4037603622

A. Pojęcie administracji

administracja publiczna i prywatna

Przedmiotem zainteresowania nauki administracji jest administracja publiczna, tzn. administracja państwowa, która obejmuje administrację rządową, samorządową, wykonywaną przez związki samorządowe oraz różnego rodzaju zrzeszenia (funkcje zlecone), zakłady czy też fundacje prawa publicznego. Niejako przeciwieństwem administracji publicznej jest administracja prywatna, tzn. administracja przedsiębiorstw prywatnych, a niekiedy urządzeń użyteczności publicznej.

prawo publiczne a prawo prywatne

Naszym punktem wyjścia jest pojęcie administracji w szerokim tego słowa znaczeniu. Używamy więc tego słowa dla określenia czyjejś działalności trwałej i planowej, ogarniającej pewną liczbę ludzi i wielość dóbr, a zmierzającej w ostatecznym swym celu do zaspokojenia własnych administrującego lub cudzych potrzeb. Jeżeli są to potrzeby lub interesy osób prywatnych, to mówimy o administracji prywatnej. Jeśli zaś chodzi o interesy i potrzeby ciał publicznoprawnych, to mówimy o administracji publicznej. Pojęcie administracji publicznej można zatem określić jako trwałą działalność mającą na celu załatwianie spraw należących do organizacji publicznoprawnych, takich jak państwo, ciała samorządowe, zakłady publiczne itd. W literaturze istnieje spór co do tego, czy pojęcie administracji publicznej jest tożsame z pojęciem administracji państwowej, czy też administracja publiczna jest pojęciem szerszym obejmującym nie tylko administrację państwową, ale także administrację samorządową. Należy sądzić, że ta ostatnia opinia jest słuszniejsza, a więc pojęcie administracji publicznej jest pojęciem szerszym od pojęcia administracji państwowej.

problemy w rozgraniczaniu administracji publicznej i prywatnej

Teoria podziału prawa na publiczne i prywatne ma ograniczone znaczenie dla rozgraniczenia między administracją publiczną a prywatną. Nie jest bowiem przesądzające to, czy administracja prowadzona jest w formach prawa publicznego czy prywatnego, chociażby dokonywanie zakupów, np. urządzeń biurowych, czy też zaciąganie kredytów mieściło się w wyżej rozumianym pojęciu administracji publicznej. Nie w pełni pokrywa się zakres pojęciowy administracji publicznej z zakresem podmiotów administracyjnych (nosicieli władztwa publicznego). Nie tylko bowiem podmioty prawa publicznego są przedmiotem zainteresowania nauki administracji, ale również podmioty prawa prywatnego wykonujące zadania publiczne (np. przedsiębiorstwo komunikacyjne mające formę spółki prawa handlowego). Nie ulega wątpliwości, że problem ten, który określamy mianem prywatyzacji zadań publicznych, powinien znaleźć swoje miejsce w polu zainteresowania nauki administracji.

Dokonanie rozgraniczenia między administracją publiczną a prywatną nie zawsze jest łatwe do przeprowadzenia, przede wszystkim dlatego, że różnice między państwem a społeczeństwem ulegają zatarciu. Można w tym zakresie zaobserwować dwie przeciwstawne tendencje. Otóż współczesna administracja publiczna przejmuje coraz więcej zadań, które niegdyś samodzielnie realizowało społeczeństwo. Możliwości samosterowania w społeczeństwie uległy także zmniejszeniu w związku z pogłębiającą się jego komplikacją. Luźniejsze stały się także społeczne struktury, np. rodziny, co

20