złożem skał zbiornikowych zawsze jest warstwa skał nieprzepuszczalnych tak ukształtowana, aby zabezpieczyć zmagazynowaną ropę i gaz przed ucieczką na powierzchnię terenu.
Tak więc złoża ropy i gazu powstają tam, gdzie lokalny układ warstw skalnych tworzy odpowiednia antyklina. W pułapce takiej część górną zajmuje gaz, środkową ropa naftowa z pewną ilością rozpuszczonego gazu, a dolną woda. Czas potrzebny do powstawania i nagromadzenia się ropy naftowej w złożu szacuje się na okres około 1 miliona lat. Wiek rop najstarszych określa się na około 500mln. lat.
Charakterystyka rop naftowych
W zależności od wieku ropy, od warunków przemian w czasie jej tworzenia, ropy różnią się zawartością poszczególnych grup węglowodorowych (w tym połączeń organicznych siarki, tlenu, azotu oraz związków metaloorganicznych); tym samym różnią się właściwościami fizykochemicznymi jak i właściwościami użytkowymi (przydatnością technologiczną). Granice zawartości podstawowych pięciu pierwiastków, (stanowiących elementarne składniki związków tworzących ropę) w różnych ropach naftowych przedstawiono w tabeli 2.
Tabela 2. Skład elementarny rop naftowych
Nazwa pierwiastka |
Granice zawartości |
Zawartość w ropie romaszkińskiej % | |
Węgiel |
C |
80,4 - 87,0 |
85,1 |
Wodór |
H |
9,6 - 14,6 |
13,0 |
Siarka |
S |
0,01-7,4 |
1,6 |
Tlen |
O |
0,04 - 2,0 |
0,1 |
Azot |
N |
0,03 - 0,9 |
0,2 |
Tabela 3. Składniki grupowe w ropie naftowej lekkiej i ciężkiej.
Nazwa składników grupowych |
Zawartość, % wag. | |
w ropie naftowej lekkiej |
w ropie naftowej ciężkiej | |
Węglowodory n-parafinowe |
23,3 |
0,95 |
Węglowodory izoparafmowe |
12,8 |
3,20 |
Węglowodory cykloparafinowe |
41,0 |
19,20 |
Węglowodory aromatyczne |
6,4 |
9,15 |
Węglowodory aromatyczno-cykloparafinowe |
8,1 |
27,90* |
Związki żywiczno-asfaltowe |
8,4 |
39,60 |
Wiek ropy naftowej |
Ordowik |
Trzeciorzęd |
* - łącznie ze zw iązkami siarki
3