z leżącym cylindrem o pojemności skokowej 0,98 dnr i stopniu sprężania 8=17. Schemat stanowiska badawczego przedstawiono na rys. 1.
Rys. 1. Schemat stanowiska badawczego: 1 - zbiorniki wyrównawcze systemu pomiaru zużycia powietrza, 2 - termometr zasysanego powietrza, 3 - mieszalnik LPG i powietrza, 4 - pompa wtryskowa, 5 - silnik, 6 - piezokwarcowy czujnik ciśnienia w komorze spalania, 7 - hamulec elektrowirowy, 8 - rura wylotowa spalin, 9 - sonda do pomiaru zadymienia spalin, 10 - zespól filtrów, 11 - analizator CO, CO2, C„H„,AVL DiGas 465, 12 - analizator NOx Beckman 951, 13 - układ pomiarowo - rejestrujący ciśnienie spalania, 14 - dawkomierz wagowy zużycia oleju napędowego PG 80, 15 - zbiornik ON, 16 - pompa przetłaczająca ciecz chłodzącą silnika, 17 - reduktor-odparowywacz, 18 - zbiornik z LPG, 19 - zawór regulacyjny wydatku LPG, 20 - waga elektroniczna do pomiaru zużycia LPG, 21 - przepływomierz laminarny typu DIGMAPP, 22 - manometr wodny 23 - lemniskata
Regulacja mocy silnika odbywa się w wyniku zmiany wydatku par paliwa przy użyciu zaworu dławiącego. Towarzyszy temu zmiana składu mieszaniny paliwowo-powietrznej. Regulacja ta jest zatem regulacją jakościową. Skład zasysanej mieszaniny powietrzno-paliwowej zmienia się od bardzo ubogiego przy częściowych obciążeniach (A. = 10) i uzyskuje skład określony współczynnikiem nadmiaru powietrza X ~ 2-^2,5 przy obciążeniach pełnych. Tak uboga mieszanina nawet przy pełnych obciążeniach silnika nie ulega samozapłonowi w czasie suwu sprężania w badanym silniku o stopniu sprężania s= 17. Oczywiście dużą rolę odgrywa tu także duża wartość liczby oktanowej paliwa propan-butan LOB = 104 [2], Inicjująca zapłon dawka oleju napędowego wtryskiwana jest do cylindra przy użyciu typowej dla badanego silnika aparatury wtryskowej. Modernizacja silnika ogranicza się do zabudowy opisanej przystawki doprowadzającej odparowany gaz propan-butan do kolektora dolotowego silnika. Układ aparatury wtryskowej zmodernizowano jedynie w zakresie wyłączenia regulatora odśrodkowego pompy wtryskowej dla uzyskania możliwości ustalenia wartości inicjującej zapłon dawki oleju napędowego.
3. WYNIKI BADAŃ
W laboratorium Zakładu Silników Spalinowych i Pojazdów Politechniki Radomskiej wykonano szereg charakterystyk obciążeniowych przy trzech prędkościach obrotowych (n= 1500, 1800 i 2200 obr/min), dla trzech wartości dawki inicjującej zapłon (i zasilania standardowego) oraz dla trzech wartości kąta wyprzedzenia wtrysku (aw = 20°, 25° i 30°OWK przed GMP). Charakterystyki te sporządzono dla silnika zasilanego dwupaliwowo oraz standardowo. Analiza wyników badań pozwoliła na wytypowanie optymalnych regulacji silnika ze względu na osiągi i emisję. W przypadku silnika zasilanego dwupaliwowo przyjęto wielkość dawki inicjującej zapłon, przy
165