plik


ÿþ Niniejszy darmowy ebook zawiera fragment peBnej wersji pod tytuBem: 3 Strona bierna jest prosta!3 Aby przeczyta informacje o peBnej wersji, kliknij tutaj Darmowa publikacja dostarczona przez Darmowe-Ebooki Niniejsza publikacja mo|e by kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyBcznie w formie dostarczonej przez Wydawc. Zabronione s jakiekolwiek zmiany w zawarto[ci publikacji bez pisemnej zgody wydawcy. Zabrania si jej odsprzeda|y, zgodnie z regulaminem Wydawnictwa ZBote My[li. © Copyright for Polish edition by ZloteMysli.pl Data: 24.08.2007 TytuB: Strona bierna! (fragment utworu) Autor: Anna Kowalczewska Projekt okBadki: Marzena Osuchowicz Korekta: Anna Popis-Witkowska SkBad: Anna Grabka Internetowe Wydawnictwo ZBote My[li Netina Sp. z o. o. ul. DaszyDskiego 5 44-100 Gliwice WWW: www.ZloteMysli.pl EMAIL: kontakt@zlotemysli.pl Wszelkie prawa zastrze|one. All rights reserved. SPIS TREZCI WPROWADZENIE...................................................................4 UWAGI OGÓLNE.....................................................................6 PRZYPADKI PODSTAWOWE ..................................................9 Uwagi o przeczeniach..........................................................29 Uwagi o pytaniach...............................................................33 Konstrukcje poczasownikowe ............................................45 Strona bierna na czynn......................................................47 O tBumaczeniu zdaD w stronie biernej.................................50 wiczenia............................................................................52 Odpowiedzi.........................................................................55 ZDANIA Z DWOMA DOPEANIENIAMI....................................61 wiczenia............................................................................70 Odpowiedzi.........................................................................71 BEZOSOBOWE WYRA{ANIE OPINII.....................................74 wiczenia..........................................................................102 Odpowiedzi.......................................................................104 STRUKTURA CAUSATIVE HAVE..........................................110 wiczenia..........................................................................118 Odpowiedzi.......................................................................120 WICZENIA PRZEKROJOWE...............................................124 Odpowiedzi.......................................................................134 STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 4 Anna Kowalczewska Wprowadzenie Wprowadzenie Zachcona dobrymi opiniami czytelników moich e-booków  Mowa zale|na jest prosta! i  Okresy warunkowe s proste! tym razem postanowiBam napisa e-book dotyczcy angielskiej strony biernej. Jest to jedno z zagadnieD gramatycznych, które najbardziej lubi wyja[nia swoim uczniom, i mam wra|enie, |e robi to dobrze. Przelewam wic oto na strony tej pozycji kilkana[cie lat moich nauczycielskich do[wiadczeD i |ycz Ci powodzenia w przyswajaniu tego materiaBu. Mam nadziej, |e z moj pomoc przekonasz si, |e strona bierna naprawd jest prosta. Zamierzam poruszy aspekty strony biernej potrzebne w |yciu codziennym, a tak|e w rzeczywisto[ci szkolnej i egzaminacyjnej: na rozszerzonej maturze, egzaminach FCE i CAE oraz podczas egzaminów z praktycznej umiejtno[ci jzyka na studiach filologicznych. Pragn zaj si kwestiami podstawowymi  wyja[nieniem, czym jest strona bierna i w jakim celu si j stosuje, zamian zdaD ze strony czynnej na biern (we wszystkich mo|liwych czasach gramatycznych, grupach modalnych i innych konstrukcjach czasownikowych), nastpnie omówi specyfik zdaD z dwoma dopeBnieniami w stronie czynnej i zamian takich zdaD na stron biern. Nie zabraknie przy tym szczegóBów dotyczcych struktury zdania i jego cz[ci  w zestawieniu jzyka angielskiego z polskim. Bardzo zale|y mi, aby[ rozumiaB pewne mechanizmy dotyczce jzyka i formuBowania wypowiedzi w ogóle. Wyznaj pogld, i| jest to niezbdne dla efektywnej nauki jakiegokolwiek jzyka obcego. Mam tu na uwadze zwBaszcza nieco starszych czytelników chccych Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 5 Anna Kowalczewska nauczy si dobrze jzyka angielskiego, bowiem im czBowiek starszy, tym jest bardziej dociekliwy, je[li chodzi o to  dlaczego tak trzeba to powiedzie? . Nie zadowala go wyuczenie si czego[ pamiciowo, przyjcie czego[ za pewnik, jak robi to dzieci i ludzie mBodzi, a przewa|a ch rozumienia, skd co[ si bierze. Po zdaniach z dwoma dopeBnieniami przejd do konstrukcji zawierajcych stron biern dla wyra|enia bezosobowych opinii na temat wydarzeD w ró|nych przedziaBach czasowych. Wreszcie omówi konstrukcj tzw. causative have, bdc swoist, nietypow odmian strony biernej. Ka|dy rozdziaB bdzie podsumowany kilkoma wiczeniami dla utrwalenia przerobionego bloku materiaBu, a na zakoDczenie pojawi si oddzielny rozdziaB, zawierajcy wiczenia z caBego zakresu materiaBu przedstawionego w podrcz- niku. Bd to typowe zadania spotykane na ró|nego typu egzami- nach: zamiana zdaD ze strony czynnej na biern, z biernej na czynn i inne formy parafraz wypowiedzi, tBumaczenie zdaD z jzyka polskiego na angielski (tutaj bdzie z Twojej strony konieczne pow- tórzenie wiadomo[ci o czasach gramatycznych, gdy| tBumaczc zdanie, trzeba bdzie odpowiednio dobra konstrukcj orzeczenia  omawianiem poszczególnych czasów nie bdziemy si w tym e- booku zajmowa), wstawianie czasowników w odpowiednich for- mach strony czynnej i biernej (rozpoznawanie, o któr stron cho- dzi). wiczeniom bdzie towarzyszyB klucz odpowiedzi, opatrywany  tam, gdzie to bdzie konieczne  odpowiednim komentarzem. Serdecznie zapraszam do nauki z moj pomoc i |ycz powodzenia! Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 6 Anna Kowalczewska Uwagi ogólne Uwagi ogólne ChciaBabym najpierw uzmysBowi Ci znaczenie terminu  strona bierna , aby[ wiedziaB, co oznacza, i widziaB sensowno[ u|ywania takich konstrukcji. CaBa kwestia dotyczy tutaj opisywanej w danym zdaniu czynno[ci, jej wykonawcy i jej obiektu. O stronie czynnej mówimy wtedy, gdy zdanie rozpoczynamy od wymienienia wykonawcy czy sprawcy czynno[ci, a nieraz tak|e osoby lub rzeczy, z udziaBem której zachodzi jaki[ stan. Ten wBa[nie rzeczownik lub zaimek osobowy (czyli np. ja, ty, on, to, my itd.) jest w takim zdaniu najwa|niejszy. Ogólnie mo|na powiedzie   kto[ robi co[ . W stronie biernej na pierwsze miejsce w zdaniu wysuwa si obiekt czynno[ci, w stronie czynnej obecny po czasowniku. Wtedy ogólnie mówimy   co[ jest robione , a wic  biernie podlega czyjej[ czynno[ci (i std nazwa). Mo|emy wspomnie  przez kogo (ang. by + wykonawca/sprawca), lecz nie jest to w ka|dym przypadku konieczne. Skupiamy si na rzeczy czy osobie stanowicej obiekt czynno[ci lub uwydatniamy samo jej wykonywanie. Kiedy bdziemy najcz[ciej u|ywa strony biernej? Wtedy, kiedy wykonawca czynno[ci jest w kontek[cie oczywisty, nieistotny, maBo konkretny lub nieznany czy te| z jakiego[ powodu nie chcemy go wymieni, kiedy chcemy podkre[li sam czynno[, a nie to, kto j wykonuje. U|ycie strony biernej jest typowe dla bardziej sformalizowanego jzyka, zwBaszcza pisanego  literackiego czy naukowego, jzyka prasy i mediów, oficjalnych mów i wypowiedzi, instrukcji, cho bardzo czsto jest ona u|ywana tak|e w mowie Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 7 Anna Kowalczewska potocznej. Nierzadko strona bierna pozwala unikn wymienienia wykonawcy czynno[ci tam, gdzie to niepo|dane lub po prostu niewygodne. Zrczniej powiedzie:  Podczas produkcji tego urzdzenia popeBnionych zostaBo wiele bBdów ni|:  Podczas produkcji tego urzdzenia zespóB in|ynierów pod kierownictwem pana Kowalskiego popeBniB wiele bBdów . Czy| nie? Przydatne jest tak|e u|ywanie strony biernej dla wyra|ania opinii trudnych do przypisania komu[ konkretnemu. Powiemy np.:  Mówi si, |e on dobrze zna angielski . Mo|na by oczywi[cie powiedzie  Ludzie mówi, |e ... , ale nie jeste[my w stanie wskaza konkretnych ludzi tak opini wypowiadajcych, zatem strona bierna nadaje stwierdzeniu wiksz wiarygodno[ i skupia nas na samej opinii zamiast na jej wyrazicielu. Strona bierna przyda si tak|e wtedy, gdy bdziemy chcieli poinstruowa kogo[, jak co[ nale|y robi, powiedzie, z czego lub te| jakim narzdziem co[ jest robione. W tych ostatnich przypadkach na koDcu wypowiedzi, zamiast wykonawcy czynno[ci wprowadzanego przyimkiem  przez (ang.  by ), podamy materiaB, skBadniki lub narzdzie. W jzyku polskim u|yjemy tu przypadka dopeBniacza (z czego?) lub narzdnika (czym?), a w angielskim rzeczownik (materiaB, skBadniki, narzdzie) bdzie poprzedzony przez przyimek  with . W jzyku angielskim stosowanie strony biernej jest bardziej rozpowszechnione ni| w polszczyznie i to niekoniecznie tylko w jzyku oficjalnym. Jest jej wicej tak|e w codziennym jzyku, stosowanym przez jego u|ytkowników w zwykBych |yciowych sytuacjach. Tym bardziej istotne jest opanowanie przez Ciebie tych Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 8 Anna Kowalczewska konstrukcji, gdy| z pewno[ci napotkasz je wielokrotnie na swej drodze: usByszysz je z ust swoich anglojzycznych rozmówców i bdziesz chciaB samodzielnie formuBowa podobne. Zapraszam do zapoznania si z przygotowanym przeze mnie materiaBem. Przyjemnej nauki! Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 9 Anna Kowalczewska Przypadki podstawowe Przypadki podstawowe W tym rozdziale zamierzam przedstawi najprostsze zdania w stronie czynnej i ich zamian na stron biern, zaznajomi Ci z mechanizmem takiej zamiany i pokaza pewne staBe zjawiska wystpujce w ka|dym przypadku, gdy tworzymy ze strony czynnej stron biern. Pragn równie| zwróci uwag na budow zdania angielskiego, prze[ledzi charakterystyk jego poszczególnych cz[ci oraz ich rol i zapozna Ci z nazewnictwem przydatnym podczas nauki tej partii materiaBu gramatycznego, jak i innych zagadnieD. Bd si staraBa prezentowa materiaB w zestawieniu z jzykiem polskim, a wic czym[, co jest Ci bliskie. Sdz, |e u[wiadomisz sobie wtedy, |e pewne sprawy s w obu jzykach podobne, a to pomo|e Ci w lepszym rozumieniu i zapamitaniu rzeczy uznawanych ogólnie za trudne i nieprzyjazne dla uczcych si. ChciaBabym tak|e podzieli si z Tob uwagami dotyczcymi tBumaczenia zdaD w stronie biernej i pewnych ró|nic w ich brzmieniu w jzyku polskim i angielskim. Pomog Ci one np. podczas rozwizywania testu odgadn, |e chodzi o stron biern, nawet je[li nie wynika to z polecenia do zadania. Na pocztek zajmijmy si prostym zdaniem w stronie czynnej. Musi ono by zBo|one z podmiotu i orzeczenia. Podmiot takiego zdania to, najpro[ciej mówic, wykonawca lub sprawca czynno[ci  jest to rzeczownik lub zaimek, orzeczenie za[ to czynno[ wykonywana przez podmiot. Czynno[ ta jest wyra|ona przez form osobow czasownika. Mo|e by to jeden ze znanych Ci z pewno[ci czasów gramatycznych, czasownik modalny (np. móc, umie, musie) i odpowiednia forma czasownika mówicego, jak czynno[ kto[ Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 10 Anna Kowalczewska mo|e, umie, musi wykona itp. Majc te dwie cz[ci, mo|emy ju| mówi o zdaniu. To jednak jeszcze nie wszystkie warunki, jakie musi speBnia zdanie w stronie czynnej, aby[my mogli zamieni je na stron biern, o czym powiem za chwil. Zdanie w stronie czynnej rozpoczyna si od tak zwanego podmiotu logicznego (pojcie  podmiot rozumiane jest bowiem potocznie jako podmiot gramatyczny, ang. subject, który wystpuje na pocztku typowego zdania tak w stronie czynnej, jak i biernej). W jzyku angielskim nazywa si go agent, w polskich opracowaniach gramatycznych funkcjonuje niekiedy pojcie  agens . Podmiot logiczny to pierwszy rzeczownik lub zaimek pojawiajcy si w zdaniu w stronie czynnej (mówimy tu o zdaniu angielskim, gdy| w jzyku polskim ze wzgldu na specyficzne formy odmiany czasownika, ró|ne dla wszystkich osób, istnieje tzw. podmiot domy[lny, nieobecny w zdaniu fizycznie)  wykonawca lub sprawca czynno[ci. Aby mo|na byBo w ogóle utworzy stron biern, musimy mie do czynienia z tzw. czasownikiem przechodnim (ang. transitive verb). Czasownik przechodni to taki, po którym wystpuje obiekt czynno[ci. Czasowniki, po których bezpo[redni obiekt czynno[ci (tzw. dopeBnienie bli|sze, o którym powiem szerzej w nastpnym rozdziale) nie wystpuje, nazywamy nieprzechodnimi (ang. intransitive) i z ich udziaBem nie da si utworzy strony biernej. Sdz, |e przyda si tutaj kilka przykBadów. Janek jada owoce. (ang. Johnny eats fruit.)  jest to zdanie w stronie czynnej, z czasownikiem przechodnim  jada .  Janek jest podmiotem logicznym, wykonujcym czynno[ jedzenia.  Jada czy  je[ to czasownik przechodni, po którym typowo wystpi obiekt czynno[ci  zwykle bowiem powiemy,  co jemy.  Owoce to w tym Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 11 Anna Kowalczewska zdaniu dopeBnienie, pro[ciej mówic  obiekt czynno[ci, czyli w tym przypadku to, co jada Janek. Takie zdanie bdzie mo|na zamieni na stron biern, ale tym zajmiemy si pózniej. Zosia chodzi do szkoBy. (ang. Sophie goes to school.)  to zdanie w stronie czynnej zawiera czasownik nieprzechodni  chodzi , po którym nie ma obiektu czynno[ci. Takiego zdania nie da si zamieni na stron biern. SprzedaBam wczoraj dom. (ang. I sold the house yesterday.)   sprzedawa jest czasownikiem przechodnim, a wic wystpuje po nim obiekt sprzeda|y  tu  dom . Zamiana na stron biern jest tu mo|liwa. Warto zatrzyma si nad tym przykBadem pod ktem porównania zdania polskiego z angielskim. W wersji polskiej, jak widzisz, nie ma fizycznie obecnego podmiotu. Osoby wykonujcej czynno[ domy[lamy si z formy czasownikowej, odpowiedniej dla pierwszej osoby liczby pojedynczej, czyli  ja  jest to zdanie z tzw. podmiotem domy[lnym. Jzyk polski jako jzyk silnie fleksyjny  a wic taki, w którym wystpuj ró|ne formy wyrazu z tej samej kategorii gramatycznej w zale|no[ci od osoby, liczby, rodzaju, czy przypadka  ju| dziki samej formie czasownika pozwoli nam domy[li si wykonawcy czynno[ci. W zdaniu angielskim widzimy fizycznie obecne podmiot   I , orzeczenie   sold (w czasie przeszBym, gdzie akurat forma czasownika jest identyczna dla wszystkich osób) i dopeBnienie (obiekt czynno[ci)   the house .  Yesterday jest okolicznikiem czasu, którego obecno[ w zdaniu nie ma akurat |adnego wpBywu na interesujce nas aspekty. Mój pradziadek umarB 10 lat temu. (ang. My great grandfather died 10 years ago.)  czasownik  umiera nie przyjmuje po sobie Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 12 Anna Kowalczewska dopeBnienia, a zatem takiego zdania nie mo|na zamieni na stron biern. Z powy|szych przykBadów widzisz, |e stron biern bd mogBy tworzy tylko orzeczenia zawierajce czasowniki przechodnie, a wic wymagajce podania obiektu wykonywanej czynno[ci. Istnieje kilka wyjtków  mimo |e niektóre czasowniki s przechodnie (np. mie  ang.  have , przypomina kogo[/co[  ang.  resemble ), to nie tworz strony biernej  to jednak tylko pojedyncze przypadki. Ogólnie mówic, zdania w stronie czynnej z czasownikami przechodnimi mo|na zamienia na stron biern. Teraz przedstawi Ci mechanizm takiej zamiany. Zdanie w stronie czynnej, niezawierajce dodatkowych elementów, jak np. okre[lenie czasu, które mo|e wystpi na samym pocztku, zaczyna si podmiotem gramatycznym, który zarazem jest podmiotem logicznym  czyli wykonawc lub sprawc czynno[ci. Po nim wyra|ona jest w postaci orzeczenia czynno[, a dalej podane jest dopeBnienie, czyli obiekt tej|e czynno[ci. Przedstawmy to na przykBadzie zdania  Kolumb odkryB Ameryk. (ang. Columbus discovered America.).  Kolumb to podmiot i gramatyczny, i logiczny  wykonaB czynno[ odkrycia.  OdkryB to orzeczenie  czynno[.  Ameryka to z kolei dopeBnienie  obiekt czynno[ci, czyli to, co Kolumb odkryB. Kolejno[ sBów w zdaniu polskim jest w zasadzie dowolna  z formy danego wyrazu domy[lamy si wzajemnych relacji midzy elementami tego zdania. Czy powiem  Kolumb odkryB Ameryk , czy  Ameryk odkryB Kolumb , czy  Kolumb Ameryk odkryB , czy te|  Ameryk Kolumb odkryB  ka|dorazowo, cho mo|e nie zawsze wypowiedz brzmi Badnie stylistycznie, rozumiem relacje midzy wyrazami tak samo: Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 13 Anna Kowalczewska wiem, kto wykonuje czynno[, jaka to czynno[ i co jest jej obiektem (owszem, w wyniku tego, |e informacja obecna pod koniec wypowiedzi trafia do rozmówcy czy sBuchacza bardziej, mo|e zmieni si nacisk na poszczególne elementy w podanych wy|ej konfiguracjach, jednak w ka|dej z nich mo|na jednoznacznie odczyta tego samego wykonawc, t sam czynno[ i ten sam jej obiekt). W jzyku angielskim kolejno[  Columbus discovered America jest konieczna  szyk zdania angielskiego jest staBy z uwagi na [ladowe wystpowanie odmiany wyrazów. O relacjach wyrazów w zdaniu angielskim mówi nam ustalony szyk i nie mo|na go bezkarnie przestawia. Pamitaj o tym na co dzieD, zwBaszcza gdy tBumaczysz zdania z jzyka polskiego na angielski: w wielu przypadkach konieczna jest zupeBna zmiana szyku w stosunku do polskiej wersji wyj[ciowej  nie wolno tBumaczy  wyrazu po wyrazie z uwagi na to, o czym wspomniaBam wy|ej. A jak zamieni nasze przykBadowe zdanie na stron biern? Otó| na pocztku zdania postawimy obiekt czynno[ci  bdzie teraz funkcjonowaB jako podmiot gramatyczny (ale ju| nie logiczny, gdy| nie jest to wykonawca czynno[ci). Pózniej umie[cimy czasownik  by w takim samym czasie gramatycznym jak orzeczenie w stronie czynnej, w formie zgodnej z osob i liczb podmiotu, a nastpnie  dokleimy do tego tzw. imiesBów przymiotnikowy bierny (ang. past participle)  w jzyku angielskim jest to tzw. trzecia forma czasownika. Je[li istnieje potrzeba podania wykonawcy czynno[ci, wprowadzimy go na koDcu przyimkiem  przez (ang.  by ). Str. czynna: Kolumb odkryB Ameryk.  Columbus discovered America. Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 14 Anna Kowalczewska Str. bierna: Ameryka zostaBa odkryta przez Kolumba.  America was discovered by Columbus. Przedstawmy to bardziej przejrzy[cie przy pomocy tabel: strona czynna podmiot orzeczenie dopeBnienie gramatyczny (obiekt i zarazem logiczny czynno[ci) Columbus discovered America. strona bierna podmiot orzeczenie wykonawca gramatyczny  czynno[ci obiekt czynno[ci America was discovered by Columbus. Powy|sze tabele w jasny sposób przedstawiaj szyk prostego zdania oznajmujcego w stronie czynnej i w stronie biernej. Taki wBa[nie szyk obowizkowo stosujemy w jzyku angielskim  nie ma miejsca na dowolne przestawianie wyrazów jak w jzyku polskim. Trzymanie si staBych zasad dotyczcych skBadni jest wa|ne w jzyku angielskim nie tylko w stronie biernej, ale i w przypadku innych konstrukcji zdaniowych. Jak ju| wcze[niej mówiBam, nic innego nie powie nam o rolach poszczególnych wyrazów w zdaniu, jak tylko ich umiejscowienie w nim w nastpujcym porzdku dla zdania oznajmujcego: podmiot  orzeczenie  dopeBnienie  okoliczniki, z niewielkimi odstpstwami je[li chodzi o te ostatnie. Takiego szyku trzeba pilnowa, by by dobrze zrozumianym. W naszych minitabelkach zauwa|ysz  oprócz zamiany pozycji wykonawcy czynno[ci i jej obiektu  pewn zmian w orzeczeniu. WspomniaBam ju| o niej wy|ej  to ju| nie sam czasownik (kupowa, Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 15 Anna Kowalczewska pi, pisa), ale czasownik  by z imiesBowem przymiotnikowym biernym utworzonym od czasownika opisujcego czynno[ (by kupowanym, by pitym, by pisanym). Wyglda to analogicznie jak w jzyku polskim. Orzeczenie bdzie si w stronie biernej skBada z dwóch cz[ci (ale niekoniecznie tylko z dwóch wyrazów, bo, jak si przekonasz, bdzie mogBo ich by wicej z powodu, i| w ró|nych czasach i konstrukcjach forma czasownika  by mo|e by zBo|ona z kilku wyrazów; tak wic dwa wyrazy w orzeczeniu w angielskiej stronie biernej to minimum). Pierwsza cz[ mo|e wyglda ró|nie, w zale|no[ci od tego, jaki to czas gramatyczny, osoba i liczba (w wikszo[ci czasów mamy tak sam form dla wszystkich osób oraz liczby pojedynczej i mnogiej  niestety jednak w najcz[ciej stosowanych na co dzieD czasach bdzie wicej ni| jedna mo|liwo[ do wyboru), jaka to konstrukcja gramatyczna (np. grupa modalna, wymagana konstrukcja poczasownikowa itd.). Druga cz[, cz[ koDczca orzeczenie w stronie biernej, jest niezale|nie od niczego ka|dorazowo taka sama i jest jednym wyrazem  trzeci form czasownika, tzw. past participle (dla czasowników regularnych tworzona przez dodanie -ed lub -d do formy podstawowej, a dla nieregularnych  wzita z tabeli, któr polecam Twojej uwadze, gdy| bdzie Ci bardzo przydatna podczas caBej nauki angielskiego i oczywi[cie w praktyce, podczas u|ywania jzyka w codziennym |yciu, gdy nie bdzie mo|liwe posBugiwanie si sBownikiem). Zatem czynno[, przedstawiana umownie w stronie czynnej bezokolicznikiem  robi  ang.  do , w stronie biernej wystpi w postaci  by robionym  ang.  be done . W jzyku angielskim tylko element  be bdzie ulegaB koniecznym modyfikacjom,  done za[, czyli umowna reprezentacja past participle (imiesBowu przymiotnikowego biernego, III formy czasownika), pozostanie Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 16 Anna Kowalczewska niezmienne, zarówno pod ktem swej formy jak i pozycji (element ten zawsze koDczy orzeczenie w stronie biernej). W jzyku potocznym u|ywa si nieraz zamiast  be czasownika  get , oczywi[cie w odpowiedniej formie gramatycznej, a po nim, tak jak w klasycznych przypadkach, umieszcza si trzeci form czasownika opisujcego czynno[. Mo|liwo[ ta ma jednak swoje ograniczenia   get + III forma bdzie mogBo by zastosowane tylko dla wyra|enia czynno[ci i procesów, a nigdy stanów. Bardzo czsto bdzie u|yte dla mówienia o czym[, co zdarzyBo si przypadkowo lub nieoczekiwanie. W tabeli poni|ej podam sposoby zamiany zdaD ze strony czynnej na biern we wszystkich czasach gramatycznych, które to dopuszczaj, oraz w innych konstrukcjach czasownikowych. Nazwa konstrukcji Strona czynna Strona bierna Present Simple Mike eats cornflakes. (Mike Cornflakes are eaten (by jada pBatki kukurydziane.) Mike). (PBatki s jadane przez Mike'a.) Present Continuous* Mike is eating cornflakes. Cornflakes are being (Mike je pBatki teraz.) eaten. (PBatki s jedzone teraz.) Past Simple Mike ate cornflakes. (Mike Cornflakes were eaten. zjadB pBatki.  w przeszBo[ci) (PBatki byBy zjedzone.) Past Continuous* Mike was eating Cornflakes were being cornflakes. (Mike jadB pBatki. eaten. (PBatki byBy  trwaBo to w przeszBo[ci jedzone.) jaki[ czas) Present Perfect Mike has eaten cornflakes. Cornflakes have been (Mike zjadB pBatki.  zwizek eaten. (PBatki zostaBy przeszBo[ci z zjedzone.) terazniejszo[ci) Past Perfect Mike had eaten cornflakes. Cornflakes had been (Mike zjadB pBatki.  w eaten. (PBatki zostaBy bardziej odlegBej zjedzone.) przeszBo[ci.) Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 17 Anna Kowalczewska Nazwa konstrukcji Strona czynna Strona bierna Future Simple Mike will eat cornflakes. Cornflakes will be eaten. (Mike zje pBatki.) (PBatki zostan zjedzone.) Future Perfect Mike will have eaten Cornflakes will have been cornflakes. (Mike zje pBatki. eaten. (PBatki zostan  do jakiego[ czasu w zjedzone.) przyszBo[ci) Be going to Mike is going to eat Cornflakes are going to cornflakes. (Mike zje pBatki. be eaten. (PBatki bd  tak planuje) zjedzone.) Bezokolicznik Mike needs to eat Cornflakes need to be cornflakes. (Mike musi zje[ eaten. (PBatki musz by pBatki.) zjedzone.) Bezokolicznik Perfect Mike seems to have eaten Cornflakes seem to have Infinitive cornflakes. (Wydaje si, |e been eaten. (Wydaje si, Mike zjadB pBatki.) |e pBatki zostaBy zjedzone.) Gerund Mike didn't mind eating Mike didn't mind cornflakes cornflakes. (Mike nie miaB being eaten. nic przeciwko zjedzeniu (Mike nie miaB nic pBatków.) przeciwko temu, |e pBatki zostan zjedzone.) Czasownik modalny Mike can eat cornflakes. Cornflakes can be eaten. (Mike mo|e zje[ pBatki.) (PBatki mog by zjedzone.) Czasownik modalny w Mike should have eaten Cornflakes should have aspekcie Perfect cornflakes. (Mike powinien been eaten. (PBatki byB zje[ pBatki.) powinny byBy zosta zjedzone.) *czasy Present i Past Continuous to jedyne czasy cigBe tworzce stron biern. Pogrubion czcionk wyró|niBam orzeczenia we wszystkich zdaniach, wyja[niBam te| pobie|nie znaczenie zdaD w ka|dym czasie i konstrukcji, co pomo|e Ci od[wie|y nieco wiadomo[ci o tych strukturach. Prze[ledz przykBady uwa|nie i zwró uwag na nastpujc prawidBowo[: zamieniajc zdania ze strony czynnej na biern, musisz w orzeczeniu najpierw poda czasownik  be w takim czasie lub konstrukcji czasownikowej, w jakiej wystpuje czasownik w zdaniu w stronie czynnej. Nastpnie do tego  doklejasz trzeci Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 18 Anna Kowalczewska form czasownika. Je[li bdziesz potrafiB utworzy form czasownika  be w ka|dej konstrukcji, bdziesz tym samym umiaB utworzy stron biern. My[l, |e tabela bdzie Ci w tym pomocna, a z czasem utrwalisz j sobie w pamici, tak |e nie bdziesz ju| musiaB do niej zaglda. Wystarczy przypomnie sobie mechanizm, a wszystko oka|e si proste. Tabela ukazaBa chyba wszelkie mo|liwe wariacje na temat jedzenia pBatków kukurydzianych przez Mike'a, a teraz poka| Ci bardziej ró|norodne przykBady zdaD w stronie czynnej i to, jak zamieniaj si one na stron biern. W nawiasach bd podawa tBumaczenie na jzyk polski, a wszystkie zdania omówi. We clean our windows once a month. (Myjemy okna raz w miesicu.)  str. czynna Our windows are cleaned once a month. (Nasze okna s myte raz w miesicu.)  str. bierna Jest to zdanie w czasie terazniejszym Present Simple. W tym czasie orzeczeniem w stronie czynnej jest podstawowa forma czasownika (w trzeciej osobie liczby pojedynczej dodajemy do niej koDcówk -s, ale tu mamy do czynienia z pierwsz osob liczby mnogiej). Podmiot to  we , a  our windows to obiekt czynno[ci. W zdaniu zamienionym na stron biern obiekt przechodzi na pocztek, a po nim umieszczamy czasownik  be w takim czasie, jak orzeczenie w stronie czynnej. W Present Simple mamy trzy warianty tego czasownika:  am ,  is ,  are  do trzeciej osoby liczby mnogiej, w której jest rzeczownik  our windows , musimy dobra form  are . Do tego dodajemy trzeci form czasownika  clean  jest ona tworzona regularnie, poprzez koDcówk -ed przy formie Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 19 Anna Kowalczewska podstawowej, i tak uzyskujemy past participle  cleaned . Wykonawc czynno[ci w tym zdaniu pomijamy  robimy to prawie zawsze, gdy wystpuje on w postaci zaimka osobowego (w tym przypadku   we ). Mam nadziej, |e po tej analizie caBy proces zamiany staje si powoli dla Ciebie jasny. Popatrz na kolejne przykBady. My parents are preparing sandwiches. (Moi rodzice przygotowuj kanapki)  str. czynna Sandwiches are being prepared by my parents. (Kanapki s przygotowywane przez moich rodziców.)  str. bierna To zdanie w czasie Present Continuous  terazniejszym cigBym. W stronie czynnej tworzymy go z odpowiedniej dla osoby podmiotu formy czasownika  be ( am ,  is ,  are ) i podstawowej formy czasownika z koDcówk -ing. W stronie biernej obiekt czynno[ci   sandwiches  przeniesiony jest na pocztek zdania, orzeczenie to forma czasownika  be w czasie Present Continuous, odpowiednia dla formy  sandwiches  czyli  are being . Do tego dochodzi trzecia forma czasownika  prepare , tworzona regularnie, czyli  prepared . Jako |e wykonawca czynno[ci to konkretne osoby, istotne dla kontekstu, wprowadzamy go na koDcu przez przyimek  by . Wa|n rzecz w czasie Present Continuous jest to, by[ nie pominB elementu  being w orzeczeniu. Gdyby tak si staBo, zdanie natychmiast zyskaBoby inne znaczenie (zrobiBby si z tego czas Present Simple, a nie o niego tu przecie| chodzi) i nie byBaby to prawidBowa zamiana zdania wyj[ciowego ze strony czynnej na biern. She took her children to the zoo. (Ona zabraBa swoje dzieci do zoo.)  str. czynna Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 20 Anna Kowalczewska Her children were taken to the zoo. (Jej dzieci zostaBy zabrane do zoo.)  str. bierna Tym razem mamy zdanie w czasie Past Simple. W stronie czynnej orzeczeniem w takim czasie jest II forma czasownika. W stronie biernej obiekt   her children  rozpoczyna zdanie, po nim nastpuje orzeczenie  odpowiednia dla osoby podmiotu forma czasownika  be w czasie Past Simple ( was ,  were )   were , a potem III forma czasownika  take , tym razem nieregularna   taken . Wykonawca czynno[ci przedstawiony jest w postaci zaimka osobowego, czyli nie podajemy go na koDcu zdania. Na samym koDcu w obu zdaniach wystpuje okolicznik miejsca  to the zoo . At 2 pm the mechanic was repairing the car. (O 14.00 mechanik naprawiaB samochód.)  str. czynna At 2 pm the car was being repaired. (O 14.00 samochód byB naprawiany.)  str. bierna To przykBad w czasie Past Continuous  przeszBym cigBym. Orzeczenie w stronie czynnej to forma przeszBa czasownika  be ( was ,  were ), odpowiednia dla osoby podmiotu, oraz podstawowa forma czasownika, opisujcego czynno[, z koDcówk -ing. W stronie biernej, po rozpoczynajcym zdanie okre[leniu czasu (to wBa[nie jeden z wyjtków od reguBy, |e na pocztku zdania zawsze wystpuje podmiot; tak jest najcz[ciej, ale okolicznik czasu, jak tutaj, mo|na umie[ci wBa[nie w tej pozycji, jak równie| na koDcu), umieszczony jest jako podmiot gramatyczny obiekt czynno[ci  the car , nastpnie orzeczenie  forma czasownika  be w czasie Past Continuous odpowiednia dla osoby podmiotu:  was being , i trzecia forma czasownika  repair , tworzona regularnie  Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 21 Anna Kowalczewska  repaired . Wykonawca czynno[ci,  the mechanic , jest na tyle oczywisty  bo przecie| zazwyczaj to jaki[ mechanik naprawia samochód  |e jest on ju| tu pominity. They have publised the list. (Opublikowali list.)  str. czynna The list has been publised. (Lista zostaBa opublikowana.)  str. bierna Jest to zdanie w czasie Present Perfect. Orzeczenie w stronie czynnej to  have (w 3 os. l. poj.  has) i III forma czasownika. W stronie biernej obiekt czynno[ci,  the list , przechodzi na pocztek, orzeczenie to najpierw forma czasownika  be dla czasu Present Perfect, zgodna z osob podmiotu gramatycznego, który jest tu w trzeciej osobie liczby pojedynczej, a wic  has been , i III forma czasownika. Wykonawcy czynno[ci nie podajemy, gdy| nie jest on konkretn osob. Before the Gulf War they had used those guns in Vietnam. (Przed wojn w Zatoce Perskiej u|ywali tamtych pistoletów w Wietnamie.)  str. czynna Before the Gulf War those guns had been used in Vietnam. (Przed wojn w Zatoce Perskiej tamte pistolety byBy u|ywane w Wietnamie.)  str. bierna To przykBad w czasie Past Perfect. Orzeczenie tego czasu ma ju| tylko jedn posta, niezale|nie od osoby podmiotu. Jest to w stronie czynnej operator  had oraz III forma czasownika. Zarówno w stronie czynnej, jak i biernej zdanie rozpoczyna okolicznik czasu  before the Gulf War . W stronie biernej po tym|e okoliczniku mamy Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 22 Anna Kowalczewska obiekt czynno[ci   those guns . Orzeczenie to po pierwsze forma czasownika  be w czasie Past Perfect   had been , a po drugie, jak zwykle, III forma czasownika   used . Wykonawca znowu jest pominity, gdy| jest maBo konkretnym zaimkiem osobowym. Stella will bake the birthday cake. (Stella upiecze tort urodzinowy.)  str. czynna The birthday cake will be baked by Stella. (Tort urodzinowy bdzie upieczony przez Stell.)  str. bierna Tym razem to czas Future Simple. Orzeczenie tego czasu w stronie czynnej to dla wszystkich osób  will oraz podstawowa forma czasownika. W stronie biernej po obiekcie czynno[ci   the birthday cake wystpuje orzeczenie zBo|one z formy czasownika  be w czasie przyszBym   will be oraz III formy czasownika  bake utworzonej regularnie   baked . Wykonawca jest tym razem istotny, umieszczamy wic go na koDcu, wprowadzajc przez przyimek  by . I will have finised the preparations by next Saturday. (UkoDcz przygotowania do przyszBej soboty.)  str. czynna The preparations will have been finised by next Saturday. (Przygotowania zostan ukoDczone do przyszBej soboty.)  str. bierna To zdanie w czasie Future Perfect. Jego orzeczenie w stronie czynnej skBada si a| z trzech cz[ci, takich samych dla wszystkich osób:  will ,  have oraz III formy czasownika. Zwró uwag na pojawienie si przyimka  by ju| w stronie czynnej. W tym czasie stosowany jest on bardzo czsto do wprowadzenia okre[lenia czasu, do którego Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 23 Anna Kowalczewska w przyszBo[ci zostanie ukoDczona czynno[ podana w orzeczeniu. Nie nale|y go tu myli z  by oznaczajcym  przez , wprowadzajcym wykonawc czynno[ci w stronie biernej. Tak si po prostu skBada, |e tak samo wygldajcy wyraz ma dwie ró|ne role. W stronie biernej po podmiocie gramatycznym  obiekcie czynno[ci  the preparations  wystpuje czasownik  be w czasie Future Perfect, a wic  will have been , po którym dodajemy III form czasownika   finished . Zauwa|, |e to orzeczenie ma a| cztery elementy, a nie jest to jeszcze najbardziej rozbudowana mo|liwo[. Wykonawca czynno[ci, poniewa| jest podany jako zaimek osobowy  I , jest pominity. Przyimek  by , jak ju| zaznaczyBam wy|ej, wprowadza tutaj okre[lenie czasu i nie ma nic wspólnego z sam stron biern. Tak oto podaBam przykBady na zamian zdaD ze strony czynnej na biern we wszystkich czasach, w których jest to mo|liwe. Przypominam, |e je[li chodzi o czasy w aspekcie continuous (cigBe), tworzenie strony biernej jest mo|liwe jedynie w czasach Present Continuous i Past Continuous. W pozostaBych czasach cigBych strony biernej nie stosuje si. ZostaBo jeszcze kilka konstrukcji czasownikowych, które nie s typowymi czasami gramatycznymi, a w których mo|liwe jest stosowanie strony biernej. Pierwsza z nich to w zasadzie bdca form czasu terazniejszego konstrukcja  be going to . Janet is going to serve snacks. (Janet ma zamiar poda przekski.)  str. czynna Snacks are going to be served by Janet. (Przekski bd podane przez Janet.)  str. bierna Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 24 Anna Kowalczewska Orzeczeniem w stronie czynnej jest tu dopasowana do osoby podmiotu forma czasownika  be ( am ,  is ,  are ),  going to i podstawowa forma czasownika. W stronie biernej po obiekcie czynno[ci   snacks  wystpi odpowiednia dla osoby podmiotu  3 os. l. mn.  forma  be , w tym przypadku  are , potem  going to i podstawowa forma  be , a zatem wBa[nie bezokolicznik  be , i na koDcu orzeczenia, jak zawsze, trzecia forma czasownika  serve  regularnie utworzone  served . Zdanie koDczymy wprowadzeniem przez  by wykonawcy czynno[ci   Janet . They must sell their car. (Oni musz sprzeda swój samochód.)  str. czynna Their car must be sold. (Ich samochód musi zosta sprzedany.)  str. bierna Jest to zdanie z czasownikiem modalnym w konstrukcji odnoszcej si do terazniejszo[ci lub przyszBo[ci. Orzeczenie w stronie czynnej skBada si z czasownika modalnego (w tym przypadku  must ) oraz podstawowej formy czasownika. W stronie biernej obiekt wychodzi na pocztek, po nim nastpuje czasownik modalny z podstawow form czasownika  be , czyli  must be , oraz na koDcu  trzecia forma czasownika  sell  nieregularne  sold . Wykonawca czynno[ci jest pominity. The secretary might have printed the document. (Mo|liwe, |e sekretarka wydrukowaBa dokument.)  str. czynna The document might have been printed by the secretary. (Mo|liwe, |e dokument zostaB wydrukowany przez sekretark.)  str. bierna Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 25 Anna Kowalczewska Tym razem mamy zdanie z konstrukcj modaln dotyczc przeszBo[ci. Orzeczenie w stronie czynnej to czasownik modalny, w tym przypadku  might , oraz  have i trzecia forma czasownika. W stronie biernej po obiekcie czynno[ci wystpuje czasownik modalny,  have , trzecia forma czasownika  be   been  oraz trzecia forma czasownika oznaczajcego czynno[. Wykonawca jest wprowadzony przez przyimek  by . People tend to pay bills once a month. (Ludzie s skBonni pBaci rachunki raz w miesicu.)  str. czynna Bills tend to be paid once a month. (Rachunki typowo s pBacone raz w miesicu.  trudno o dosBowne tBumaczenie)  str. bierna To zdanie w czasie Present Simple z czasownikiem  tend , który wymaga po sobie konstrukcji bezokolicznikowej   to + I forma czasownika. W stronie czynnej orzeczeniem jest wic  tend to pay , a w stronie biernej, po obiekcie  bills wysunitym na pozycj podmiotu, nastpuje forma czasownika  be wymagana przez  tend  czyli  to be , a potem trzecia forma czasownika  pay  nieregularne  paid . Gdy podmiotem-wykonawc czynno[ci w stronie czynnej jest rzeczownik  people , zwykle pomijamy go w stronie biernej. They appear to have used these tools inappropriately. (Wydaje si, |e oni u|ywali tych narzdzi niewBa[ciwie.)  str. czynna These tools appear to have been used inappropriately. (Wydaje si, |e te narzdzia byBy u|ywane niewBa[ciwie.)  str. bierna Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 26 Anna Kowalczewska A to zdanie w czasie Present Simple z czasownikiem  appear , wymagajcym po sobie konstrukcji bezokolicznika wyra|ajcego terazniejszo[ i przyszBo[ lub przeszBo[. Akurat w naszym przykBadzie wystpuje ten ostatni  chcemy powiedzie, i| teraz wydaje si, |e co[ staBo si w przeszBo[ci. W stronie czynnej po wykonawcy mamy orzeczenie zBo|one z  appear oraz tzw. bezokolicznika czasu przeszBego (ang. perfect infinitive)  to have + III forma czasownika . W stronie biernej obiekt czynno[ci,  these tools , przechodzi na pozycj podmiotu gramatycznego, po nim mamy orzeczenie w postaci  appear i wymaganej po nim formy czasownika  be : bezokolicznika wyra|ajcego przeszBo[   to have been , oraz III formy czasownika  use   used . Wykonawc czynno[ci znów pomijamy. Grandma keeps overfeeding the cat. (Babcia cigle przekarmia kota.)  str. czynna The cat keeps being overfed by Grandma. (Kot cigle jest przekarmiany przez babci.)  str. bierna To przykBad w czasie Present Simple, z czasownikiem  keep , oznaczajcym w tym przypadku  cigle co[ robi , wymagajcym po sobie drugiego czasownika w formie podstawowej z koDcówk -ing. Orzeczenie w stronie czynnej to  keep z koDcówk -s, wymagan w trzeciej osobie liczby pojedynczej w czasie Present Simple, a po nim czasownik  overfeed z koDcówk -ing. W stronie biernej obiekt czynno[ci,  the cat , przechodzi na pocztek, po nim wystpuje orzeczenie  równie|  keeps , zgodne z osob obecnego podmiotu gramatycznego, po którym mamy czasownik  be z koDcówk -ing   being oraz III form czasownika  overfeed  nieregularne Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 27 Anna Kowalczewska  overfed . Na koDcu, poprzez przyimek  by , wprowadzamy wykonawc czynno[ci   Grandma . PrzedstawiBam powy|ej mechanizm zamiany ze strony czynnej na biern wszystkich konstrukcji, które podaBam wcze[niej w tabelce. Mam nadziej, |e szczegóBowe omówienie ka|dego z przykBadów pomogBo Ci zrozumie ten proces i bdziesz umiaB samodzielnie dokonywa takich zamian, co wkrótce przewiczysz. ChciaBabym teraz powiedzie Ci o przypadkach, w których orzeczenie w zdaniu w stronie czynnej stanowi tzw. phrasal verb   czasownik zBo|ony (z wBa[ciwego czasownika i przyimka, jednego lub wicej). W takiej sytuacji obiekt czynno[ci w zdaniu w stronie czynnej jest poprzedzony przyimkiem lub kilkoma, a po przej[ciu na stron biern ten przyimek lub przyimki pozostan tam, gdzie byBy pierwotnie obecne, a wic po orzeczeniu. Czyli po zwyczajowo koDczcej orzeczenie w stronie biernej trzeciej formie czasownika znajdzie si jeszcze przyimek  np. up, for, down, at itd. Spójrz na kilka przykBadów. Somebody knocked over the vase. (Kto[ przewróciB wazon.)  str. czynna The vase was knocked over. (Wazon zostaB przewrócony.)  str. bierna Wyró|niony pogrubionym drukiem przyimek  over w stronie czynnej poprzedzaB obiekt czynno[ci, a w stronie biernej pozostaB w pozycji po orzeczeniu. They have sent for the priest. (PosBali po ksidza.)  str. czynna Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 28 Anna Kowalczewska The priest has been sent for.  str. bierna  For poprzedzajce obiekt w stronie czynnej w stronie biernej znajduje si po orzeczeniu. Other children laugh at Jimmy. (Inne dzieci [miej si z Jimmiego.)  str. czynna Jimmy is laughed at by other children. (Jimmy jest wy[miewany przez inne dzieci.)  str. bierna Po orzeczeniu w stronie biernej widnieje przyimek  at , w stronie czynnej poprzedzajcy obiekt. Na koDcu zdania w stronie biernej wprowadzony jest w typowy sposób wykonawca czynno[ci  przez przyimek  by . The authorities should do away with the homeless in our streets. (WBadze powinny pozby si bezdomnych z naszych ulic.)  str. czynna The homeless in our streets should be done away with. (Nale|y pozby si bezdomnych z naszych ulic.)  str. bierna Nale|y wspomnie jeszcze o zamianie na stron biern zdaD innych ni| oznajmujce  a wic przeczcych i pytajcych. Taka operacja przebiega bdzie na tej samej zasadzie, co zamiana zdaD oznajmujcych  podobnie jak w nich bdziemy na pierwsze miejsce, przed orzeczenie, przenosi obiekt czynno[ci, a jej wykonawc, je[li bdzie to konieczne, bdziemy podawa po nim. Trzeba bdzie jednak skupi si szczególnie na budowie i specyfice orzeczenia, dokBadnie identyfikujc jego operator, czyli sBowo posiBkowe, Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 29 Anna Kowalczewska przyjmujce po sobie element przeczcy  not , a w pytaniu przemieszczajce si przed podmiot (z wyjtkiem pytaD o podmiot, na co przykBady równie| poka|). Strona bierna na czynn Nie wspomniaBam dotd o procesie odwrotnym do dotychczas omawianego  zamianie zdaD ze strony biernej na czynn. Takie zadanie mo|esz równie| napotka na jakiego[ rodzaju egzaminie. Jak wtedy postpowa? DokBadnie odwrotnie ni| dotd. Je[li zauwa|ysz orzeczenie zbudowane z kilku elementów, z których pierwszy jest form czasownika  be , a ostatni trzeci form czasownika, na podstawie wspomnianej pierwszej cz[ci zidentyfikujesz czas lub konstrukcj czasownikow w danym zdaniu. Nastpnie przeniesiesz wykonawc czynno[ci z koDca zdania na pocztek lub, gdy wykonawcy nie ma, podasz go np. jako  they ,  I czy inny zaimek (skoro w stronie biernej wykonawcy nie byBo, znaczy to, |e byB on nieistotny lub oczywisty i mo|na go wyrazi zaimkiem osobowym czy logicznie narzucajcym si z kontekstu rzeczownikiem  na ogóB jednak powinien by on podany). Potem umie[cisz orzeczenie w stronie czynnej  czasownik, który byB w swojej trzeciej formie ostatnim elementem orzeczenia w stronie biernej, zastosujesz w takim czasie lub konstrukcji, w jakiej byB w orzeczeniu w stronie biernej czasownik  be , a po nim umie[cisz obiekt czynno[ci, przeniesiony z pierwszego miejsca w zdaniu w stronie biernej. Tak powinna powsta wersja w stronie czynnej. Mo|esz pomóc sobie przedstawion wcze[niej tabel zamiany, ale musisz patrze  odwrotnie  najpierw identyfikujc form z koD- cowej cz[ci tabeli  w stronie biernej, by doj[ do strony czynnej, która jest przedstawiona w kolumnie wcze[niejszej. Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 30 Anna Kowalczewska Przeróbmy razem kilka przykBadów. A lot of milk is drunk in Finland. (W Finlandii pije si du|o mleka.)  str. bierna They drink a lot of milk in Finland. (Pij du|o mleka w Finlandii.)  str. czynna W zdaniu w stronie biernej nie byB podany wykonawca czynno[ci  zamieniajc zdanie na stron czynn, umie[cili[my go wic w postaci zaimka  they . Pamitasz, |e pierwszym rzeczownikiem/zaimkiem w zdaniu w stronie czynnej musi by podmiot-wykonawca czynno[ci, prawda? Nastpnie trzeba poda orzeczenie. Czasownik  be w zdaniu w stronie biernej byB w postaci  is , bdcej form czasu Present Simple, w takim wic czasie musimy umie[ci czasownik, którego trzecia forma koDczyBa orzeczenie w stronie biernej. Bdzie to  drink . Po orzeczeniu idzie obiekt czynno[ci, bdcy w stronie biernej na pocztku zdania   a lot of milk . Na koDcu podajemy, tak samo jak w zdaniu w stronie biernej, okolicznik miejsca   in Finland . The bridge was being built by this company for two weeks. (Most byB budowany przez t firm przez dwa tygodnie.)  str. bierna This company was building the bridge for two weeks. (Ta firma budowaBa most przez dwa tygodnie.)  str. czynna Jest to zdanie w czasie Past Continuous. Wykonawca czynno[ci, tym razem widoczny w zdaniu w stronie biernej   this company , przechodzi na pocztek. Po nim umieszczamy czasownik, którego trzecia forma koDczyBa orzeczenie w stronie biernej, w czasie, Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 31 Anna Kowalczewska w jakim wystpiB czasownik  be  std mamy  was building . Po nim podajemy obiekt czynno[ci, znajdujcy si w zdaniu w stronie biernej na pocztku   the bridge . KoDczymy okolicznikiem  for two weeks . This colour is going to be changed. (Ten kolor bdzie zmieniony. )  str. bierna They are going to change this colour. (Oni zamierzaj zmieni ten kolor.)  str. czynna Có| za dBugie orzeczenie  a| pi cz[ci w stronie biernej! Jest to forma  be going to . W zdaniu w stronie biernej nie wida wykonawcy czynno[ci  umie[my go na pocztku jako  they . Teraz musimy zaj si orzeczeniem. Jak widzisz, jest ono do[ rozbudowane. Jak si nie pomyli? Skd wiedzie, w jakiej dokBadnie formie umie[ci czasownik w stronie czynnej? Odrzu po prostu ostatni element orzeczenia w stronie biernej  trzeci form czasownika  a caBa reszta jest tym, co musisz uwzgldni, zamiast jednak koDcowego  be stosujc  change . Czyli, jako |e w tej konstrukcji czasownikowej orzeczenie to am/is/are + going to + I forma czasownika, stosujesz  are going to change . Na koDcu znajduje si obiekt czynno[ci, po przej[ciu z pocztkowej pozycji w zdaniu w stronie biernej. Licz, |e po analizie tych kilku przykBadów potrafisz ju| zamienia zdania ze strony biernej na czynn. Upewnisz si co do tego, przerabiajc odpowiednie wiczenie, które znajdziesz na koDcu tego rozdziaBu. Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 32 Anna Kowalczewska wiczenia I Zdania, dla których to mo|liwe, zamieD na stron biern. 1. I have a bath every evening. 2. This boy broke the window last Sunday. 3. He comes from Italy. 4. Joan will have ironed all the shirts by the evening. 5. Bill Gates founded Microsoft. 6. The Smiths don't own this red car. 7. We must send for the doctor. 8. They will fly to Rome by plane. 9. My aunt has just made a new sweater. 10.They were making fun of her. 11. John didn't write this letter. 12.They will deliver the equipment in a few hours. 13.You mustn't reveal the truth. 14.The students should hand in the compositions next Tuesday. 15.My uncle has cut down this old apple tree. II W puste miejsca wpisz przyimek  by lub  with , w zale|no[ci od tego, czy wystpujcy po luce element jest wykonawc czynno[ci, czy te| narzdziem, skBadnikiem lub materiaBem, przy pomocy którego co[ jest robione. 1. This letter is written ..... a pencil. 2. The party was prepared ..... my parents. 3. Mayonnaise is made ..... eggs, oil, mustard and salt. 4. He was killed ..... a sharp knife. Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 33 Anna Kowalczewska 5. I was informed about it ..... my sister. 6. She has been stung ..... a wasp. Odpowiedzi I 1. Tego zdania nie mo|na zamieni na stron biern  czasownik  have , mimo |e przechodni, nie dopuszcza takiej mo|liwo[ci. 2. The window was broken by this boy last Sunday. (Okno zostaBo zbite przez tego chBopca w zeszB niedziel.) 3. Tego zdania nie mo|na zamieni na stron biern  czasownik  come jest nieprzechodni. 4. All the shirts will have been ironed by Joan by the evening. (Wszystkie koszule zostan wyprasowane przez Joan do wieczora.) Zwró uwag na dwukrotne wystpowanie w tym zdaniu przyimka  by . W pierwszym przypadku wprowadza on wykonawc czynno[ci, co jest typowe dla strony biernej, a w drugim wystpuje po nim okre[lenie czasu, do którego czynno[ podana w zdaniu si zakoDczy. Jest to charakterystyczne dla czasu Future Perfect. 5. Microsoft was founded by Bill Gates. (Microsoft zostaB zaBo|ony przez Billa Gatesa.) 6. This red car isn't owned by the Smiths. (Ten czerwony samochód nie jest posiadany przez paDstwa Smith.) Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 34 Anna Kowalczewska 7. The doctor must be sent for. (Trzeba posBa po lekarza.) Po orzeczeniu widnieje przyimek  for , który w zdaniu w stronie czynnej poprzedzaB obiekt czynno[ci. 8. Tego zdania nie mo|na zamieni na stron biern   fly w tym kontek[cie jest czasownikiem nieprzechodnim. 9. A new sweater has just been made by my aunt. (Nowy sweter wBa[nie zostaB zrobiony przez moj ciotk.) 10.She was being made fun of. (Robiono sobie z niej |arty.) Po orzeczeniu widnieje przyimek  of , który poprzedzaB obiekt czynno[ci w zdaniu w stronie czynnej. 11. This letter wasn't written by John. (Ten list nie byB napisany przez Johna.) 12.The equipment will be delivered in a few hours. (Sprzt zostanie dostarczony za kilka godzin.) 13.The truth mustn't be revealed. (Prawda nie mo|e zosta ujawniona.) 14.The compositions should be handed in next Tuesday. (Wypracowania powinny zosta oddane w przyszBy wtorek.) 15.This old apple tree has been cut down by my uncle. (Mój wuj [ciB t star jabBoD.) Przyimek  down widnieje po orzeczeniu. W zdaniu w stronie czynnej poprzedzaB on obiekt czynno[ci. II 1. with (Ten list jest napisany oBówkiem.  narzdzie) 2. by (Ta impreza byBa przygotowana przez moich rodziców.  wykonawca) Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 35 Anna Kowalczewska 3. with (Majonez jest robiony z jajek, oleju, musztardy i soli.  skBadniki) 4. with (ZostaB zabity ostrym no|em.  narzdzie) 5. by (ZostaBam o tym poinformowana przez moj siostr.  wykonawca) 6. by (ZostaBa u|dlona przez os.   wykonawca , sprawca) Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska STRONA BIERNA JEST PROSTA!  fragment  kliknij po wicej Ï% str. 36 Anna Kowalczewska Jak skorzysta z wiedzy zawartej w peBnej Jak skorzysta z wiedzy zawartej w peBnej wersji ebooka? wersji ebooka? Wicej praktycznych informacji na temat strony biernej w jzyku angielskim znajdziesz w peBnej wersji ebooka. Zapoznaj si z opisem na stronie: http://strona-bierna.zlotemysli.pl Jak BEZ PROBLEMU opanowa stron biern w jzyku angielskim? Copyright by Wydawnictwo ZBote My[li & Anna Kowalczewska POLECAMY TAK{E PORADNIKI: POLECAMY TAK{E PORADNIKI: Mowa zale|na jest prosta!  Anna Kowalczewska Jak przekazywa poprawnie sens czyich[ sBów, nie zawsze ich u|ywajc, stosujc poprawnie nastpstwo czasów? Twój stres opadnie, problemy zmalej, a na swoje pytania dotyczce gramatyki uzyskasz jasne odpowiedzi wBa[nie w tej ksi|ce. Oprócz wykBadu teoretycznego zyskasz wiedz praktyczn, najpierw obserwujc przykBady zastosowaD wszelkich aspektów mowy zale|nej, a potem - wykonujc szereg wiczeD. Poprawno[ swoich odpowiedzi bdziesz mógB sprawdzi w kluczu. Wicej o tym poradniku preczytasz na stronie: http://mowa-zalezna.zlotemysli.pl "To [wietna ksi|ka dla uczcych si jzyka ang. Naprawde przydaje si podczas konwersacji. Takiej ksi|ki na rynku jeszcze nie byBo!" - Adrian Piontek, Angielskie formuBy konwersacyjne  PaweB Wimmer W jaki sposób 1000 formuB konwersacyjnych pozwoli Ci opanowa jzyk angielski i sprawn komunikacj? Pamitaj, |e wystarczy zaledwie 15-20 minut dziennie, aby po paru miesicach bBysn przed nauczycielami i znajomymi du|o lepsz znajomo[ci angielskiego, a u Anglosasów zacz wzbudza uznanie, zamiast politowania. Wicej o tym poradniku preczytasz na stronie: http://angielski-konwersacje.zlotemysli.pl "WspaniaBa ksi|ka zawierajca zwroty, których trudno byBoby znalez w sBowniku. Bardzo przydaje si w nauce moich uczniów do matury." El|bieta Kasprzyszak tBumacz angielskiego, udziela korepetycji Zobacz peBen katalog naszych praktycznych poradników na stronie www.zlotemysli.pl

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ebook Strona Bierna Jest Prosta
Strona bierna
Mowa zależna jest prosta!
Strona Bierna
Strona bierna Deutsch als Fremdsprache Passiv
mowa zalezna jest prosta
Strona Bierna Passiv

więcej podobnych podstron