Budowa korzenia
Przede wszystkim, typowy korzeń, który znajduje się w ziemi (i spełnia funkcje wymienione wyżej) może
tworzyć system palowy lub wiązkowy.
• system palowy składa sie z jednego, dominującego
korzenia, od którego odchodzą dużo mniejsze i cieńsze korzenie przybyszowe Główny korzeń wrasta w kierunku pionowy m w glebę, a korzenie mu tow arzy szące rozrastają się poziomo na boki. System charakteryzuje rośliny nasienne: nagonasienne i dwuliścienne.
• sy stem wiązkowy tworzą liczne lecz cienkie korzenie, które wrastają w glebę w różnych kierunkach l aki system jest spoty kany u jednoliścienny ch. Może go przyrównać do korzeni jakie posiadają paprotniki.
Mimo wyróżniania dwóch systemów, wszystkie korzenie jakie je tworzą są oparte o taki sam plan budowy. Począwszy od stożka wy różnia się strefy: podziału, wzrostu elongacy jnego i różnicowania. Zatem anatomia korzenia jest ściśle związana z jego wzrostem. Dlatego na początek przyjrzyjmy mu się od tej strony . Stożek wzrostu korzenia, który tworzy oczy wiście merystem pierwotny , często b\A\a pokry ty tak zwana czapeczką. To struktura zbudowane z miękiszu. w przewadze spichrzowego. W cytoplazmie jego komórek znajdują się okazałe amyloplasty (tzn ziarna skrobiowe), których mnogość wpływa na ciężar czapeczki. Dzięki niemu korzeń wykazuje geotropizm dodatni, czyli ruch w glab podłoża zgodny z kierunkiem działania siły grawitacji.
Komórki wytworzone przez merystem wierzchołkowy powstają dzięki mitozie Mikroskopowe badania wy kazały. ze u niektórych gatunków stożek wzrostu ogranicza się do 4-X stale dzielących się komórek Taka niewielka liczba jest odpowiedzialna za powstanie całego korzenia. Wytworzone komórki maja niewielkie rozmiary . Znajdują się w strefie wzrostu elongacyjnego. Nazwa sugeruje proces jaki tu zachodzi - wydłużanie komórek. Nie ulegają one podziałom, ani nie replikują swojego materiału. Jedynie wydłużają się równolegle do osi korzenia. Właśnie to zjawisko głownie odpow iada za w zrost korzenia, ponieważ warstwa wy dłużony ch komórek jest w stanie zastąpić 3-4 warstwy komórek nowopowstały Dlatego elongacja jest procesem bardziej opłacalnym od intensywnej mitozy. Wydłużone komórki przechodzą do strefy różnicowania, nazywanej także strefą wlośnikową Tutaj, przeobrażają się w konkretne tkanki Powstaje drewno, łyko. kora pierwotna, ryzoderma oraz wlośniki Strefa wlośnikową stanowi większa część każdego korzenia.
Ponad ma może znajdować się strefa charakterystyczna tylko dla korzenia palowego. To strefa korzeni bocznych. Tutaj dzięki działaniu pery cyklu (okolnicy) powstają zawiązki korzeni bocznych
kora pierwotna
śródskómia
(endoderma)
ryzoderma
(epiblema)
wiązka łyka
wiązka
drewna
Ilustr. 5.2.2. Po lewej - przekrój poprzeczny koizetiui Po prawej stiefy wzrostu
okolnica
włośnik
czapę C2ka
boczny
Strefa korzeni bocznych
Strefa
włośników
Strefa
elongacji
Strefa podziałów (stożek wzrostu)
16