4130648267

Ogólnopolska Konferencja Naukowa „ Oblicza miłości. Przeszłość - Teraźniejszość - Perspektywy ” Lublin, 06 maja 2016 r.

Wystąpienia ustne

Kochanka śmierci.

Miłość do śmierci w poemacie „Maina i Kościej” Narcyzy Żmichowskiej

Magdalena Chołojczyk, [e-mail], Uniwersytet Marii Curiz-Skłodowskiej, Wydział Humanistyczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Historii Literatury Polskiej

Narcyza Żmichowska, zgodnie z popularnymi w romantyzmie tendencjami, postanowiła napisać poemat, którego akcja działaby się w zamierzchłych czasach. Bohaterami "Mainy i Kościeja" uczyniła bóstwa, pochodzące z dawnych słowiańskich wierzeń, przez co jej dzieło przypomina rodzimy mit.

Żmichowska w swoim poemacie opisała miłość, która połączyła Kościeja - bożka śmierci, z piękną śmiertelniczką Mainą. Ich uczucie nie mogło zostać zrealizowane na planie ziemskim, dlatego też Kościej porywa ukochaną do swojego podziemnego królestwa i sprawia, że dziewczyna zapada w głęboki sen, który przypomina śmierć.

W poemacie przeciwstawione zostają dwa oblicza miłości - ziemskie, reprezentowane przez Krassę, siostrę Mainy i idealne uczucie, po stronie którego stoi Kościej. Idealna miłość to sen, w który zapada Maina, to świat marzeń, miejsce, gdzie nie ma cierpienia ani bólu. Natomiast Krassa, walcząc z bożkiem o życie siostry, stara się przekonać ją o wyższości takich prostych radości, jak ślub z ukochanym mężczyzną i macierzyństwo. Wyższość ziemskiego uczucia ma polegać na tym, że choć jest ono nietrwałe, bo nic na tym świecie nie może trwać wiecznie, to za to jest prawdziwe. Tym dwóm obliczom miłości przeciwstawiona zostaje wartość trzecia, jaką jest praca dla ojczyzny. Boguta, druga siostra Mainy, zaleca jej odrzucić osobiste pragnienia i uczucia na rzecz dobra narodu. Ostatecznie jednak kapłan przekonuje Bogutę, by nie budziła siostry i pozwoliła jej zostać w świecie marzeń wraz z ukochanym Kościejem.

W tym dziele miłość między Mainą a Kościejem zostaje opisana głównie od strony bożka, to on jest przerażony myślą, że mógłby ją utracić, chce chronić ją od wszystkich cierpień, które czekałyby na nią na ziemi i dlatego porywa ją do krainy zmarłych. Uczucie Mainy może być natomiast postrzegane jako wynik czaru, rzuconego na nią przez boga - dziewczyna decyduje się z nim odejść, po usłyszeniu jego pieśni.

Słowa kluczowe: Żmichowska, miłość, śmierć, romantyzm

19