��ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU
ROZPOCZCIA EGZAMINU!
Miejsce
na naklejk
MCH-P1_1P-082
MAJ
EGZAMIN MATURALNY
ROK 2008
Z CHEMII
POZIOM PODSTAWOWY
Czas pracy 120 minut
Instrukcja dla zdajcego
1. Sprawdz, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 14 stron
(zadania 1 30). Ewentualny brak zgBo[ przewodniczcemu
zespoBu nadzorujcego egzamin.
2. Rozwizania i odpowiedzi zapisz w miejscu na to
przeznaczonym przy ka|dym zadaniu.
3. W rozwizaniach zadaD rachunkowych przedstaw tok
rozumowania prowadzcy do ostatecznego wyniku oraz
pamitaj o jednostkach.
4. Pisz czytelnie. U|ywaj dBugopisu/pi�ra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
5. Nie u|ywaj korektora, a bBdne zapisy wyraznie przekre[l.
6. Pamitaj, |e zapisy w brudnopisie nie podlegaj ocenie.
7. Mo|esz korzysta z karty wybranych tablic chemicznych, linijki
Za rozwizanie
oraz kalkulatora.
wszystkich zadaD
8. Na karcie odpowiedzi wpisz swoj dat urodzenia i PESEL.
mo|na otrzyma
Nie wpisuj |adnych znak�w w cz[ci przeznaczonej
Bcznie
dla egzaminatora.
50 punkt�w
{yczymy powodzenia!
WypeBnia zdajcy przed
rozpoczciem pracy
KOD
PESEL ZDAJCEGO
ZDAJCEGO
2 Egzamin maturalny z chemii
Poziom podstawowy
Zadanie 1. (3 pkt)
Przeanalizuj poBo|enie strontu (Sr) w ukBadzie okresowym pierwiastk�w, a nastpnie
uzupeBnij poni|sz tabel, wpisujc w pust kolumn liter P, je|eli zdanie jest
prawdziwe, lub liter F, je|eli jest ono faBszywe.
Na podstawie poBo|enia strontu w ukBadzie okresowym pierwiastk�w mo|na stwierdzi, |e
atom strontu ma 2 elektrony walencyjne, kt�re w stanie podstawowym
1.
znajduj si na pitej powBoce.
2. stront jest niemetalem.
3. stront jest aktywniejszy od wapnia.
4. stront nie reaguje z kwasem solnym.
5. tlenek strontu ma charakter zasadowy.
Informacja do zadania 2. i 3.
87 -
W skorupie ziemskiej wystpuje promieniotw�rczy izotop Rb , ulegajcy przemianie � .
37
Zadanie 2. (1 pkt)
Okre[l skBad jdra atomowego tego izotopu rubidu.
.......................................................................................................................................................
Zadanie 3. (1 pkt)
UzupeBnij schemat opisanej przemiany, wpisujc symbol oraz liczb atomow i liczb
masow powstajcego izotopu.
87
Rb �! ............. + �-
37
Zadanie 4. (2 pkt)
Spo[r�d podanych wBa[ciwo[ci wybierz (i podkre[l w ka|dym wierszu tabeli) te, kt�re
charakteryzuj s�d i chlor w temperaturze pokojowej i pod ci[nieniem atmosferycznym.
S�d to ciaBo staBe Chlor to gaz
bezbarwne, czerwone, srebrzystobiaBe, bezbarwny, brunatnopomaraDczowy,
1.
1.
|�Bte |�Btozielony
twarde, mikkie 2. bezwonny, o duszcym zapachu
2.
przewodzce prd elektryczny, o gsto[ci wikszej od gsto[ci powietrza,
3.
3.
nieprzewodzce prdu elektrycznego o gsto[ci mniejszej od gsto[ci powietrza
Na podstawie: J. Ciba, J. Trojanowska, M. ZoBotajkin MaBa encyklopedia pierwiastk�w , Warszawa 1996
Egzamin maturalny z chemii 3
Poziom podstawowy
Zadanie 5. (1 pkt)
Na rysunku przedstawiono schemat ilustrujcy proces rozpuszczania w wodzie pewnej
substancji.
woda
roztw�r
krysztaB
Spo[r�d zwizk�w, kt�rych wzory wymieniono poni|ej, wybierz ten, kt�rego
rozpuszczanie w wodzie mo|na przedstawi za pomoc tego schematu.
CBr4 HCl KCl
Wybrany zwizek: ................................................
Zadanie 6. (1 pkt)
W tabeli podano warto[ci temperatury topnienia i temperatury wrzenia wybranych substancji
(mierzone pod ci[nieniem 1013 hPa).
Temperatura topnienia, Temperatura wrzenia,
Wz�r
o o
substancji
C C
Br2 7,2 59,5
CH3Br 93,7 3,6
NaBr 743,0 1391,0
Okre[l stan skupienia wymienionych substancji w temperaturze pokojowej (ok. 20�C)
i pod ci[nieniem 1013 hPa.
Br2: ...................................................................
CH3Br: .............................................................
NaBr: ................................................................
Nr zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6.
WypeBnia
Maks. liczba pkt 3 1 1 2 1 1
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
4 Egzamin maturalny z chemii
Poziom podstawowy
Informacja do zadaD 7. 9.
W poni|szej tabeli przedstawiono warto[ci rozpuszczalno[ci dw�ch wybranych substancji
w wodzie.
Wz�r Rozpuszczalno[, g/100 g H2O
zwizku
0�C 20�C 40�C 60�C 80�C 100�C
Ca(OH)2 0,17 0,16 0,13 0,11 0,09 0,07
PbI2 0,04 0,07 0,12 0,19 0,30 0,46
Na podstawie: W. Mizerski Tablice chemiczne , Warszawa 1997
Zadanie 7. (1 pkt)
Narysuj wykres zale|no[ci rozpuszczalno[ci Ca(OH)2 i PbI2 w wodzie od temperatury.
Ka|d lini podpisz wzorem odpowiedniej substancji.
0,50
0,40
0,30
0,20
0,10
0,00
0 20 40 60 80 100
Temperatura, �C
Zadanie 8. (2 pkt)
Na podstawie wykresu oszacuj
a) rozpuszczalno[ Ca(OH)2 i PbI2 w wodzie w temperaturze 70�C.
Rozpuszczalno[ Ca(OH)2: .................................... g/100 g H2O
Rozpuszczalno[ PbI2: .................................... g/100 g H2O
b) temperatur, w kt�rej rozpuszczalno[ obu soli jest jednakowa.
.......................................................................................................................................................
2
Rozpuszczalno[,
g/100 g H O
Egzamin maturalny z chemii 5
Poziom podstawowy
Zadanie 9. (1 pkt)
DokoDcz, wpisujc sBowa ro[nie lub maleje, nastpujce zdania:
Rozpuszczalno[ Ca(OH)2 w wodzie ................................................ ze wzrostem temperatury.
Rozpuszczalno[ PbI2 w wodzie ....................................................... ze wzrostem temperatury.
Zadanie 10. (2 pkt)
Dysponujesz trzema prob�wkami, w kt�rych znajduj si wodne rozcieDczone roztwory
wodorotlenku sodu, kwasu azotowego(V) oraz azotanu(V) sodu. Nie wiesz jednak, kt�ry
roztw�r znajduje si w kt�rej prob�wce.
a) Spo[r�d nastpujcych wskaznik�w kwasowo-zasadowych wybierz jeden, za pomoc
kt�rego mo|na okre[li zawarto[ ka|dej prob�wki:
fenoloftaleina, oran| metylowy, papierek uniwersalny.
Wybrany wskaznik: ......................................................................................................................
b) Napisz przewidywane obserwacje, wpisujc do tabeli barwy, jakie wybrany
wskaznik przybiera w badanych roztworach.
Barwa wskaznika w roztworze
wodorotlenku sodu
kwasu azotowego(V)
azotanu(V) sodu
Zadanie 11. (2 pkt)
Okre[l charakter chemiczny (kwasowy lub zasadowy) tlenku wapnia i tlenku siarki(VI).
Napisz w formie czsteczkowej r�wnania reakcji ka|dego z tych tlenk�w odpowiednio
z wodorotlenkiem sodu lub z kwasem solnym.
Charakter chemiczny
Tlenek R�wnanie reakcji
tlenku
CaO
SO3
Nr zadania 7. 8. 9. 10.1. 10.2. 11.
WypeBnia
Maks. liczba pkt 1 2 1 1 1 2
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
6 Egzamin maturalny z chemii
Poziom podstawowy
Zadanie 12. (2 pkt)
Napisz w formie czsteczkowej
a) r�wnania reakcji, za pomoc kt�rych mo|na z siarki otrzyma tlenek siarki(VI).
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
b) r�wnanie reakcji otrzymywania tlenku wapnia z wglanu wapnia, zaznaczajc,
w jakich warunkach zachodzi ta reakcja.
.......................................................................................................................................................
Zadanie 13. (1 pkt)
KamieD budowlany, zawierajcy wglan wapnia (CaCO3) lub magnezu (MgCO3), Batwo ulega
atakowi kwa[nego opadu atmosferycznego, w wyniku kt�rego powstaj rozpuszczalne
w wodzie sole wapnia lub magnezu.
Na podstawie: Peter O Neill, Chemia [rodowiska , Warszawa WrocBaw 1997
DokoDcz poni|szy schemat tak, aby otrzyma skr�cony jonowy zapis r�wnania opisanej
reakcji z udziaBem wglanu wapnia.
CaCO3 + 2H+ �!
............................................................................................................
Zadanie 14. (2 pkt)
Przeprowadzono do[wiadczenie, kt�rego przebieg zilustrowano na poni|szym rysunku.
I II
K(s) Na2SO4(aq)
H2O BaCl2(aq)
Napisz w formie jonowej r�wnania reakcji zachodzcych w prob�wkach I i II (w razie
potrzeby skorzystaj z tablicy rozpuszczalno[ci).
R�wnanie I:
.......................................................................................................................................................
R�wnanie II:
.......................................................................................................................................................
Egzamin maturalny z chemii 7
Poziom podstawowy
Zadanie 15. (2 pkt)
Okre[l stopnie utlenienia azotu w czsteczce i jonach, kt�rych wzory podano w tabeli.
+
HNO2
NO-
NH4
3
stopieD utlenienia azotu
Zadanie 16. (3 pkt)
Tlenek chromu(III) stapiany z wglanem potasu w obecno[ci tlenu przeksztaBca si
w chromian(VI) potasu. Reakcja ta zachodzi wedBug schematu:
Cr2O3 + K2CO3 + O2 �#temperatura�! K2CrO4 + CO2
�#�#�#�#
a) Dobierz wsp�Bczynniki stechiometryczne w r�wnaniu tej reakcji, stosujc metod
bilansu elektronowego.
Bilans elektronowy:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
R�wnanie reakcji:
...... Cr2O3 + & ... K2CO3 + & ... O2 �#temperatura�! & ... K2CrO4 + & ... CO2
�#�#�#�#
b) Napisz wz�r substancji, kt�ra w tej reakcji peBni rol utleniacza, i wz�r substancji,
kt�ra peBni rol reduktora.
Utleniacz: ........................................................
Reduktor: ........................................................
Nr zadania 12. 13. 14. 15. 16.1. 16.2. 16.3.
WypeBnia
Maks. liczba pkt 2 1 2 2 1 1 1
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
8 Egzamin maturalny z chemii
Poziom podstawowy
Informacja do zadaD 17. 19.
Nadtlenek wodoru, H2O2, to bezbarwna ciecz, kt�rej gsto[ w temperaturze 25�C jest r�wna
1,44 g/cm3. Temperatura topnienia H2O2 wynosi 0,4�C, a temperatura wrzenia 152�C.
Nadtlenek wodoru jest silnym utleniaczem, mo|e r�wnie| dziaBa jako reduktor. Jest bardzo
sBabym kwasem. Nadtlenek wodoru w postaci wodnego roztworu o st|eniu 30% masowych
nosi nazw perhydrolu. Wodny roztw�r H2O2 o st|eniu 6% masowych stosuje si do
rozja[niania wBos�w, za[ wodny roztw�r tego zwizku o st|eniu 3% masowych to woda
utleniona, kt�ra jest u|ywana jako [rodek bakteriob�jczy.
Na podstawie: L. Jones, P. Atkins Chemia og�lna. Czsteczki, materia, reakcje , Warszawa 2004
Zadanie 17. (2 pkt)
Z powy|szego tekstu wybierz trzy wBa[ciwo[ci fizyczne i trzy wBa[ciwo[ci chemiczne
nadtlenku wodoru. Zapisz je w tabeli.
WBa[ciwo[ci nadtlenku wodoru
fizyczne chemiczne
1. 1.
2. 2.
3. 3.
Zadanie 18. (1 pkt)
Spo[r�d wBa[ciwo[ci chemicznych nadtlenku wodoru wybierz i podaj t, kt�ra decyduje
o zastosowaniu tego zwizku (w postaci rozcieDczonego wodnego roztworu)
do rozja[niania wBos�w.
.......................................................................................................................................................
Zadanie 19. (2 pkt)
Oblicz, ile gram�w nadtlenku wodoru znajduje si w 100 cm3 perhydrolu. Gsto[
perhydrolu wynosi 1,11 g/cm3.
Obliczenia:
Odpowiedz:
Egzamin maturalny z chemii 9
Poziom podstawowy
Informacja do zadania 20. i 21.
Nadtlenek wodoru jest zwizkiem nietrwaBym. Ulega reakcji rozkBadu wedBug r�wnania
2H2O2 �! 2H2O + O2
Reakcja ta w temperaturze pokojowej zachodzi powoli, lecz katalizuje j obecno[ r�|nych
substancji, na przykBad MnO2.
Zadanie 20. (1 pkt)
Wykonano do[wiadczenie, kt�rego przebieg ilustruje poni|szy rysunek.
MnO2
woda utleniona
Zapisz obserwacje, jakich mo|na byBo dokona w czasie tego do[wiadczenia.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 21. (2 pkt)
Oblicz objto[ tlenu w warunkach normalnych, kt�ry powstaB w wyniku rozkBadu 85 g
czystego nadtlenku wodoru.
Obliczenia:
Odpowiedz:
Nr zadania 17. 18. 19. 20. 21.
WypeBnia
Maks. liczba pkt 2 1 2 1 2
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
10 Egzamin maturalny z chemii
Poziom podstawowy
Zadanie 22. (2 pkt)
Scharakteryzuj etan i etanol (w temperaturze pokojowej i pod ci[nieniem
atmosferycznym), wybierajc ich wBa[ciwo[ci spo[r�d podanych poni|ej i wpisujc je
w odpowiednie kolumny tabeli.
1. gaz, ciecz, ciaBo staBe
2. bezbarwny, barwny
3. dobrze rozpuszczalny w wodzie, praktycznie nierozpuszczalny w wodzie
4. palny, niepalny
Etan Etanol
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
Informacja do zadania 23. i 24.
W wyniku reakcji addycji chlorowodoru do wglowodoru X powstaje chloroeten (chlorek
winylu) o wzorze H2C = CH - Cl .
Zadanie 23. (2 pkt)
Napisz, stosujc wzory p�Bstrukturalne (grupowe) zwizk�w organicznych,
a) r�wnanie reakcji wglowodoru X z chlorowodorem.
.......................................................................................................................................................
b) r�wnanie reakcji chloroetenu z wodorem wobec katalizatora.
.......................................................................................................................................................
Zadanie 24. (1 pkt)
Chloroeten ma zdolno[ ulegania reakcji polimeryzacji.
Spo[r�d poni|ej przedstawionych wzor�w wybierz ten, kt�ry ilustruje budow
fragmentu BaDcucha produktu polimeryzacji chloroetenu (chlorku winylu). Zaznacz
odpowiedz A, B, C lub D.
A. B. C. D.
H H
H H H H H H H H H H
C C C C C C C C C C C C C C C C
H H H H H Cl H Cl H H Cl Cl
Egzamin maturalny z chemii 11
Poziom podstawowy
Zadanie 25. (3 pkt)
Zaprojektuj do[wiadczenie, kt�rego przebieg pozwoli odr�|ni etan od etenu. W tym
celu:
a) napisz, jak r�|nic w budowie czsteczek tych zwizk�w wezmiesz pod uwag,
planujc eksperyment;
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
b) uzupeBnij schemat do[wiadczenia, wpisujc nazw u|ytego odczynnika wybranego
z podanej poni|ej listy:
" zawiesina wodorotlenku miedzi(II),
" wodny roztw�r bromu,
" wodny roztw�r chlorku |elaza(III);
Schemat do[wiadczenia:
etan eten
I II
Odczynnik:
& & & & & & & & & & & & & & & & & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & .
c) napisz, jakie obserwacje potwierdz obecno[ etanu w prob�wce I i etenu
w prob�wce II po wprowadzeniu tych gaz�w do wybranego odczynnika (wypeBnij
poni|sz tabel).
Barwa zawarto[ci prob�wki
przed zmieszaniem reagent�w po zmieszaniu reagent�w
Prob�wka I
Prob�wka II
Nr zadania 22. 23. 24. 25.1. 25.2. 25.3.
WypeBnia
Maks. liczba pkt 2 2 1 1 1 1
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
12 Egzamin maturalny z chemii
Poziom podstawowy
Zadanie 26. (1 pkt)
Jednym z jednowodorotlenowych alkoholi zawierajcych 4 atomy wgla w czsteczce jest
2-metylopropan-1-ol o wzorze
H3C CH CH2 OH
CH3
Spo[r�d poni|szych wzor�w wybierz te, kt�re przedstawiaj izomery tego alkoholu,
i podaj ich numery.
III H3C CH2 CH2 OH
H3C CH CH3
H2C OH
III H3C CH2 CH2 CH2 OH IV OH
H3C CH3
C
CH3
Numery wzor�w izomer�w: .........................................................................................................
Informacja do zadania 27. i 28.
Poni|ej przedstawiono wz�r p�Bstrukturalny butanonu.
O
H3C C CH2 CH3
1 2
Zadanie 27. (1 pkt)
Napisz nazwy systematyczne grup oznaczonych we wzorze numerami 1 i 2.
Nazwa grupy numer 1: .................................................................................................................
Nazwa grupy numer 2: .................................................................................................................
Zadanie 28. (1 pkt)
Napisz wz�r p�Bstrukturalny (grupowy) alkoholu powstaBego w wyniku redukcji
butanonu wodorem w obecno[ci katalizatora.
Egzamin maturalny z chemii 13
Poziom podstawowy
Zadanie 29. (3 pkt)
Przeprowadzono reakcje chemiczne wedBug nastpujcego schematu:
+ C2H5OH/H2SO4(st|.)
+ O2 + NaOH(aq)
etanal kwas octowy octan etylu octan sodu
I II III
Stosujc wzory p�Bstrukturalne (grupowe) zwizk�w organicznych, napisz r�wnania
reakcji oznaczonych numerami I, II i III.
R�wnanie reakcji I:
.......................................................................................................................................................
R�wnanie reakcji II:
.......................................................................................................................................................
R�wnanie reakcji III:
.......................................................................................................................................................
Zadanie 30. (1 pkt)
Poni|ej przedstawiono wz�r pewnego dwucukru.
CH2OH CH2OH
C O C O
H H H
H
H H
C C C
C
OH H OH H
OH
HO
O
C C C C
H OH H OH
III
Okre[l, od jakich cukr�w prostych pochodz fragmenty I i II, z kt�rych zbudowana jest
czsteczka tego dwucukru. Zaznacz odpowiedz A, B, C lub D.
Fragment I Fragment II
A. od fruktozy od fruktozy
B. od fruktozy od glukozy
C. od glukozy od fruktozy
D. od glukozy od glukozy
Nr zadania 26. 27. 28. 29. 30.
WypeBnia
Maks. liczba pkt 1 1 1 3 1
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
14 Egzamin maturalny z chemii
Poziom podstawowy
BRUDNOPIS
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
chemia 2008 (2)chemia kl pp chemia wokol naschemia 2008 odp2008 pp marzec łódźchemiap 2008chemia maj pp ODP20082008 pp marzec CKE2008 pp poznań2008 klucz chemia pp (2)2008 chemia pp2008 oke(diagnostyczna) chemia ppwięcej podobnych podstron