4130650214

278 Piotr Stępniak

odbywania kary w systemie programowanego oddziaływania przez personel więzienny. Skazani objęci badaniem pytani o tę kwestię wskazywali najczęściej w trakcie wywiadów na zbyt urzędową formę informacji (21 wskazań w wywiadach; 70,00% wywiadów), mechaniczne odwoływanie się do odpowiednich przepisów kodeksu karnego wykonawczego (23 wskazania; 76,66%), używanie określeń właściwych dla tych przepisów (17 wskazań; 56,66%), informację w formie instruktażu i pouczeń (25 wskazań; 83,33%), wyeksponowanie obowiązków do realizacji (19 wskazań; 63,33%). Jest to z pewnością niepokojący sygnał o for-malno-urzędowym sposobie praktycznej realizacji systemu programowanego oddziaływania Personel penitencjarny, występując w roli inicjatora tego systemu, powinien bowiem w sposób jasny, zrozumiały i obiektywny z jednej strony, z drugiej zaś partnerski w stosunku do skazanych, informować ich o przysługujących im w jego ramach prawach i obowiązkach, a także perspektywach i korzyściach, jakie on daje. Jak pokazują wyniki badań, tak jednak nie jest.

W podsumowaniu powyższych uwag warto na koniec przyjrzeć się zbiorczej tabeli pokazującej rozkład odpowiedzi na pytanie o znajomość systemu odbywania kary pozbawienia wolności (tabela nr 4).

Tabela nr 4. Orientacja skazanych co do systemu odbywania kary

Wskazanie	Podgrupa badanych więźniów
systemu odbywania	Młodociani		Odbywający karę po raz		Recydywiści		Razem
kary			pierwszy
	lb.	%	lb.	%	lb.	%	lb.	%
Zwykły	7	13,72	44	18,56	25	11,16	76	14,84
Programowanego oddziaływania	35	68,64	161	67,95	186	83,05	382	74,61
Terapeutyczny	5	9,80	7	2,95	9	4,01	21	4,10
Nie potrafię wskazać	4	7,84	25	10,54	4	1,78	33	6,45
Razem	51	100,00	237	100,00	224	100,00	512	100,00

Źródło: Obliczenia własne.

Kolejnym elementem badań nad systemem programowanego oddziaływania, pozostającym w ścisłym związku z zagadnieniami przedstawionymi powyżej, było ustalenie, w jaki sposób skazani dowiedzieli się, że mogą odbywać karę w tym systemie. Przypomnieć należy, że zgodnie z treścią art. 79b kkw skazanego