5987092900

□ JACOBS

Korzyści środowiskowe

W niniejszym opracowaniu przy wyliczeniu korzyści zewnętrznych wynikających z poprawy jakości środowiska skorzystano z badania A. Markowskiej (2004) przeprowadzonego metodą wyceny warunkowej CVM. Jest to pierwsze tego typu badanie w Polsce szacujące korzyści zarówno prywatne, jak i zewnętrzne z wdrożenia dyrektywy 91/271/EWG w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych. W pracy tej zbadano, ile Polacy gotowi są zapłacić za podłączenie do sieci wodociągowo-kanalizacyjnej oraz jaka jest ich WTP za poprawę jakości już istniejących sieci (łącznie z modernizacją oczyszczalni ścieków, aby spełniały normy UE). Badanie empiryczne było przeprowadzone we współpracy z Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) i składało się z trzech etapów: badania fokusowego, badania pilotowego oraz badania głównego przeprowadzonego na reprezentatywnej próbie losowej 952 dorosłych Polaków. Badanie ankietowe przeprowadzone zostało metodą wywiadów bezpośrednich. W tabeli 18.1. przedstawiono wyniki uzyskane w pracy.

Tabela 18.1. Gotowość do zapłaty za modernizację sieci wodociągowo-kanalizacyjnej lub podłączenie do niej obliczone przy użyciu metody CVM (PLN,_2004)

Grupa badanych	Efekt rzeczowy	WTP
Gospodarstwa domowe podłączone do sieci wod. - kan.	Lepsza jakość wody powierzchniowej	79,53 (PLN/rok)
	Lepsza jakość wody w kranach	82,09 (PLN/rok)
Gospodarstwa domowe nie posiadające	Podłączenie do sieci wodociągowej	407,99 (PLN)
podłączenia do sieci wod. - kan.	Podłączenie do sieci kanalizacyjnej	399,63 (PLN)

Źródło: opracowanie własne na podstawie [Markowska, 2004]

Wg definicji używanych w ekonomii koszty społeczne to suma kosztów prywatnych i kosztów zewnętrznych. Efekty zewnętrzne (koszty/korzyści) - tak jak już wspomniano wcześniej - powstają wtedy, gdy jeden podmiot ingeruje w funkcję użyteczności lub produkcji drugiego podmiotu. Znacząca większość projektów związanych z ochroną środowiska stanowi dodatni efekt zewnętrzny (korzyść), co nie wyklucza sytuacji, iż taki efekt może stanowić także cel projektu.

Budowa systemu kanalizacji, która ma na celu poprawę jakości wody łączy w sobie zarówno korzyści prywatne, jak i zewnętrzne. Z poprawy jakości wody korzystają bowiem zarówno osoby, które podłączyły się do systemu kanalizacji i poniosły koszty inwestycyjne, a następnie uiszczają opłaty za odprowadzanie ścieków (korzyść prywatna), jak i osoby, które w tej inwestycji nie uczestniczyły (korzyść zewnętrzna), ale również korzystają z jej efektów. Zatem wartości WTP z tabeli 18.1. za poprawę jakości wody w kranach należy traktować jako wycenę kosztów prywatnych dokonaną przez respondentów, a za poprawę jakości wód powierzchniowych jako korzyść zewnętrzna środowiskową modernizacji istniejącej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej oraz oczyszczalni ścieków.

Wyliczenie WTP za poprawę jakości wody powierzchniowej metodą wyceny warunkowej CVM uwzględnia korzyści takie jak np.: poprawa warunków rekreacyjnych, czy wzrost rybołówstwa.

18-4