3833474487

Na takie rozwiązania zadawnionych zatargów i wyrządzonych krzywd mogą pozwolić sobie narody, które osiągają odpowiedni poziom bezpieczeństwa, uniwersalnej godności, pewności siebie i adekwatności partnerów. Jednym z głównych zadań, jakie stoją przed naszymi narodami to doprowadzenie do wzajemnego poznania historycznych doświadczeń, ocena sytuacji konfliktowych i sprowadzenie ich do wspólnego mianownika systemu europejskich wartości, bazujących na światopoglądzie chrześcijańskim.

Wzorem dla konstruktyw nej współpracy na przygranicznych terenach przez ostatnie 15 lat może być działalność polskich i ukraińskich instytucji kulturalno-oświatowych, zwłaszcza muzeów . Co roku muzea Lwowa, Łucka. Przemyśla, Lublina, Zamościa realizują dziesiątki wspólnych projektów wystawowych, konferencji, seminariów , razem prowadzą badania dziedzictwa kulturowego obydwu narodów, organizują wymianę pracowników naukowych i konserwatorów. Na przykład tylko Muzeum Etnografii i Przemyślu Artystycznego we Lwowie w 2006 r. organizowało albo było współorganizatorem siedmiu wystaw, które były eksponowane w Przemyślu, Rzeszowie. Krakow ie. Katow icach. Warszawie. Radomiu. Gdańsku. Stalow ej Woli, Wrocławiu, Szczecinie, Kozłówce, Ciechanowie, Płocku i innych miastach Polski. Wśród tych wystaw były takie unikalne projekty jak: „Polski plakat Art-Deco", „Plakaty Alfonsa Muchy", „Kultura Żydów galicyjskich ', a także wystawy przedstawiające ukraińską i polską szlachtę pogranicza, znaną kolekcję dawnego Muzeum Lubomirskich, kolekcję fajek i inne. Poprzez prezentację tych kolekcji populary zowano dziedzictwo kultury ukraińskiej, polskiej, żydowskiej, czeskiej, francuskiej, stw ierdzając przy ty m jedność tradycji i perspekty wy rozwoju europejskiej kultury'.

W salach wystawowych Muzeum Etnografii i Przemyślu Artystycznego co roku eksponuje się kilka wystaw z Polski. Niemal tradycją stały się wystawy ukraińskich i polskich malarz}', rzeźbiarzy i fotografików, pod nazwą: „Jedno spojrzenie z dwu stron granicy", realizowane z inicjatywy muzealników Przemyśla czy Łańcuta.

Ogółem w czasie 16 lat niezależności Ukrainy Muzeum Etnografii i Przemyślu Arty stycznego we Lwowie zorganizowało 85 wystaw z zagranicy. albo z międzynarodowym udziałem. Wystawy, jakie prezentowaliśmy w naszy m Muzeum, najczęściej organizowane były w następstw ie dobry ch kontaktów' z muzeami, arty stami, fotografami, organizacjami [str. 15] samorządowymi, uniwersytetami za granicą, albo za pośrednictwem ambasad, konsulatów i przedstawicielstw kulturalnych innych krajów w Ukrainie. Analiza działalności międzynarodowej Muzeum Etnografii i Przemyślu Artysty cznego świadczy, że najintensywniej rozwijają się kontakty z naszymi zachodnimi sąsiadami: 35 wystaw z Polski. 12 z Austrii. 7 z Kanady, 7 z Francji, 5 z USA, 5 z Niemiec. 5 z Czech. 2 z Finlandii, 2 z Izraela. 2 z Łotwy, 2 ze Słowacji, 1 z Węgier.

Od czasu niepodległości Ukrainy Muzeum było organizatorem lub współorganizatorem 27 wystaw, w których prezentowano blisko trzy tysiące eksponatów z naszy ch zbiorów. Najwięcej wystaw zrealizowano w Polsce - 19, 2 w Austrii, po jednej w USA. Niemczech, Francji, Izraelu, Serbii. Kanadzie. Oczy wistym i naturalnym wydaje się fakt nadzwyczaj akty wnej i intensywnej współpracy z Polską wskutek dużego zainteresowania przeszłością pogranicznych terenów .

Równocześnie z pracami wystawienniczymi intensy wnie rozwija się działalność naukowo-badawcza ukraińskich i polskich uczonych. Na przy kład w 2007 r. rozpoczęły się w spólne przy gotowania do katalogowania zabytków ze zbiorów Muzeum Etnografii i Przemyślu Artystycznego. Jedna z grup naszych specjalistów i specjalistów z Muzeum Narodowego w Warszawie pracuje nad katalogiem „Europejskie szkło XVI - pocz. XIX w.”, inna - razem z pracownikami naukowymi Instytutu Sztuki PAN pracuje nad katalogiem „Polski plakat". Pracownicy Muzeum, wspólnie z naukowcami z Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, prowadzą atrybucję i badania naukowe części zabytków' z naszych zbiorów, które do II wojny światowej należały do Muzeum Książąt Lubomirskich. Ten wspólny projekt kilku muzeów i bibliotek Ukrainy i Polski zakończy się organizacją wystawy w Warszawie i wydaniem katalogu.

W ostatnim dziesięcioleciu bardzo efektywnie rozwijają się naukowe kontakty z Instytutem Etnologii i Antropologii Kultury Uniwersytetu Warszawskiego. Studenci tego Instytutu odbywają praktyki muzealne w' Muzeum Etnografii i Przemyślu Arty stycznego we Lwowie. Przeprowadzono także kilka wspólnych ekspedycji w ukraińskich Karpatach. W 2005 r. pracownicy naukowi obu instytucji przygotowali i wydali specjalną edycję dwumiesięcznika Instytutu Etnografii NAN Ukrainy „Etnograficzne Zeszyty", który poświęcony byl Cyganom w krajach centralnej i wschodniej Europy. Od 2006 r. rozpoczęliśmy realizację wspólnego projektu badania współczesnych procesów' etnokulturowych na ukraińsko-polskim pograniczu. Po raz pierwszy w historii dwóch krajów odbyły się dwie mieszane ukraińsko-polskie ekspedy cje - jedna w^: przy granicznym [str. 16] terenie Ukrainy, druga w przygranicznym terenie Polski.

Pozytywne rezultaty ukraińskich i polskich muzealników' świadczą o konieczności dalszego połączenia wysiłków nad ochroną dziedzictwa kulturowego dwóch narodów i mniejszości narodowych, które na przestrzeni wieków zamieszkiwali te przy graniczne tereny. Oczywistymi są także fakty poznania w ielokulturowości miejsc tego przy granicznego regionu, który śmiało można uważać za wspólne kulturowe dziedzictwo Ukraińców i Polaków. W tym kontekście ukraińsko-polskie pogranicze stanowi czynnik konsolidujący i integrujący, stanowiący kreatywną bazę dla rozwoju dobrosąsiedzkich stosunków między' naszy mi państwami, [str. 17]

10