pralniczych z możliwością identyfikacji zastosowanego modułu prania, rodzaju i stężenia środków piorących, dezynfekujących i pomocniczych oraz temperatury dezynfekcji i czasu jej utrzymania.

Czystość mikrobiologiczna bielizny, wody, powierzchni kontaktujących się z czystą bielizną oraz rąk personelu powinna być regularnie monitorowana.

W Niemczech w celu spełnienia wymagań systemu RABC zostały opracowane określone limity czystości mikrobiologicznej, przedstawione w tabeli I [22].

System ten został wprowadzony np. we Francji, natomiast w Szwecji, Hiszpanii, Czechach i Polsce jest w zasadzie nieznany. Inne kraje, np. Niemcy, opracowały własne szczegółowe wymagania RAL-GZ 992/2 i od pralni komercyjnych wymaga się posiadania certyfikatu potwierdzającego zgodność z ww. wymaganiami higienicznymi. W Stanach Zjednoczonych standardy opracowywane są przez organizacje wydające certyfikaty dla pralni bielizny pochodzącej z jednostek służby zdrowia [23].

Tabela I. Wartości limitów zanieczyszczenia mikrobiologicznego dla pralni szpitalnych - wg niemieckich wymagań systemu RABC [22]

Table l. Values of microbiological contamination limits for hospital laundries - according to the German system RABC [22]

Badany materiał	Limit mikrobiologiczny (jednostka tworząca kolonię -jtk)
Wskaźniki biologiczne	Brak wzrostu
Sucha bielizna	W 9 na 10 próbek nie więcej niż 20 jtk/dm', brak
gotowa do	wzrostu drobnoustrojów chorobotwórczych (limit
wysyłki	dopuszczalny)
Woda	lOOjtk/ml, brak wzrostu £ coli, enterokokówi bakterii grupy coli w 100 ml
Mokra bielizna	W 4 na 5 próbek nie więcej niż 30 jtk/dm' (limit działania)
Powierzchnie kontaktujące się z bielizną	100 jtk/dm^2 (limit orientacyjny)
Ręce personelu	100 jtk/dm' (limit orientacyjny)

Podsumowanie

Bielizna szpitalna rzadko jest rozpatrywana w dochodzeniu epidemiologicznym jako źródło wystąpienia zakażenia szpitalnego [ 4 ], jednakże w literaturze można odnaleźć przykłady zakażeń pacjentów związanych z bielizną zanieczyszczoną np. Streptococcus pyogenes, Bacillus cereus, MRSA, Pseudomonas aerugi-nosa lub VRE [24], czy zakażeń pracowników pralni wywołanych przez bakterie Salmonella spp, Bacillus cereus, wirusy WZW typu A i B, grzyby Microsporum canis lub pasożyty takie jak świerzb [4]. Dlatego też konieczne jest podejmowanie działań zapewniających otrzymanie bielizny szpitalnej o odpowiedniej jakości mikrobiologicznej. Jest to proces złożony i zależny od wielu czynników. Konieczny do tego celu jest prawidłowo przeprowadzony proces prania dezynfekcyjnego, który powinien podlegać okresowej walidacji. Skuteczność dezynfekcji bielizny, w przypadku kiedy walidacja nie została przeprowadzona lub kiedy takiej oceny chce dokonać jednostka służby zdrowia zlecająca usługę prania i dezynfekcji bielizny zewnętrznemu usługodawcy, można kontrolować za pomocą wymazów lub odcisków. Ocena wyników powinna być prowadzona przez mikrobiologów z uwzględnieniem identyfikacji szczepów, gdyż na bieliźnie po procesie prania nie mogą się znajdować drobnoustroje chorobotwórcze lub potencjalnie chorobotwórcze. Konieczne jest ustalenie zalecanych limitów uzyskiwanej jakości mikrobiologicznej bielizny dla jednostek służby zdrowia w Polsce, ponieważ bez tego niemożliwa jest jednoznaczna interpretacja otrzymanych wyników.