3307664555

Przykładowo dla obowiązkowego ubezpieczenia OC przedsiębiorców lotniczych, wprowadzonego przez polskie prawo lotnicze z 2002 r., zawsze właściwe będzie prawo polskie.

2.3. Propozycja zmian

W świetle powyższych argumentów konieczność zmian w regulacji prawnej wydaje się oczywista i pilna. Od strony legislacyjnej najprostszym rozwiązaniem wydawałoby się przywrócenie art. 807 § 2 k.c. w brzmieniu sprzed 2007 r. Taka koncepcja jest jednak mało realna, gdyż oznaczałaby ingerencję w przepisy kodeksu cywilnego, a więc zmiana ta musiałaby uzyskać akcept Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego i przejść rygorystyczne procedury parlamentarne. W związku z tym proponujemy rozwiązanie tej kwestii na gruncie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, w ramach jej „małej" nowelizacji. Celem tej zmiany jest dopuszczenie do stosowania w ubezpieczeniach obowiązkowych międzynarodowych klauzul i warunków ubezpieczenia, bez negatywnych konsekwencji w postaci nieważności umów ubezpieczenia lub ich konwalidacji. Dla osiągnięcia tego celu można zaproponować dwa warianty legislacyjne.

Pierwszy wariant nawiązuje do rozwiązań legislacyjnych, jakie zostały zastosowane do umów ubezpieczeń eksportowych gwarantowanych przez Skarb Państwa, gdzie na podstawie art. 17 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych³⁸ umowy te po prostu wyłączono spod działania art. 807 § 1 k.c. Wariant ten wymagałby dodania w art. 22 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych ust. la, który przewidywałby, że w odniesieniu do umów obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej, w których zwyczajowo są stosowane międzynarodowe klauzule lub warunki ubezpieczeń, art. 6 ustawy oraz art. 807 § 1 k.c. nie mają zastosowania.

Obecnie umowy ubezpieczeń obowiązkowych OC zawarte na podstawie zagranicznych warunków ubezpieczeń, sprzeczne z przepisami ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, podlegają konwalidacji na podstawie art. 6 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zaś w kwestiach nieuregulowanych w ustawie są nieważne, jeżeli zawierają postanowienia sprzeczne z kogent-nymi przepisami kodeksu cywilnego o umowie ubezpieczenia (na podstawie art. 807 § 1 k.c. w zw. z art. 22 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).

Drugi wariant zakłada takie sformułowanie treści delegacji w ustawach wprowadzających obowiązek ubezpieczenia, aby akty wykonawcze określające szczegółowy zakres ubezpieczeń uwzględniały międzynarodowe klauzule i warunki ubezpieczeń (poprzez inkorporację ich postanowień) bądź określały zakres ich stosowania (np. poprzez odesłanie lub zamieszczenie tekstu w załącznikach). Chodzi o to, aby uniknąć konfliktu pomiędzy powszechnie stosowanymi warunkami międzynarodowymi a przepisami krajowymi, zwłaszcza co do zakresu ubezpieczenia³⁹. Można by w tym celu dodać w art. 22 ustawy ust. 2a przesądzający, iż w odniesieniu do obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej, w których zwyczajowo stosowane są międzynarodowe klauzule lub warunki ubezpieczeń, przepisy, o których mowa w art. 22 ust. 2, uwzględnią treść tych warunków bądź określą zakres ich stosowania.

Trudno przesądzić, który wariant jest lepszy i bardziej realny. Pierwszy z nich nie wymusza stosowania międzynarodowych warunków ubezpieczeń, ale gwarantuje, że umowy ubezpieczenia zawarte na tych warunkach nie zostaną konwalidowane ani uznane za nieważne, nawet gdy

³⁸    Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r., Nr 59, poz. 609, z późn. zm.).

³⁹    Taki konflikt ujawnił się w związku z cytowanym rozporządzeniem w sprawie obowiązkowych ubezpieczeń lotniczych i spowodował perturbacje na rynku ubezpieczeń lotniczych; por. P. Beker, Ubezpieczenia lotnicze: nowe rozporządzenie - „stare" ubezpieczenie, „Dziennik Ubezpieczeniowy" z 25 lutego 2013 r.