plik


ÿþZagro|enia cywilizacyjne i zrównowa|ony rozwój C3 Tematyka wiczeD " Prognozowane skutki globalnego ocieplenia Prognozowane skutki globalnego ocieplenia Zjawisko postpujcego wzrostu temperatury towarzyszcego zwikszajcej si koncentracji w atmosferze gazów takich jak dwutlenek wgla zostaBo przewidziane jeszcze w ubiegBym stuleciu przez szwedzkiego fizyka Arhenniusa. Niemniej jednak dopiero systematyczne obserwacje i rozwój [wiatowej sieci meteorologicznej w drugiej poBowie XX wieku pozwoliBy na praktyczne monitorowanie zmian klimatu zachodzcych w skali globalnej. Dzisiaj naukowcy nie maj ju| wtpliwo[ci: [rednia temperatura przy powierzchni Ziemi ro[nie; w cigu ostatniego wieku wzrost ten wyniósB co najmniej 0,5 oC. W znacznej mierze mo|na przypisa go emitowanym przez czBowieka gazom cieplarnianym. Prognozowane skutki globalnego ocieplenia WedBug prognoz, przed koDcem naszego stulecia koncentracja CO2 mo|e osign 800-1200 ppm, a [rednie temperatury bd wy|sze o 1,5-4 oC ni| obecnie. Oznacza to, |e w nieodlegBej przyszBo[ci [wiat mo|e sta si cieplejszy ni| kiedykolwiek przedtem w cigu caBego okresu rozwoju ludzkiej cywilizacji. Destablizacja klimatu mo|e przynie[ zwikszon czstotliwo[ wystpowania klsk |ywioBowych, takich jak powodzie, katastrofalne susze, huragany. Zagro|eniu mo|e ulec bezpieczeDstwo |ywno[ciowe wielu regionów [wiata. Podnoszcy si poziom mórz i oceanów zagrozi wybrze|om, portom i spoBeczno[ciom nadmorskim. Zmiany klimatyczne odbij si na cyklu |yciowym i rozprzestrzenieniu licznych gatunków ro[lin i zwierzt. Niektórym z nich grozi zagBada. Inne mog opanowa nowe [rodowiska. Doprowadzi to mo|e do zwikszania si zasigu wielu chorób tropikalnych. WedBug World Watch Institute mo|na oczekiwa, |e globalne ocieplenie przyczyni si do miliona dodatkowych [miertelnych przypadków malarii rocznie jeszcze przed rokiem 2050. Jednym z przewidywanych efektów ocieplenia si klimatu jest podniesienie si poziomu mórz zwizane z topnieniem polarnych czap lodowych. Proces ten ju| si rozpoczB - w cigu ostatniego stulecia poziom oceanu [wiatowego podniósB si o kilkana[cie centymetrów. Prognozowane skutki globalnego ocieplenia W lutym 1995 r. naukowcy z brytyjskiej sBu|by antarktycznej obserwowali oderwanie si od le|cego u podstawy PóBwyspu Antarktycznego szelfowego lodowca Rossa olbrzymiej kry lodowej wielko[ci poBowy województwa warszawskiego. Niektóre scenariusze przewiduj wzrost poziomu morza nawet o 1,5 metra w cigu tego wieku. Bardziej umiarkowane prognozy mówi o 20 cm do roku 2030 i 60 cm w caBym przyszBym wieku. Wobec takich zmian w najtrudniejszej sytuacji znalazByby si kraje wyspiarskie, poBo|one na niskich atolach koralowych (takie jak np. Malediwy, których najwy|sze wzniesienie nie przekracza kilku metrów npm). Grozi im fizyczna zagBada jeszcze przed koDcem przyszBego stulecia.W istotny sposób ucierpiaByby równie| naj|yzniejsze i najg[ciej zaludnione obszary poBo|one w deltach wielkich rzek, takie jak delta Nilu czy Gangesu i Brahmaputry. Prognozowane skutki globalnego ocieplenia Prawdopodobne jest, |e tempo globalnego ocieplenia ulega bdzie przyspieszeniu nie tylko w wyniku zwikszajcych si antropogenicznych emisji gazów szklarniowych, ale równie| na skutek dodatnich sprz|eD zwrotnych wbudowanych w mechanizm efektu szklarniowego: spodziewane ocieplenie przyniesie wiksze parowanie, a z kolei wikszy udziaB pary wodnej w atmosferze bdzie wzmacniaB siB efektu cieplarnianego. Inny, podobnie dziaBajcy mechanizm mo|e polega na cofaniu si w wyniku ocieplenia powierzchni zajmowanych przez [niegi i pBywajcy lód morski; obszary takie w wyniku zmniejszonego wskaznika odbicia promieni sBonecznych bd kumulowa wicej energii sBonecznej, wypromieniowywanej nastpnie w postaci pochBanianych przez gazy szklarniowe fal podczerwonych. Prognozowane skutki globalnego ocieplenia W [wiecie "cieplarnianym" mo|e zmniejszy si aktywno[ prdów oceanicznych i cyrkulacji wód. To z kolei ograniczy ilo[ CO2 dostajcego si do wód oceanicznych, zwikszy za[ jego udziaB w atmosferze. Cieplejszy ocean to równie| mniejsza rozpuszczalno[ gazów w wodzie - to kolejne przykBady sprz|eD zwrotnych gro|cych w razie uruchomienia spirali globalnego ocieplenia. Cho niektórzy twierdz, |e nadej[cie cieplejszego klimatu byBoby korzystne, bowiem pozwoliBoby na wykorzystanie rolnicze olbrzymich subpolarnych obszarów Syberii i Kanady, to generalnie dominuje pogld, |e ocieplenie globalne mo|e przynie[ zdecydowanie wicej strat ni| korzy[ci. Prognozowane skutki globalnego ocieplenia Wikszo[ z nich wi|e si z naruszeniem stabilno[ci warunków, do których przystosowaBa si i w których funkcjonuje ludzka cywilizacja. Zbyt szybkie zmiany (a przewidywana dynamika ocieplenia jest bardzo wysoka) nie pozostawi wystarczajcego czasu na dostosowanie si do nowej rzeczywisto[ci, na opuszczenie terytoriów, gdzie bilans zmian okazaB si niekorzystny i na zagospodarowanie nowych obszarów. Ponadto koszty spoBeczne zwizane z nowymi migracjami, konieczno[ci wchBonicia mas ludzkich porzucajcych obszary dotknite niekorzystnymi skutkami ocieplenia s niewyobra|alne. Prognozowane skutki globalnego ocieplenia SpoBeczno[ midzynarodowa zaczBa sobie u[wiadamia zagro|enie, jakie dla naszej cywilizacji stanowi efekt szklarniowy stosunkowo niedawno. Do drugiej poBowy lat siedemdziesitych o globalnym ociepleniu dyskutowano wyBcznie w gronie naukowców. Szersze zainteresowanie opinii publicznej, a tak|e uwag midzynarodowej dyplomacji zjawisko to zyskaBo dopiero w cigu ostatniej dekady. W 1988 r. Zwiatowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) i Program Zrodowiskowy Narodów Zjednoczonych (UNEP) powoBaBy wspólnie zespóB naukowców, któremu powierzono zadanie prowadzenia prac badawczych i dostarczania rzdom i organizacjom midzynarodowym raportów, na podstawie których mo|na by zaprojektowa ramy polityki przeciwdziaBania globalnemu ociepleniu i inicjowa dziaBania zmierzajce do ochrony klimatu. Prognozowane skutki globalnego ocieplenia Grupa ta - Midzyrzdowy ZespóB do spraw Zmian Klimatu (IPCC) - staBa si najbardziej autorytatywnym ciaBem reprezentujcym gBos nauki w debacie na temat ocieplenia globalnego. Pierwszy raport IPCC opublikowany w 1990 r. zyskaB olbrzymi rozgBos i w znacznej mierze przyczyniB si do podjcia rozmów, które zaowocowaBy przyjciem Konwencji Klimatycznej. Od tego czasu IPCC przedstawiB dwie kolejne oceny dostarczajce dalszych dowodów potwierdzajcych wpByw czBowieka na [wiatowy system klimatyczny. Chocia| przyznaj one, |e Ziemia w swojej historii do[wiadczaBa ju| okresów szybkich i znaczcych zmian klimatycznych, a klimatolodzy wci| borykaj si z wieloma niewiadomymi, to ogólna ocena pozwala stwierdzi, |e "istniej dowody potwierdzajce zauwa|alny wpByw dziaBalno[ci czBowieka na [wiatowy system klimatyczny". Prognozowane skutki globalnego ocieplenia Najwa|niejsze tezy II Raportu (opublikowanego na wiosn 1996 r.) przedstawiono poni|ej: üð [rednia temperatura przy powierzchni Ziemi podniosBa si w tym stuleciu o 0,3-0,6 oC; ostatnie lata nale| do najgortszych od czasu rozpoczcia pomiarów meteorologicznych w poBowie XIX wieku; istniej dowody potwierdzajce zauwa|alny wpByw dziaBalno[ci czBowieka na [wiatowy system klimatyczny; üð dostpne modele klimatologiczne pozwalaj prognozowa wzrost [redniej temperatury Ziemi o 1-3,5 oC do koDca przyszBego wieku; towarzyszy mu bdzie podniesienie si poziomu mórz o 0,5 m; üð nawet gdyby udaBo si powstrzyma wzrost koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze, ich dziaBanie w postaci podnoszcej si temperatury i wzrostu poziomu oceanów utrzymywa si bdzie przez wiele nastpnych stuleci; üð nasilenie si w ostatnich latach czsto[ci wystpowania wielu skrajnych zjawisk klimatycznych mo|e [wiadczy, |e globalne zmiany klimatyczne ju| zachodz i bd pogBbia si w nadchodzcych latach; Prognozowane skutki globalnego ocieplenia üð zmiany klimatu w sposób szczególny dotkn kraje rozwijajce si i biedne (jak np. Bangladesz), a wic te, które maj najmniejsze mo|liwo[ci i szanse na wprowadzenie dziaBaD zapobiegajcych i dostosowawczych; üð radykalna i znaczna redukcja antropogenicznych emisji gazów cieplarnianych jest konieczna. Obecny poziom rozwoju technologicznego sprawia, |e jest ona technologicznie i ekonomicznie mo|liwa. Co wicej, wiele rozwizaD ograniczajcych emisj gazów cieplarnianych mo|e przynie[ dodatni wynik finansowy netto (m.in. na skutek zwikszenia efektywno[ci produkcji, oszczdno[ci zasobów naturalnych, ograniczenia strat [rodowiskowych); üð konieczne jest bezzwBoczne podjcie zdecydowanych dziaBaD przez rzdy wszystkich krajów [wiata. Ich odkBadanie powoduje, |e ludzko[ w coraz wikszym stopniu nara|ona bdzie na nieprzewidywalne efekty globalnych zmian klimatycznych. Prognozowane skutki globalnego ocieplenia DokBadno[ modeli matematycznych stosowanych przez klimatologów w celu prognozowania dBugotrwaBych trendów klimatycznych ulega staBej poprawie. Wedle przyjtego przez IPCC scenariusza bazowego, który przewiduje kontynuowanie dotychczasowej [cie|ki rozwojowej, bez podejmowania skoordynowanej midzynarodowej akcji na rzecz ograniczenia emisji CO2 atmosferyczne st|enie tego gazu rosn bdzie w tempie ok. 1% rocznie. Model ten przewiduje równie| znaczny wzrost emisji zwizków siarki (zwBaszcza w dynamicznie rozwijajcych si gospodarkach Azji PoBudniowo-Wschodniej i w Chinach), które cz[ciowo powstrzymuj tempo globalnego ocieplenia. W efekcie spodziewa si mo|na wzrostu [rednich temperatur w wysoko[ci 0,2 oC na dekad. DoprowadziBoby to do podniesienia si [redniej temperatury Ziemi o ponad 2,5 o C w stosunku do klimatu sprzed rewolucji przemysBowej jeszcze przed koDcem przyszBego wieku. S to oczywi[cie warto[ci [rednie. Regionalne zró|nicowanie efektów globalnego ocieplenia mo|e by du|o bardziej wyraziste i zale|e bdzie od ukBadu wielu powizanych ze sob czynników, takich jak poBo|enie i lokalne warunki geograficzne, u|ytkowanie ziemi i szata ro[linna, rozprzestrzenienie emisji zwizków siarki, wpByw prdów morskich itp. DokBadno[ modeli matematycznych stosowanych przez klimatologów w celu prognozowania dBugotrwaBych trendów klimatycznych ulega staBej poprawie. Wedle przyjtego przez IPCC scenariusza bazowego, który przewiduje kontynuowanie dotychczasowej [cie|ki rozwojowej, bez podejmowania skoordynowanej midzynarodowej akcji na rzecz ograniczenia emisji CO2 atmosferyczne st|enie tego gazu rosn bdzie w tempie ok. 1% rocznie. Model ten przewiduje równie| znaczny wzrost emisji zwizków siarki (zwBaszcza w dynamicznie rozwijajcych si gospodarkach Azji PoBudniowo-Wschodniej i w Chinach), które cz[ciowo powstrzymuj tempo globalnego ocieplenia. W efekcie spodziewa si mo|na wzrostu [rednich temperatur w wysoko[ci 0,2 oC na dekad. DoprowadziBoby to do podniesienia si [redniej temperatury Ziemi o ponad 2,5 oC w stosunku do klimatu sprzed rewolucji przemysBowej jeszcze przed koDcem przyszBego wieku. S to oczywi[cie warto[ci [rednie. " Regionalne zró|nicowanie efektów globalnego ocieplenia mo|e by du|o bardziej wyraziste i zale|e bdzie od ukBadu wielu powizanych ze sob czynników, takich jak poBo|enie i lokalne warunki geograficzne, u|ytkowanie ziemi i szata ro[linna, rozprzestrzenienie emisji zwizków siarki, wpByw prdów morskich itp. " WedBug prognoz przygotowanych w Hadley Centre, wiodcym brytyjskim o[rodku zajmujcym si badaniami globalnych zmian klimatycznych, zwikszanie si koncentracji w atmosferze gazów szklarniowych oddziaBywa bdzie na klimat we wszystkich zaktkach Ziemi. Zmiany klimatu w Polsce " Czy globalne ocieplenie mo|e odbi si na klimacie naszego kraju? Jakich zmian mo|emy oczekiwa? W jaki sposób dostosowa gospodark do zmieniajcych si warunków? Pytania te maj fundamentalne znaczenie dla wszystkich, którym przyjdzie decydowa o priorytetach polityki ekologicznej paDstwa. Niestety, nieBatwo udzieli na nie odpowiedzi. System klimatyczny jest niezwykle skomplikowanym mechanizmem, równie zBo|one s przemiany spoBeczne i gospodarcze w okresie transformacji ustrojowej. Wszystkie sporzdzane dzi[ prognozy obarczone s wic znacznym marginesem niepewno[ci. WedBug modeli u|ytych przez autorów Studium Krajowego w Sprawie Zmian Klimatu podwojenie koncentracji CO2 mo|e przynie[ w Polsce wzrost [redniej temperatury nawet o 3,5-5 oC (wzrost ten dotyczyBby w znacznie wikszym stopniu okresów zimowych ni| letnich). Wielko[ opadów nie ulegBaby wikszym zmianom i mie[ciBaby si w przedziale 450-700 mm. " Pomimo, |e w ocenie mo|liwej skali i zasigu zmian klimatycznych pojawiaj si w[ród polskich naukowców istotne rozbie|no[ci, to z du| doz prawdopodobieDstwa mo|na przyj, |e zmiany te bd miaBy znaczny wpByw na gospodark wodn, przynajmniej w niektórych regionach kraju. WedBug niektórych scenariuszy klimatycznych przepBywy rzek i wilgotno[ gleb w okresie letnim mog ulec zmniejszeniu (o 5% na ka|dy 1 oC wzrostu temperatury). " WzrosBoby jednocze[nie zapotrzebowanie na wod do nawadniania. Zmieni si równie| warunki termiczne i biochemiczne wód, zwBaszcza jezior o niewielkiej gBboko[ci, co mo|e niekorzystnie odbi si na wielu ekosystemach wodnych. WedBug obliczeD dokonanych dla rzek w centralnej Polsce wydBu|y si znacznie okres utrzymywania si temperatur sprzyjajcych rozkBadowi materii organicznej. Grozi to pogorszeniem jako[ci wody " WywoBane globalnym ociepleniem podniesienie poziomu Morza BaBtyckiego mo|e zagrozi terenom rozcigajcym si wzdBu| caBego wybrze|a WedBug Studium zagro|onych jest 2200 km2, na których zamieszkuje 230 tysicy ludzi. CaBkowity koszt utraty tych terenów, przy zakBadanym wzro[cie poziomu morza o 1 m, wynosi okoBo 15 miliardów dolarów (w cenach z 1990 r.), dodatkowe straty na terenach zagro|onych okresowymi powodziami siga mog blisko 10 miliardów dolarów. Szczególnie nara|one s tereny portowe Szczecina i Zwinouj[cia. Zagro|onych zalaniem jest równie| wiele terenów miejskich. Nieodwracalne zmiany gro| równie| obszarom o najwy|szych walorach przyrodniczych, takim jak np. SBowiDski Park Narodowy. Prawdopodobna jest wzmo|ona erozja PóBwyspu Helskiego, która w skrajnym przypadku prowadzi mo|e do jego zniszczenia. Podniesienie poziomu morza zagrozi równie| infrastrukturze portowej GdaDska i Gdyni. Zalane mog zosta {uBawy Wi[lane. Wy|sze temperatury mog przyczyni si do rozprzestrzenienia si w Polsce chorób dotychczas nie spotykanych, np. malarii, zaburz te| warunki produkcji le[nej i rolnej - przez pogBbiajcy si deficyt wody, wzrost populacji szkodników i zmiany cyklu wegetacyjnego utrudniajce prowadzenie niektórych upraw, np. gatunków ozimych. Szczególnie dotkliwe okaza si mo|e zwikszenie czsto[ci wystpowania anomalii pogodowych, naprzemiennych okresów suszy i ulewnych deszczów oraz rosnca liczba ekstremalnych zjawisk klimatycznych: powodzi, susz, wichur i sztormów.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Åšwiat za 50 lat Prognozowane skutki ocieplenia klimatu kp
Klimatyzator
klimat
Przywództwo kobiet bariery i prognozy na przyszłość
Klimatyzator Panasonic CS 80T51HE (2)
cw8z5(C3)
Prognozowaniem sytuacji gieldow Nieznany
43 06 US Wentylacja i klimatyzacja
4i Prognozowanie efektów końcowych leczenia NZK, kończenie resuscytacji i problemy donacji narządów

więcej podobnych podstron