4544138892

© Copyright by Wydawnid

Family Medicine & Primary Care Review 2014; 16,1: 48-50

PRACE POGLĄDOWE • REYIEWS

Leczenie żywieniowe depresji

Nutritional treatment of depression

PAULINA MAJKUTEWICZ'-^A-^B-^E-^c, PIOTR TYSZKO²-^D-^F, KATARZYNA OKRĘGLICKA^,-^A-^E-^c

¹    Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny Instytutu Medycyny Społecznej Warszawskiego Uniwersytetu I Medycznego

²    Zakład Opieki Zdrowotnej Instytutu Medycyny Społecznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

A - przygotowanie projektu badania, B - zbieranie danych, C - analiza statystyczna, D - interpretacja danych,

E - przygotowanie maszynopisu, F - opracowanie piśmiennictwa, C - pozyskanie funduszy

Wypierana latami przez przemysł farmaceutyczny niefarmakologiczna forma kuracji żywnością obecnie ponownie znajduje swoje zastosowanie we współczesnej terapii chorób o podłożu psychicznym. Obserwuje się ograniczone możliwości i sposoby ich leczenia, dlatego obecnie można zauważyć wzrost zainteresowania alternatywnymi formami leczenia tych schorzeń. Sugeruje się istnienie związku między niedoborami żywieniowymi, rozpowszechnieniem typowej diety zachodniej oraz odmiennością przebiegu niektórych procesów metabolicznych (w tym wzmożony proces oksydacyjny) a wystąpieniem chorób o podłożu psychicznym. Nie są jednak znane dokładne przyczyny wzrostu zachorowania na te zaburzenia w ostatnich latach. Brak optymizmu w prognozach dotyczących liczby nowych diagnoz zmusza do podjęcia skutecznych działań zapobiegawczych oraz opracowania nowej strategii leczenia. Sugeruje się, że współczesna dieta deficytowa w składniki odżywcze - głównie witaminy i sole mineralne - a obfitująca w cukier, nasycone kwasy tłuszczowe oraz nienasycone kwasy tłuszczowe typu trans i omega-6, może mieć wpływ na wzrost zachorowania na depresję. Innymi faktorami wpływającymi dodatnio na rozpoznanie zaburzenia jest wystąpienie choroby w rodzinie oraz te pochodzenia socjalnego i środowiskowego. Możliwy pozytywny efekt terapeutyczny mogą wywierać takie składniki, jak: kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy z grupy B, tryptofan i inne aminokwasy niezbędne do syntezy neuroprzekaźników oraz cynk. Indywidualnie dobrana dieta powinna mieć swoje uzasadnienie i być prowadzona pod opieką specjalisty we współpracy z lekarzem rodzinnym. Potrzebne są dalsze badania nad wpływem związków zawartych w żywności na choroby o podłożu psychicznym.

Słowa kluczowe: depresja, dieta, witaminy, składniki mineralne.

HHi'ili'iMł'1 Over the years, displaced by the pharmaceutical industry drug-free, nutritional therapy again finds its application in contemporary treatment of psychiatrie disorders. There is a limited capacity and possibility of treatment, so now we can see a growing interest in alternative forms of treatment for these diseases. It is suggested that there are associations between nutritional deficiencies, the spread of typical Western diet, the difference in some metabolic processes (including inereased oxidative process) and the occurrence of psychiatrie disorders. However precise reasons for the inereased incidence of these disorders in recent years is not known. No optimistic forecasts for the number of new diagnoses necessitate to take effective preventive measures and to develop new treatment strategies. It is suggested that the modern diet, deficit in nutrients - mainly vitamins and minerals - and rich in sugar, saturated fat and trans and omega-6, may have an impact on developing depression. Other risk factors include depression incidence in the family and those of the social and environmental origin. Possible positive therapeutic effect may have components such as omega-3, B-vitamins, tryptophan and other amino acids required for the synthesis of neurotransmitters, and zinc. Individually selected diet should be justified and should be conducted under the supervision of a specialist in cooperation with Family Doctor. Morę research is needed on the effects of compounds found in foods on psychiatrie illness.

Key words: depression, diet, vitamins, minerals.

Wstęp

Depresja należy do jednych z najczęstszych chorób populacji świata ludzi dorosłych Ii j. Częstość występowania w tej grupie zawiera się w przedziale 5-11% [2]. Uważa się, że do roku 2020 zaburzenie to zajmie drugie miejsce wśród wszystkich chorób powodujących niepełnosprawność [3,4j. Obecnie największe rozprzestrzenienie tego schorzenia ma miejsce w krajach średnio- i wysokorozwiniętych [5]. Przewlekła depresja w około 15% przypadków kończy się samobójstwem [2j.

Do objawów choroby należą m.in.: zwiększone uczucie smutku i niepokoju, spadek nastroju, zanik zainteresowania przyjemnościami i zmniejszony apetyt [5j. Jako objawy są także wskazywane zmiany masy ciała i wzorca snu, a także zaburzenia koncentracji i zmniejszenie możliwości poznawczych [2j.

Sugeruje się, że współczesna dieta, deficytowa w składniki odżywcze - głównie witaminy i sole mineralne - a obfitująca w cukier, nasycone kwasy tłuszczowe oraz nienasycone kwasy tłuszczowe typu trans i omega-6, może mieć wpływ na wzrost zachorowania na depresję |7j. Innymi faktorami wpływającymi dodatnio na rozpoznanie zaburzenia jest wystąpienie choroby w rodzinie [3] oraz te pochodzenia socjalnego i środowiskowego [7]. Ponadto zaobserwowano, że nadmierna masa ciała (BMI > 30) podwyższa ryzyko wystąpienia depresji bądź jej objawów nawet o 50-150% [8).

W leczeniu najczęściej stosowane są w tym celu różnego rodzaju środki farmakologiczne, takie jak: selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRIs, ang. selective serotonin reuptake inhibitors) oraz tricykliczne antydepresanty (TCAs, ang. tricyclic antidepressants) |1, 2J wspierane przez psychoterapię [6]. Obserwuje się ograniczone możliwości i sposoby leczenia depresji [7], dlatego obecnie zauważyć można wzrost zainteresowania alternatywnymi formami (w odniesieniu do farmakoterapii) leczenia tego schorzenia |9]. Jedną z form leczenia alternatywnego jest leczenie dietetyczne. Metoda ta nie tylko nie koliduje z tradycyjnymi sposobami leczenia, ale może być cennym sposobem ich wspomagania. Do wdrażania lecze-