op

baj kowy baj ka bajeczny

Widać od razu także wyraźnie, iż jest to akcent stały, niezależny od budowy morfologicznej.

Odstępstwa od paroksytonezy

Oksytonicznie akcentowane sa:

1.    zapożyczenia z języka francuskiego atelier

jury

menu

Paris

2.    skrótowce literowe PKS - pe-ka-es PKP - pe-ka-pe UMK - u-em-ka

UJ - u-jot

3.    wyrażenia z formantami arcy-, eks-, -wice- utworzone od wyrazów jednosylabowych

wicemistrz, ale wicedyrektor eksmąż, ale eksbokser

4.    realizacje ekspresywne, takie jak akurat

5.    rozkazy typu baczność! na lewo patrz!

Akcent proparoksytoniczny

1.    zapożyczenia z języka łacińskiego z formantem -ika, -yka w mianowniku oraz w tych formach fleksyjnych, które maja równą mu liczbę sylab botanika, botanice, ale botanikami

polityka, polityce, politykami

2.    liczebniki złożone typu (pozorne odstępstwo od paroksytonezy) osiemset

czterysta

dziewięćset

3.    formy liczby mnogiej czasowników w czasie przeszłym (pozorne odstępstwo od paroksytonezy)

zrobiliście poj echaliście

4.    formy liczby pojedynczej trybu przypuszczającego (pozorne odstępstwo od paroksytonezy)

zrobiłby poj echałaby

5.    akcentowane tak też sa niektóre wyrazy, których taki akcent jest indywidualną cechą gramatyczną

ryzyko uniwersytet w ogóle

•ł

W formach liczby mnogiej trybu przypuszczającego obserwować można przesunięcie akcentu aż na czwartą sylabę od końca:

poj echalibyście zrobilibyśmy