plik


�� Niniejszy darmowy ebook zawiera fragment peBnej wersji pod tytuBem: "Mowa zale|na jest prosta!" Aby przeczyta informacje o peBnej wersji, kliknij tutaj Darmowa publikacja dostarczona przez ZloteMysli.pl Niniejsza publikacja mo|e by kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyBcznie w formie dostarczonej przez Wydawc. Zabronione s jakiekolwiek zmiany w zawarto[ci publikacji bez pisemnej zgody wydawcy. Zabrania si jej odsprzeda|y, zgodnie z regulaminem Wydawnictwa ZBote My[li. � Copyright for Polish edition by ZloteMysli.pl Data: 25.05.2006 TytuB: Mowa zale|na jest prosta! (fragment utworu) Autor: Anna Kowalczewska Projekt okBadki: Marzena Osuchowicz Korekta: Sylwia Fortuna SkBad: Anna Popis-Witkowska Internetowe Wydawnictwo ZBote My[li ZBote My[li s.c. ul. DaszyDskiego 5 44-100 Gliwice WWW: www.ZloteMysli.pl EMAIL: kontakt@zlotemysli.pl Wszelkie prawa zastrze|one. All rights reserved. SPIS TREZCI WPROWADZENIE............................................................................4 PRZEKAZ W CZASIE TERAyNIEJSZYM...........................................6 Dygresja o czasach................................................................................7 Zdania oznajmujce i przeczce...............................................................8 wiczenie.............................................................................................12 Pytania po[rednie....................................................................................13 Dygresja o szyku zdania......................................................................13 PrzykBady pytaD po[rednich...............................................................20 Pytania og�lne....................................................................................20 Pytania szczeg�Bowe............................................................................23 Pytania szczeg�Bowe o podmiot..........................................................26 wiczenie............................................................................................28 Przekazywanie trybu rozkazujcego.......................................................29 wiczenie............................................................................................33 PRZEKAZ W CZASIE PRZESZAYM..................................................35 Nastpstwo czas�w.................................................................................35 Gdzie nastpstwo czas�w nie wystpi?..............................................42 Relacje czasowo-przestrzenne............................................................47 wiczenie............................................................................................52 Pytania w mowie zale|nej.......................................................................54 Pytania og�lne.....................................................................................55 Pytania szczeg�Bowe............................................................................59 Pytania szczeg�Bowe o podmiot..........................................................62 wiczenie............................................................................................65 Tryb rozkazujcy w mowie zale|nej........................................................67 wiczenie.............................................................................................71 Reporting verbs  czasowniki przekazujce...........................................72 wiczenie............................................................................................82 Sytuacje nietypowe.................................................................................83 WICZENIA PRZEKROJOWE.........................................................91 wiczenie 1..........................................................................................91 wiczenie 2.........................................................................................93 wiczenie 3.........................................................................................95 wiczenie 4..........................................................................................97 wiczenie 5.........................................................................................99 wiczenie 6.......................................................................................100 ZAKOCCZENIE.............................................................................103 MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 4 Anna Kowalczewska Wprowadzenie Wprowadzenie Termin gramatyczny  mowa zale|na straszy polskich adept�w jzyka angielskiego od zawsze. Ka|dy o tym sByszaB, prawie ka|dy na pewnym poziomie o tym si uczyB. Czy Tw�j nauczyciel powiedziaB Ci jednak c�| to takiego jest  tak  na chBopski rozum ? Mo|e i Ty jeste[ jednym z tych, kt�rzy uczyli si tego zagadnienia na sucho, bez wikszego zrozumienia, jaki jest tego cel? Na pocztku chciaBabym Ci wyja[ni wBa[nie to  by[ pojB sens zagBbiania si w ten problem gramatyczny i r�|ne jego aspekty. Mo|e zacznijmy od nazwy.  Mowa zale|na to polskie tBumaczenie angielskiego terminu Indirect Speech lub Reported Speech. Ten pierwszy wariant oznacza  mowa niebezpo[rednia , drugi za[ -  mowa przekazywana . Te dosBowne tBumaczenia dokBadnie oddaj istot zagadnienia. Chodzi o to, |e wszystko, co ktokolwiek powiedziaB, mo|na przekaza w tak zwanym Direct Speech (oznacza to -  mowa bezpo[rednia ), przy pomocy cytat�w, a wic przytaczajc czyje[ wypowiedzi w cudzysBowach. Na dBu|sz met nie jest to wygodne. Wyobraz sobie  Adam powiedziaB, cytuj:  Jest ciepBo i sBonecznie. , koniec cytatu. Zwykle Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 5 Anna Kowalczewska wyrazisz to inaczej  Adam powiedziaB, |e jest ciepBo i sBonecznie. Kr�cej, zgrabniej  sBowem  ekonomicznie. Po prostu opBaca si u|ywa mowy zale|nej! Bo wBa[nie ten drugi wariant to wcielenie mowy zale|nej w |ycie. Wr�my jeszcze do polskiej nazwy zagadnienia.  Zale|na , bo jej ksztaBt zale|y od pewnych czynnik�w: przede wszystkim od perspektywy m�wicego. Inaczej bowiem bdzie wyglda przytoczona wypowiedz w ustach samego jej autora, inaczej  gdy sBowa bd przywoBywane niemal od razu, inaczej za[  gdy po dBu|szym czasie, przez kogo[ innego, w innym miejscu... O szczeg�Bach dowiesz si wBa[nie z tej ksi|ki Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 6 Anna Kowalczewska Przekaz w czasie terazniejszym Przekaz w czasie terazniejszym W tym tajemniczym na pierwszy rzut oka nagB�wku chodzi o to, |e czyje[ sBowa mo|na przekazywa niemal na bie|co  np. rozmawiasz z ojcem przez telefon, a obok Ciebie stoi kto[, komu chcesz powiedzie, czego si wBa[nie od niego dowiedziaBe[. Mo|esz wtedy rzec: -  Tata m�wi, |e nie wr�ci na obiad, bo ma spotkanie. . We wstpie tego zdania u|ywasz czasu terazniejszego. Ten wstp to, wedBug terminologii gramatycznej, zdanie nadrzdne. {eby ju| wyja[ni wszystko najdokBadniej jak mo|na, powiem Ci (a przyda mo|e si to w przyszBo[ci, przy innych problemach gramatycznych), |e zdaniem nadrzdnym pytamy o zdanie podrzdne (czyli o t reszt po wstpie). W tym konkretnym przypadku zdaniem nadrzdnym jest  Tata m�wi - mo|esz z niego zrobi pytanie -  Co m�wi tata? - odpowiedzi bdzie zdanie podrzdne, a wic:  |e nie wr�ci na obiad, bo ma spotkanie. . Sdz, |e w przystpny spos�b wyja[niBam Ci t drobn zawiBo[. Wracajc do  przekazu w czasie terazniejszym ... Za chwil bd si staraBa wyBuszczy Ci wszystko na temat wypowiedzeD r�|nego typu przytaczanych poprzez wstp z czasem terazniejszym. Tego typu przekaz nie wymaga stosowania tego przera|ajcego nastpstwa czas�w - o nim bdzie w nastpnym rozdziale. Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 7 Anna Kowalczewska Dygresja o czasach A teraz  wa|na sprawa dla Polaka. W naszym, polskim pojciu, istnieje tylko jeden czas terazniejszy, jeden przyszBy, i jeden przeszBy. Jzyk angielski ma czas�w wBa[ciwych 12, a opr�cz tego 4 dodatkowe, gdzie chodzi albo o tryb przypuszczajcy, albo o m�wienie o przyszBo[ci z przeszBej perspektywy. Uff... Mo|e nie powiniene[ czyta koDc�wki poprzedniego zdania, bo brzmi ona raczej zawile. Nie zniechcaj si jednak  teraz nie pora o tym my[le. Najwa|niejsze, by[ wiedziaB, |e liczba angielskich czas�w jest kilkakrotnie wy|sza od liczby czas�w polskich, a w zwizku z tym mo|na spodziewa si pewnych komplikacji. Dla nas komplikacj jest to, |e ten  czas terazniejszy w zdaniu nadrzdnym to wicej ni| jeden czas terazniejszy w rozumieniu polskim. Jeste[my w stanie jeszcze przeBkn, |e mamy dwa angielskie czasy terazniejsze  prosty i cigBy (the Present Simple i the Present Continuous), jednak gdy dodam, |e czasy z grupy Perfect (the Present Perfect Simple i the Present Perfect Continuous) to tak|e czasy terazniejsze (chocia| Polak rozumie je raczej jako przeszBe  a czsto w og�le ich nie rozumie, bo we wBasnym jzyku ich odpowiednik�w nie posiada), robi si ju| mniej miBo. Konkretnie m�wic, je[li nasz wstp bdzie rozpoczynaB si po angielsku (na przykBadzie czasownika say  m�wi): Dad says (that) ... Dad is saying (that)... Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 8 Anna Kowalczewska Dad has said (that)... Dad has been saying (that)... - to nie bdzie miaBo miejsca nastpstwo czas�w w zdaniu podrzdnym  a wic bdzie l|ej, Batwiej i przyjemniej. Powiem Ci jeszcze, |e r�wnie| gdy w zdaniu znajdzie si czas przyszBy the Future Simple, ewentualnie jaka[ inna forma wyra|ajca przyszBo[ (czego jednak nie spotyka si powszechnie), to tak|e w zdaniu podrzdnym nastpstwa czas�w mie nie bdziemy. Co za ulga! Czyli  po wstpie w rodzaju: Dad will say (that)... r�wnie| mamy spok�j. Przejdzmy zatem do konkret�w. Zdania oznajmujce i przeczce Dowiesz si teraz, jak przekazywa w mowie zale|nej zdania oznajmujce i przeczce. Przypominam, na razie m�wimy o przypadkach, gdy w zdaniu nadrzdnym wystpuje czas terazniejszy (z grubsza m�wic)  wyja[niBam to w poprzedniej sekcji. Nale|y jeszcze wspomnie o najcz[ciej stosowanych w zdaniu nadrzdnym czasownikach przekazujcych -  say i  tell . Oba Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 9 Anna Kowalczewska tBumaczymy na jzyk polski jako  powiedzie . Pierwszy wymaga jednak po sobie od razu struktury  podmiot & orzeczenie , czyli wychodzi nam  powiedzie, |e... (kto[ co[ zrobiB/ robi/zrobi) , drugi za[ wymaga jeszcze podania osoby, do kt�rej co[ m�wimy  mo|na to wic przetBumaczy jako  powiedzie komu[, |e... . Konkretne przykBady zastosowaD tych czasownik�w zobaczysz w dalszym cigu rozdziaBu. Pora na zilustrowanie teorii.  I am saving money to go abroad with my girlfriend next summer. - takie zdanie wypowiedziaB wBa[nie pewien John. Oznacza ono -  Oszczdzam pienidze, by latem wyjecha z dziewczyn za granic. . Chcesz t wypowiedz przekaza komu[ innemu. Nie chcesz m�wi o tym z perspektywy przeszBo[ci. Mo|esz to zrobi tak: John says he is saving money to go abroad with his girlfriend next summer. - czyli:  John m�wi, |e oszczdza pienidze, by latem wyjecha z dziewczyn. . Popatrz, co si zmieniBo w stosunku do oryginalnych sB�w Johna: 1) dodali[my wstp, nasze zdanie nadrzdne, jest ono sformuBowane w czasie terazniejszym  the Present Simple . 2)zaimek  I z oryginalnej wypowiedzi zamieniB si na  he . Dlaczego? Gdyby[ m�wic do kogo[ o tym, co powiedziaB John, Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 10 Anna Kowalczewska pozostaB przy zaimku  I , Tw�j rozm�wca zrozumiaBby, |e John m�wiB o Tobie. U|ywajc sBowa  ja , m�wisz przecie| o sobie. Aby wic zachowa sens tego, co wyraziB John, musisz u|y zaimka  he , co sprawi, |e osoba, z kt�r rozmawiasz, z pewno[ci pojmie rzecz wBa[ciwie. 3)zaimek dzier|awczy  my z oryginalnej wypowiedzi zamieniB si na  his - z tego samego powodu, co w sytuacji w punkcie 2. Gdyby pozostaB jako  my , Tw�j rozm�wca zrozumiaBby, |e John chce wyjecha z Twoj dziewczyn  a przecie| powiedziaB, |e ze swoj. Sp�jrz na kolejny przykBad:  You aren't telling me the truth at the moment. , czyli:  W tej chwili nie m�wisz mi prawdy. PowiedziaBa to pewna dziewczyna do Ciebie. Przeka|my to jako: She has said I'm not telling her the truth at the moment. - czyli  Ona powiedziaBa, |e w tej chwili nie m�wi jej prawdy. Jakie zmiany nastpiBy tym razem? 1) zostaB u|yty wstp, tym razem w czasie the Present Perfect Simple (przypominam, |e w jzyku angielskim nale|y on do grupy czas�w terazniejszych, cho my w tym kontek[cie przetBumaczymy go na polski czas przeszBy). 2)zn�w, jak w poprzednim przykBadzie, nastpiBa zmiana zaimk�w zgodnie z logik.  You zamieniBo si na  I - dlatego, |e dziewczyna zwr�ciBa si do Ciebie jako  you , a wypowiedz Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 11 Anna Kowalczewska przekazujesz Ty. Jako, |e dotyczyBa ona Ciebie, przechodzisz na pierwsz osob liczby pojedynczej. M�wisz o sobie. 3) me zmieniBo si na  her , tak|e zgodnie z logik. Oryginalnie dziewczyna m�wiBa o sobie -  me , tutaj Ty m�wisz o niej. Mam nadziej, |e to jest dla Ciebie jasne. Czy zawsze czyje[ sBowa musi przekazywa kto[ inny? Oczywi[cie  nie. Dana osoba mo|e tak|e przytoczy swoj wypowiedz z przeszBo[ci, mo|e te| m�wi o tym co  mawia zazwyczaj, itp. PosBu| si wic kolejnym przykBadem:  I will never stop loving my job. - co oznacza  Nigdy nie przestan kocha swojej pracy. Przeka|my t wypowiedz tak: I often tell people I will never stop loving my job. - czyli  Czsto mawiam ludziom, |e nigdy nie przestan kocha swojej pracy. Co zmieniBo si tutaj? Niewiele. ZostaB dodany jedynie wstp - zdanie nadrzdne. Inne zmiany nie s konieczne, gdy| zaimki zgodnie z logik pozostan te same. Oba zdania  i to oryginalne, i to przytoczone, wypowiada ta sama osoba. Perspektywa nie zmieniBa si. Pora sprawdzi, czy opanowaBe[ w praktyce to, o czym Ci powiedziaBam w tym rozdziale. Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 12 Anna Kowalczewska wiczenie Przeka| bezpo[rednie wypowiedzi, stosujc podane pocztki zdaD. 1.  I am having lunch with my parents. She says......... 2.  I will never find a better friend than my neighbour. I always say........ 3.  We don't want to lose our money. Janet has told me....... 4.  My mum has explained everything to me. Mary says....... 5.  I'm not satisfied with my salary. This worker has told the boss...... Odpowiedzi 1. She says (that) she is having lunch with her parents. 2. I always say (that) I'll never find a better friend than my neighbour. 3. Janet has told me (that) they don't want to lose their money. 4. Mary says (that) her mum has explained everything to her. 5. This worker has told the boss (that) he isn't satisfied with his salary. Mam nadziej, |e udaBo Ci si wykona wiczenie poprawnie. Je[li nie, przeczytaj dokBadnie materiaB tego rozdziaBu jeszcze raz. Pamitaj  podstawowa sprawa w przekazywaniu wypowiedzi w czasie terazniejszym to zamiana zaimk�w powodowana logik, ze wzgldu na perspektyw m�wicego. Je[li sBowa przekazuje osoba, Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 13 Anna Kowalczewska kt�ra wypowiadaBa je oryginalnie, zaimk�w nie ma potrzeby zmienia. Pytania po[rednie Ta sekcja nie dotyczy wyBcznie typowych wypowiedzi przekazywanych. Dowiesz si z niej tak|e, jak sprawi, by zadane komu[ przez Ciebie pytanie brzmiaBo grzeczniej. Mo|na powiedzie, |e bdziesz w pewien spos�b  odfiltrowywaB swoje pytania ze zbytniej obcesowo[ci  rozm�wca odczuje z Twojej strony wikszy szacunek. Zar�wno zasady przekazywania zadanego przez kogo[ pytania (lub powt�rzenie pytania wBasnego poprzez dodany wstp), jak i tworzenie  gotowych pytaD po[rednich w celu okazania szacunku rozm�wcy, podlegaj takim samym zasadom. Z tego powodu nie bd tych dw�ch spraw rozdziela. Z przykBad�w z pewno[ci domy[lisz si, o kt�re zastosowanie chodzi. Dygresja o szyku zdania Na chwil musz zboczy z tematu, aby upewni si, |e rozumiesz kilka podstawowych zasad dotyczcych r�|nego typu zdaD angielskich  w tym przypadku oznajmujcych i pytajcych. Mam na my[li ich specyficzny szyk. Wiedza ta bdzie Ci potrzebna podczas przekazywania pytaD, nie zmarnuje si jednak tak|e je[li chodzi o Twoj og�ln wiedz gramatyczn. Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 14 Anna Kowalczewska Aby w og�le mo|na byBo m�wi o  zdaniu , potrzebny jest podmiot i orzeczenie. Podmiot to  upraszczajc  wykonawca czynno[ci lub rzecz za ni odpowiedzialna. Orzeczenie za[  to czynno[ wBa[nie. Orzeczenie mo|e wystpowa w r�|nych czasach i konstrukcjach. Majc w wypowiedzeniu te dwa elementy, mo|emy ju| m�wi o zdaniu. Inne wa|niejsze cz[ci zdania to dopeBnienie  upraszczajc  obiekt czynno[ci, i okolicznik  og�lnie m�wic  okoliczno[ci zwizane z czynno[ci (czas, miejsce, spos�b wykonania itd.). Jzyk polski jest jzykiem fleksyjnym, co oznacza, |e wyrazy podlegaj odmianie przez osoby i przypadki. Jedno sBowo mo|e wystpowa w wielu wariantach, z r�|nymi koDc�wkami, co pomaga zidentyfikowa wzajemne relacje wyraz�w w zdaniu  czyli  co jest czym . Obecno[ koDc�wek fleksyjnych sprawia, |e przestawienie wyraz�w, nawet niezbyt Badne stylistycznie, wci| nie powoduje zakB�ceD w rozumieniu o co chodzi. Czy powiesz  Wczoraj dostaBem prac. , czy  Prac wczoraj dostaBem. , czy  Prac dostaBem wczoraj. , czy jeszcze jako[ inaczej przestawiajc wyrazy  za ka|dym razem rozumiesz wypowiedz identycznie. W jzyku angielskim jest inaczej. Wyrazy w zasadzie nie podlegaj odmianom (pr�cz liczby pojedynczej i mnogiej i z drobnymi wyjtkami w postaci zaimk�w, niekiedy mo|na tak|e zidentyfikowa osob po formie czasownika  jak np. w czasie the Present Simple trzeci osob liczby pojedynczej po koDc�wce -s). Nie ma wic generalnie koDc�wek, czy innych fleksyjnych wskaz�wek dotyczcych roli wyrazu w zdaniu. Jako[ ci Anglicy musz sobie jednak radzi... No i radz sobie  dziki Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 15 Anna Kowalczewska staBemu szykowi wyraz�w w zdaniu, po kt�rego ukBadzie mo|na okre[li  co jest czym i  kto jest kim . Ka|da zmiana porzdku wyraz�w mo|e spowodowa zmian znaczenia zdania  w szczeg�lno[ci dotyczy to pozycji podmiotu, orzeczenia i dopeBnienia. Tych rusza po prostu nie wolno, nie wolno te|, zwBaszcza podczas tBumaczenia z polskiego na angielski,  my[le po polsku i tBumaczy wyraz po wyrazie. Mo|e to spowodowa powa|ne konsekwencje i doprowadzi do kompletnego nieporozumienia. Sp�jrzmy na szyk angielskiego zdania oznajmujcego: Podmiot Orzeczenie Reszta zdania She is swimming. - Mark eats lunch at work. My friend has bought a new house lately. The kitchen is painted yellow. Our parents are at the meeting. Zdania z tabeli tBumaczymy odpowiednio: Ona pBywa. Mark jada lunch w pracy. M�j przyjaciel kupiB ostatnio nowy dom. Kuchnia jest pomalowana na |�Bto. Nasi rodzice s na spotkaniu. Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 16 Anna Kowalczewska Ta  reszta zdania to to, co w zdaniu pojawi si mo|e, ale nie musi. Jak ju| powiedziaBam  integralnymi jego skBadnikami s podmiot i orzeczenie. Pierwszy przykBad jest ilustracj faktu, |e tylko te dwa elementy ju| s zdaniem. W pozostaBych trzech przykBadach wida zdania wzbogacone o dopeBnienia i okoliczniki. Istniej pewnie sBowa, czy nawet grupy sB�w, kt�re mog  wcisn si pomidzy wskazane elementy, czy te| pojawi si przed podmiotem (np. okre[lenie czasu, przysB�wek czstotliwo[ci i in.), lecz ten szkielet jest podstawowy - nie bdziemy w tym momencie rozpatrywa wyjtk�w. Popatrz jeszcze na kolumn  orzeczenie . Wida, |e mo|e by nim jeden wyraz, dwa, a nawet wicej. Zale|y to od czasu, czy te| konstrukcji czasownikowej. Te| oka|e si to istotne. Przejdzmy do schematu pytaD. Przede wszystkim nale|y rozr�|ni pomidzy dwoma ich rodzajami. Mamy zatem pytania og�lne  na nie otrzyma mo|emy odpowiedz twierdzc lub przeczc (w jzyku polskim czsto rozpoczynaj si od sBowa  czy ), a tak|e pytania szczeg�Bowe  na te odpowiedzi jest jaki[ szczeg�B (na pytanie rozpoczynajce si od  kiedy? odpowiedzi bdzie okre[lenie czasu;  gdzie? - miejsce;  ile? - liczba lub ilo[ itd.). Oto schemat dla pytaD og�lnych, utworzonych na bazie przykBad�w zdaD oznajmujcych z tabeli powy|ej: Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 17 Anna Kowalczewska Operator Podmiot Reszta Reszta zdania orzeczenia Is she swimming? - Does Mark eat lunch at work? Has your friend bought a new house lately? Is the kitchen painted yellow? Are our parents - at the meeting? TBumaczenie pytaD z tabeli to kolejno: Czy ona pBywa? Czy Mark jada lunch w pracy? Czy tw�j przyjaciel kupiB ostatnio nowy dom? Czy kuchnia jest pomalowana na |�Bto? Czy nasi rodzice s na spotkaniu? Mam nadziej, |e wiesz, czym jest operator. Dla pewno[ci  przypomn. Jest to tzw.  czasownik posiBkowy - bo posiBkujemy si nim, aby utworzy pytanie poprzez przestawienie go przed podmiot (lub umieszczenie go tam, gdy w zdaniu oznajmujcym go nie wida, jak w czasach the Present Simple i the Past Simple), a tak|e by utworzy typowe przeczenie poprzez dodanie po owym operatorze sB�wka przeczcego  not . Po prostu sobie nim  operujemy . Operator rozpoczyna wic pytanie og�lne w jzyku angielskim, zadane bezpo[rednio. Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 18 Anna Kowalczewska  Reszta orzeczenia to to, co zostaBo z niego po przeniesieniu operatora przed podmiot  wida, |e niekiedy nie zostaje tam nic, poniewa| niekt�re czasowniki (jak  be -  by w czasach the Present Simple i the Past Simple) s orzeczeniem i operatorem  w jednym . Teraz sp�jrz na schemat pytaD szczeg�Bowych: Pytajnik Operator Podmiot Reszta Reszta zdania o szczeg�B orzeczenia What is she doing? - Where does Mark eat lunch? What has your friend bought lately? How is the kitchen painted? - Where are our parents? - - TBumaczenie pytaD szczeg�Bowych z tabeli to kolejno: Co ona robi? Gdzie Mark jada lunch? Co Tw�j przyjaciel ostatnio kupiB? Jak jest pomalowana kuchnia? Gdzie s nasi rodzice? Wida, |e w tego typu pytaniach przed operatorem pojawia si jeszcze pytajnik o konkretny szczeg�B ze zdania. Mo|e to by jedno sBowo, ale mo|e by on te| wielowyrazowy, np.  how much? ,  what Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 19 Anna Kowalczewska time? ,  how many hours? itd. Operator, jak widzisz, nadal mamy przed podmiotem. To typowa cecha angielskich pytaD. Istnieje jeden rodzaj pytaD, kt�ry stanowi wyjtek od powy|szych schemat�w  ma on szyk taki, jak zdanie oznajmujce. Chodzi o pytania o podmiot. Zauwa|, |e w typach pytaD podanych wy|ej za ka|dym razem podmiot byB obecny w ich tre[ci  przed niego zawsze wysuwali[my operator. Z kolei, gdy bdziemy o podmiot pytali  on sam w tre[ci pytania z natury rzeczy nie bdzie obecny. Nie bdzie wic mo|na przestawia przed niego operatora  podmiotu fizycznie tam nie bdzie. Po prostu podmiot zastpimy pytaniem o niego, a reszta element�w uBo|ona bdzie jak w zdaniu oznajmujcym. Popatrz: Pytanie o podmiot Orzeczenie Reszta zdania Who is swimming? - Who eats lunch at work? Who has bought a new house lately? What is painted yellow? Who is at the meeting? TBumaczenie powy|szych pytaD to odpowiednio: Kto pBywa? Kto jada lunch w pracy? Kto ostatnio kupiB nowy dom? Co jest pomalowane na |�Bto? Kto jest na spotkaniu? Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 20 Anna Kowalczewska W pytaniach o podmiot rozpoczynajcych si od  who -  kto lub  what -  co uwa|amy na to, by pyta w liczbie pojedynczej, nawet gdy sam podmiot jest w liczbie mnogiej. Podobnie jest w jzyku polskim. Sp�jrz na ostatnie pytanie:  Who is at the meeting? -  Kto jest na spotkaniu? - mimo |e  our parents -  nasi rodzice to liczba mnoga. Nie pytamy  kto s , lecz  kto jest . W swoim przydBugim wywodzie d|yBam do tego, by u[wiadomi Ci znaczenie konkretnego szyku wyraz�w w poszczeg�lnych typach wypowiedzeD w jzyku angielskim. Bdzie to do[ istotne  co za chwil zobaczysz w przykBadach. Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska MOWA ZALE{NA JEST PROSTA! - darmowy fragment - kliknij po wicej �% str. 21 Anna Kowalczewska Jak skorzysta z wiedzy zawartej Jak skorzysta z wiedzy zawartej w peBnej wersji ebooka? w peBnej wersji ebooka? PozostaBe materiaBy znajdziesz w peBnej wersji ebooka  Mowa zale|na jest prosta . Zawiera on wiele przykBad�w i wiczeD, dziki czemu pozbdziesz si problem�w z angielsk gramatyk! "W koDcu kto[ po ludzku i zrozumiale wytBumaczyB, na czym polega mowa zale|na (reported speech) w jzyku angielskim." Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska POLECAMY TAK{E PORADNIKI: POLECAMY TAK{E PORADNIKI: Angielskie formuBy konwersacyjne  PaweB Wimmer W jaki spos�b 1000 formuB konwersacyjnych pozwoli Ci opanowa jzyk angielski i sprawn komunikacj? Pamitaj, |e wystarczy zaledwie 15-20 minut dziennie, aby po paru miesicach bBysn przed nauczycielami i znajomymi du|o lepsz znajomo[ci angielskiego, a u Anglosas�w zacz wzbudza uznanie, zamiast politowania. Wicej o tym poradniku preczytasz na stronie: http://angielski-konwersacje.zlotemysli.pl "WspaniaBa ksi|ka zawierajca zwroty, kt�rych trudno byBoby znalez w sBowniku. Bardzo przydaje si w nauce moich uczni�w do matury." El|bieta Kasprzyszak tBumacz angielskiego, udziela korepetycji Angielskie sB�wka  PaweB Sygnowski Jak zapamita 200 angielskich sB�w, zwrot�w i wyra|eD w 100 minut? Ebook zawiera skuteczn metod wspomagajc nauk obcego sBownictwa, na przykBadzie angielskich sB�w i wyra|eD. Dziki tej metodzie, mo|esz zwikszy szybko[ przyswajanego przez Ciebie sBownictwa nawet kilkukrotnie! Wicej o tym poradniku preczytasz na stronie: http://angielski.zlotemysli.pl "Naprawd Batwy i zabawny pomysB na zapamitywanie sB�wek (...) od razu zostaj w pamici, polecam ka|demu!" Czytelniczka serwisu ZBote My[li, dane do wiadomo[ci redakcji Zobacz peBen katalog naszych praktycznych poradnik�w na stronie www.zlotemysli.pl

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
mowa zalezna jest prosta
Strona bierna jest prosta
18 Mowa Zalezna
mowa zależna

więcej podobnych podstron