5987093049

M. Grzegorzewska. Pedologia empiryczna, korzystając z osiągnięć szczegółowych nauk o człowieku, rozwija się po dzień dzisiejszy na różnych płaszczyznach.

1.3. Podstawowe pojęcia pedagogiczne

W literaturze pedagogicznej spotkać można stwierdzenie, że pedagogika jako nauka powstała po setkach lat trwania edukacji jako praktyki społecznej. Praktyka społeczna ulegała ciągłym przekształceniom i wewnętrznym zróżnicowaniom (Z. Kwieciński, B. Sliwerski 2005). Tak więc pedagogika zajmuje się identyfikowaniem, nazywaniem oraz definiowaniem wszystkich faktów, składających się na praktykę edukacyjną. Fakty te natomiast różnią się między sobą stopniem różnorodności. Takim niejednorodnym zjawiskiem jest: edukacja, wychowanie, nauczanie, kształcenie, uczenie się. Zjawiska te powstawały i rozwijały się jako formy praktyki społecznej a pierwsze próby ich definiowania polegały na ustalaniu ich głównych składowych. Z tych definicji teoretycy wyprowadzali pojęcia bardziej szczegółowe. Taką oto drogą kształtował się system pojęciowy pedagogiki, zarówno w sensie ilościowym (przyrost pojęć) jak i jakościowym (zawężenie i precyzowanie zakresu pojęć).

Edukacja jest pojęciem o najwyższym stopniu ogólności i niejednorodności. Zawiera się w stwierdzeniu ...to ogół oddziaływań służących formowaniu się (zmienianiu, rozwijaniu) zdolności życiowych człowieka. (B. Milewski, B. Śliwerski, 2000, s. 54)

Niejednorodność tego pojęcia jest ukryta w terminach: ogół oddziaływania, zmienianie, rozwijanie, zdolności życiowe człowieka.

Ogół oddziaływań oznacza oddziaływania zarówno instytucjonalne jak i indywidualne, świadome i nieświadome.

11