2. Benchmarking - porównanie z konkurencją. Jest to zalecany stały element zarządzania pozwalający ocenić stan firmy lub jej produktów na tle konkurencji, a następnie wykorzystać zdobytą wiedzę do opracowania planu doskonalenia. Zakłada on konieczność uczenia się od najlepszych i naśladowanie ich osiągnięć, po twórczym przetransponowaniu do warunków własnego przedsiębiorstwa.
Przedmiotem porównań przede wszystkim powinny być słabe strony funkcjonowania przedsiębiorstwa, aby można je było szybko i względnie tanio po-prawić. Mogą to być struktury' organizacyjne, miejsca pracy, produkty, usługi, komponenty, aktywność pracowników, stopień doskonałości procesów, cykle produkcyjne, produktywność i in.
Spoty ka się trzy rodzaje benchmarkingu:
a) Wewnętrzny - wykonywany w ramach jednego przedsiębiorstwa, w którym różne jednostki mogły osiągnąć różny stopień sprawności w podobnych działaniach. Identyfikacja takich osiągnięć i ich przenoszenie do innych jednostek jest stosunkowo łatwe, ze względu na możliwość dostępu do źródeł informacji, lecz obserwowane i przenoszone osiągnięcia mogą być niewystarczające do sprostania konkurencji.
b) Konkurencyjny - polegający na zbieraniu danych o najgroźniejszych konkurentach, co może nastręczać szereg trudności, a informacje są przeważnie niepełne i ograniczone. Pozwala on na dokładne wyznaczenie swojej pozycji wśród konkurentów oraz podjęcie działań o strategicznym znaczeniu dla firmy (w przypadku pozyskania odpowiednich informacji).
c) Funkcjonalny - odnoszący się do określonych funkcji, który ch realizację można zaobserwować w firmach niekonkurencyjnych, z którymi nawiążemy odpowiednie kontakty i współpracę. Umożliwia to zapoznanie się z innowacyjnymi rozwiązaniami, jednak ich bezpośrednie przeniesienie do firmy może nastręczać trudności i wymaga żmudnej adaptacji oraz wdrażania.
Proces porównywania składa się przeważnie z następujących pięciu etapów:
określenie przedmiotu porównywania (wyroby, procesy, organizacja, kultura, szkolenie itp.);
• wybór obiektu porówny wania (przodujące własne jednostki, bezpośredni konkurenci, firmy spoza branży, z który mi zamierzamy wymieniać się do-świadczeniami), z który mi zamierzamy się porównywać, które posiadają osiągnięcia w interesującej nas dziedzinie:
wybór lub opracowanie odpowiednich mierników (jakościowych i ilościowych) dla oceny interesujących nas osiągnięć i umożliw icnia porównania ze stanem własnym;
badanie, ocena i porównanie sytuacji u rozpatrywanego obiektu z własną sytuacją oraz wskazanie jego zalet i ewentualnych wad;
• na podstawie uzyskanych informacji opracowanie planu, harmonogramu i sposobów postępowania u siebie w celu uzyskania znacznej poprawy w za-kresie rozpatrywanego przedmiotu porównywania.
Opracowane i wdrażane przedsięwzięcia powinny być śledzone oraz okresowo oceniane pod względem skuteczności w realizacji zamierzonych celów. Skuteczny benchmarking pozwala szybko i tanio ulepszać słabe strony firmy lub wzmacniać te, które uważamy za średnie lub silne. Z tych