We wszystkich dotychczas wydanych tomach w cyklu Kulturowe i cywilizacyjnepostaw)' Kolaków, staramy się uwypuklać piękno przyrody, ale także ukazywać jej kruchość wobec zmian cywilizacyjnych. Niniejszy tom zatytułowany Prąroda w kulturze został poświęcony środowisku naturalnemu, jako inspiracji do działań kulturowych. Ludzie przez wieki kreując przeróżne przedstawienia przyrody, wyrażają należną jej estymę - piszą, malują, rzeźbią, komponują, budują, a nawet kształtują krajobrazy upodobnione do zachwycających „nietkniętych cywilizacją” zakątków. Jest to uświadomiona lub nieuświadomiona edukacja ekologiczna, która dokonuje się poprzez wartości estetyczne i różnorodne dziedziny sztuki. Jan Gwalbert Pawlikowski (1860-1939) — duchowy ojciec ruchu ochrony przyrody w Polsce, wielokrotnie wyjaśniał nicodzowność chronienia przyrody wzorem dzieł sztuki, motywowaną względami estetycznymi (natury idealnej), związanymi z potrzebami duchowymi. Do tych myśli dodajemy głęboką troskę o tak bardzo zagrożony na wszystkich poziomach życia świat przyrody, i jej właśnie dedykujemy niniejszy tom.
In the alrcady published volumcs of the Polisb cultural and ciuilisation a/ti/udes scrics, we try to emphasizc the bcauty of naturę as wcll as its fragility in the face of civilisation changes. The following volumc cntitled Naturę in culture is dcvotcd to naturę as inspiration for cultural activitics. For ccnturics pcoplc havc cxprcsscd their rcspcct towards naturę by creating a variety of its images - through writing, painting, sculpting, composing, building and even creating landscapcs resembling the ones 'untouchcd by civilisation'. It is an intcntional or unintentional ccological education working through aesthetic valucs and various disciplines of art. Jan Gwalbert Pawlikowski (1860-1939) - a spiritual leader of the naturę protcction movcmcnt in Poland — often explaincd the ncccssity to protcct natural environmcnt similarly to works of art, for aesthetic reasons (of ideał naturę) stemming from spiritual needs. To the above mentioned rcflcctions we add our dccp conccrn for the natural world, facing so many threats in all its manifestations. It is this world that we would like to dcdicate this book to.
KULTUROWE I CYWILIZACYJNE POSTAWY POLAKÓW
PRZYRODA W KULTURZE / NATURĘ IN CULTURE