6355786610

EKONOMIA zarys podstawowych problemów

Podział ekonomii ze względu na zakres, na mikro- i makroekonomię, jak dowodzą współczesne poglądy ekonomistów nie jest zamknięty. Zdaniem wielu - tak polskich (np. C.Bywalec, Mezoekonomia, w. "Życie Gospodarcze" 1993 nr 23) jak i zachodnich ekonomistów (np. F.Pevroux, Unites actives et mathematiques nouvelles, Dunod, Paris 1975; H.Petters, Funktionen der Mesoekonomik, w. "Jahrbuch fur Socjalwissenschaft", Band 1977/28, Heft 3; H.R.Peters, Grundlagen der Mesoekonomik und Strukturpolityk, Bern - Stuttgard 1981; J.C.Perrin, Economie spatiale et meso-analyse, w: Espace et localisation, Economia, Paris 1983) daje się coraz bardziej zauważyć nieadekwatność konstrukcji - to jest kategorii, praw i teorii mikro- i makroekonomicznych do opisu rzeczywistości gospodarczej. Wynika to w dużej mierze z tego, że język mikro- i makroekonomii pokrywają się tylko częściowo, a niejednokrotnie te same terminy ujawniają odmienne treści i konotacje. Na przykład, niektóre pojęcia mikroekonomii jak cena, popyt, podaż, konsumpcja, równowaga rynkowa, itp. występują również w makroekonomii, chociaż często konkretyzuje się te pojęcia dodając takie przymiotniki jak "łączny", "globalny", "zagregowany", " przeciętny", itp., co powoduje, że terminy te przybierają nieco inne znaczenie.

Konsekwencją pewnego rozdźwięku pomiędzy rzeczywistością gospodarczą a teorią ekonomii, jest brak w ekonomii czegoś, co można nazwać "ekonomią środka", "ekonomią średniego szczebla" - czyli zgodnie z przyjętą konwencją semantyczną - " mezoekonomią". Wyodrębnienie pośredniego stopnia ekonomii ma przede wszystkim uzasadnienie w rozwoju struktur gospodarczych średniego szczebla. Oznacza to w praktyce istotną modyfikacje systematyki nauk ekonomicznych (schemat 1.3.) ekonomia z dwudziałowej (mikro-, makro-) stałaby się trójdziałową (mikro-, mezo-, makro-).

Schemat 1.3. Zarys nowej systematyki ekonomii

Przy takim podejściu mezoekonomię określić trzeba jako tą część "ekonomii", która zajmuje się naukowym badaniem, wyjaśnianiem i definiowaniem ekonomiczno-strukturalnych stanów rzeczy i zjawisk na płaszczyźnie działów gospodarki narodowej, grup ludzkich i regionów -a więc średnich agregatów w sensie ekonomicznym - oraz problemami sektorowej i regionalnej polityki strukturalnej z uwzględnieniem wpływów grupowych.

Opowiadając się za takim podziałem zauważyć trzeba, że wyodrębnienie i automatyzacja mezoekonomii w żadnym wypadku nie może zastąpić, ani nie odsunie w cień mikro-i makroekonomii. Wręcz przeciwnie, taka systematyzacja ekonomii spowoduje typologiczne oraz metodyczne oczyszczenie i uporządkowanie "środka ekonomii", a w konsekwencji uczyni systematykę gospodarki oraz ekonomii bardziej przejrzystymi. W ostateczności winna się przyczynić do zwiększania adekwatności badań ekonomicznych - przy wykorzystaniu większości metod, procedur i narzędzi badawczych mikro- i makroekonomii lecz do innego towarzystwa -oraz dowartościowania całej ekonomii jako nauki.

Dorobek współczesnej myśli ekonomicznej, pozwala wyróżnić dwa główne sposoby podejścia do badań ekonomicznych, a mianowicie pozytywne i normatywne.

Pozytywne myślenie ekonomiczne odnajduje istotę w tzw. ekonomii pozytywnej która to stanowi tę gałąź badań ekonomicznych, która zajmuje się światem takim jakim on jest, a nie takim, jakim powinien być. Ekonomia pozytywna zajmuje się więc jedynie konsekwencjami zmian warunków ekonomicznych lub też kierunków polityki ekonomicznej, a więc przedstawieniem tego, jak gospodarka rzeczywiście działa.

Z kolei myślenie normatywne odnajduje swą istotę w tzw. ekonomii normatywnej, która stanowi tę gałąź badań ekonomicznych, która zajmuje się sądami wartościującymi: jakie powinny być ceny, poziom produkcji, dochody i kierunki polityki gospodarczej rządu - a więc o tym, jak gospodarka powinna funkcjonować.

Innym podziałem ekonomii jest podział jej na ekonomię podażową (ang. supply - side economics) i ekonomię popytową.

8