4130648265

Ogólnopolska Konferencja Naukowa „ Oblicza miłości. Przeszłość - Teraźniejszość - Perspektywy ” Lublin, 06 maja 2016 r.

Wystąpienia ustne

Jak kocha(ł) człowiek radziecki

Kinga Peruiyńska, k.peruzynska@gmail.com; Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet łFarw/wsAro-Mazurski w Olsztynie, www.uwm.edu.pl

Twórczość Świetlany Aleksijewicz, a zwłaszcza ostatnią książkę noblistki - Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka - bez wątpienia można potraktować jako swoiste studium psychologiczne człowieka radzieckiego. Określenie to, mające swoje źródło w ideologii marksizmu-leninizmu, a sformułowane tuż po rewolucji 1917 roku przez Siergieja Bułhakowa (homo socialisticus), było stosowane w celu podkreślenia pozytywnych cech obywateli Kraju Rad. zaistniałych dzięki obowiązującemu ustrojowi. Przeprowadzona na potrzeby niniejszego artykułu analiza relacji Aleksijewiczowskich „świadków” wykazuje, że motorem większości działań i podstawą większości przekonań mieszkańców ZSRR była (i niejednokrotnie jest nadal) zaszczepiana wskutek porewolucyjnego eksperymentu ideologicznego miłość do ojczyzny. Zmodyfikowane na potrzeby nowego ustroju pojęcie patriotyzmu, poparte intensywną indoktrynacją społeczeństwa, zaowocowało niezrozumiałym dla osób spoza Związku Radzieckiego fenomenem. Z jednej strony, homo sovieticus ojczyznę kocha(l) bowiem jak każdy, z drugiej - jak nikt.

Słowa kluczowe: Świetlana Aleksijewicz, ZSRR, patriotyzm, homo sovieticus, człowiek radziecki