plik


Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 1/23 Czy[ciec i modlitwa za zmarBych Piszc niniejsze opracowanie, posiBkowaBem si wieloma zrdBami. Oto najwa|niejsze z nich: Biblia Tysiclecia Katechizm Ko[cioBa Katolickiego ksi|ki o.Jacka Salija PaweB VI - dokumenty o Czy[cu WBodzimierz Bednarski (gorco polecam ksi|k W obronie wiary !) Wypowiedzi i opracowania moich internetowych przyjaciB i adwersarzy, ktrych my[lami si zachwycaBem i je notowaBem. Jest to o tyle kBopotliwe, |e i moi internetowi Przyjaciele czsto podawali argumenty usByszane lub wyczytane, nie zawsze podajc zrdBa. Pisz o tym, aby z gry przeprosi za ewentualne pominicia Internetowa strona p. Andrew Dalek (ps. Agrios) UkBad tre[ci 1 WSTP ......................................................................................................................................................... 2 2 NAUKA KOZCIOAA .................................................................................................................................. 3 3 WA{NE FAKTY O CZYZCU................................................................................................................. 4 3.1 PO CO TEN CZYZCIEC ? ......................................................................................................................... 4 3.2 KTO TRAFIA DO CZYZCA ? .................................................................................................................. 7 3.3 NATURA CZYZCA................................................................................................................................ 7 3.4 SYMBOLIKA OGNIA ............................................................................................................................... 8 3.5 NATURA CZYZCA A NATURA PIEKAA .................................................................................................. 9 4 ZWIADECTWA HISTORYCZNE ...........................................................................................................10 4.1 STARY TESTAMENT .............................................................................................................................10 4.2 NOWY TESTAMENT - EWANGELIE........................................................................................................10 4.3 NOWY TESTAMENT - LISTY APOSTOLSKIE...........................................................................................11 4.4 ZWIADECTWA WCZESNOCHRZEZCIJACSKIE..........................................................................................13 4.5 KULTURA {YDW................................................................................................................................14 4.5.1 Wiara..............................................................................................................................................14 4.5.2 Kadisz i inne modlitwy ...................................................................................................................15 5 CO DAJE MODLITWA ZA ZMARAYCH ? ..........................................................................................16 6 ODPUSTY ...................................................................................................................................................17 6.1 CZYM JEST ODPUST ? ...........................................................................................................................17 6.2 ODPUSTY KIEDYZ.................................................................................................................................17 6.2.1 Historia odpustw ..........................................................................................................................17 6.2.2 KBopoty z odpustami .......................................................................................................................17 6.3 ODPUSTY DZIZ, CZYLI MAAY PORADNIK UZYSKIWANIA ODPUSTW...................................................20 6.3.1 Warunki otrzymania odpustu zupeBnego ........................................................................................20 6.3.2 Niektre praktyki odpustowe ..........................................................................................................20 6.3.3 Odpust w godzinie [mierci .............................................................................................................22 6.3.4 Odpusty czstkowe .........................................................................................................................22 Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 2/23 1 Wstp Jest rzecz interesujc, |e formalnym powodem kontrowersji, ktra rosnc i nabierajc pdu doprowadziBa do XVI wiecznego rozBamu (elegancko nazwanego "Reformacj") w Ko[ciele Zachodnim byBa do[ marginalna kwestia teologiczna, zwizana z modlitw za zmarBych, odpustami i Czy[cem. By mo|e wa|niejsze od teologicznych byBy wzgldy spoBeczne; nie mo|na te| zapomina o tle epoki, w ktrej cesarz potrzebowaB wygodnej opcji wyznaniowej dla realizacji swoich celw politycznych. Tak czy owak za pocztek Reformacji przyjmuje si 31 pazdziernika 1517 roku - dzieD, w ktrym Marcin Luter przybiB do drzwi ko[cioBa w Wittenberdze swoje 95 tez. Przewodni ich rol byBa kwestia odpustw - tego, czym w istocie s i w jaki sposb powinny by udzielane. Trzeba przyzna, |e nie byBy one bardzo obrazoburcze - dopiero rozpdzona "kula [niegowa" Reformacji przetaczajc si po Europie zradykalizowaBa pogldy i koncepcje teologiczne. Jak ka|da rewolucja, Reformacja chciaBa budowa rzeczy nowe na nowych podstawach - bez ogldania si czy to co si burzy jest zburzenia warte. W tym demonta|u szczeglna rola przypadBa zagadnieniom opisanym w niniejszym rozdziale. Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 3/23 2 Nauka Ko[cioBa Aby[my nie dyskutowali z Ko[cioBem znajc jego nauk na podstawie naszych wBasnych wyobra|eD, signijmy do miarodajnego zrdBa: Katechizmu Ko[cioBa Katolickiego. Na pocztku pierwsze zaskoczenie: wydawaBoby si, |e Ko[ciB ma jak[ gigantycznie rozbudowan doktryn o Czy[cu, tymczasem znajdujemy zaledwie trzy kanony cokolwiek mwice na ten temat (KKK 1030-1032). Katechizm o Czy[cu 1030 Ci, ktrzy umieraj w Basce i przyjazni z Bogiem, ale nie s jeszcze caBkowicie oczyszczeni, chocia| s ju| pewni swego wiecznego zbawienia, przechodz po [mierci oczyszczenie, by uzyska [wito[ konieczn do wej[cia do rado[ci nieba. 1031 To koDcowe oczyszczenie wybranych, ktre jest czym[ caBkowicie innym ni| kara potpionych, Ko[ciB nazywa czy[cem. Nauk wiary dotyczc czy[ca sformuBowaB Ko[ciB przede wszystkim na Soborze Florenckim i na Soborze Trydenckim. Tradycja Ko[cioBa, opierajc si na niektrych tekstach Pisma [witego, mwi o ogniu oczyszczajcym: Co do pewnych win lekkich trzeba wierzy, |e jeszcze przed sdem istnieje ogieD oczyszczajcy, wedBug sBw Tego, ktry jest prawd. PowiedziaB On, |e je[li kto[ wypowie bluznierstwo przeciw Duchowi Zwitemu, nie zostanie mu to odpuszczone ani w tym |yciu, ani w przyszBym (Mt 12, 32). Mo|na z tego wnioskowa, |e niektre winy mog by odpuszczone w tym |yciu, a niektre z nich w |yciu przyszBym. 1032 Nauczanie to opiera si tak|e na praktyce modlitwy za zmarBych, ktrej mwi ju| Pismo [wite: "Dlatego wBa[nie (Juda Machabeusz) sprawiB, |e zBo|ono ofiar przebBagaln za zabitych, aby zostali uwolnieni od grzechu" (2 Mch 12, 45). Ko[ciB od pocztku czciB pami zmarBych i ofiarowaB im pomoce, a w szczeglno[ci Ofiar eucharystyczn, by po oczyszczeniu mogli doj[ do uszcz[liwiajcej wizji Boga. Ko[ciB zaleca tak|e jaBmu|n, odpusty i dzieBa pokutne za zmarBych: Nie[my im pomoc i pamitajmy o nich. Je[li synowie Hioba zostali oczyszczeni przez ofiar ich ojca, dlaczego mieliby[my wtpi, |e nasze ofiary za zmarBych przynosz im jak[ pociech? Nie wahajmy si nie[ pomocy tym, ktrzy odeszli, i ofiarujmy za nich nasze modlitwy Prosz zwrci uwag na dysproporcj pomidzy miejscem, jakie zajmuje w katechizmie sprawa Czy[ca (zaledwie 3 kanony) a miejscem, jakie przypadBo temu zagadnieniu w historii Ko[cioBa. Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 4/23 3 Wa|ne fakty o Czy[cu Zanim zajmiemy si biblijnymi [wiadectwami na temat Czy[ca, warto powiedzie sobie czym w ogle on jest i jaka jest jego rola. Je|eli jest co[, z czym zgadzaj si wszyscy chrze[cijanie, to s tym poni|sze stwierdzenia: 1. Cierpienia Jezusa Chrystusa czyni zado[ z nawizk za wszystkie grzechy [wiata. 2. {aden czBowiek nie jest w stanie sam si zbawi za pomoc swoich czynw czy pokuty Nieuchronnie rodzi si wic pytanie: 3.1 Po co ten Czy[ciec ? Zbawienie czBowieka ma dwa aspekty: negatywny i pozytywny. Negatywny wyra|a si w uwolnieniu czBowieka od kary wiecznej przez Ofiar Krzy|ow Jezusa Chrystusa. Jest to "zbawienie" w znaczeniu "uratowania od PiekBa". To jednak nie wszystko. Bg, zbawiajc czBowieka idzie dalej; stawia nas w znacznie wy|szej i lepszej pozycji ni| byli[my przed Upadkiem Grzechu Pierworodnego. Mo|na powiedzie, |e wykorzystuje nasz grzech, aby nas jeszcze mocniej obdarowa: zawiera z nami Przymierze przyjmujc nas do swej Rodziny, adoptujc nas jako Jego dzieci: "Sam Duch wspiera swym [wiadectwem naszego ducha, |e jeste[my dziemi Bo|ymi. Je|eli za[ jeste[my dziemi, to i dziedzicami: dziedzicami Boga, a wspBdziedzicami Chrystusa, skoro wsplnie z Nim cierpimy po to, by te| wsplnie mie udziaB w chwale."/Rz 8,16-17/ (Prosz si nie dziwi, |e przytaczam ten werset przy ka|dym niemal temacie: jest to jedna z centralnych Prawd Ewangelii i bez niej nie sposb zrozumie nauki Ko[cioBa). Ten drugi "relacyjny" czy "usynawiajcy" aspekt zbawienia wymaga przemiany caBej naszej natury. C| nam bowiem byBoby po przebaczeniu grzechw i "zewntrznym przyjciu sprawiedliwo[ci Jezusa" (jak chce protestantyzm) je[li w [rodku cigle pozostawaliby[my tacy sami - peBni brudu i grzechu? Dlatego immanentnym elementem zbawienia musi by przemiana (metanoia) caBej naszej natury. CaBkiem zwyczajnie, grzeszny czBowiek nie mo|e obcowa ze Zwitym Bogiem. W Starym Testamencie oddano t Prawd wymownymi opisami; gdy nieuprawniony Uzza dotyka Arki (w dobrej wierze, chce j jedynie podtrzyma) natychmiast pada martwy (1 Krn 13,9-10). Na grze Synaj Bg mwi do Moj|esza: "Nie bdziesz mgB oglda mojego oblicza, gdy| |aden czBowiek nie mo|e oglda mojego oblicza i pozosta przy |yciu. I rzekB jeszcze Pan: Oto miejsce obok Mnie, staD przy skale. Gdy przechodzi bdzie moja chwaBa, postawi ci w rozpadlinie skaBy i poBo| rk moj na tobie, a| przejd."/Wj 33,20b-22/ PaweB nawi|e do tego wydarzenia w Li[cie do Koryntian, piszc: " Lecz je[li posBugiwanie [mierci, utrwalone literami w kamieniu, dokonywaBo si w chwale, tak i| synowie Izraela nie mogli spoglda na oblicze Moj|esza z powodu jasno[ci jego oblicza, ktra miaBa przemin, to o ile| bardziej peBne chwaBy bdzie posBugiwanie Ducha?"/2 Kor 3,7-8/ Dlatego wBa[nie aby obcowa ze Zwitym Bogiem, musimy nie tylko przyj Bo|e przebaczenie, ale te| sami sta si [wici: Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 5/23 "(& ) ale w caBym postpowaniu staDcie si wy rwnie| [witymi na wzr Zwitego, ktry was powoBaB, gdy| jest napisane: Zwitymi bdzcie, bo Ja jestem [wity."/1 Ptr 1,15-16/ SBowa te wydaj si niemal bluznierstwem - Piotr stawia [wito[ Boga obok naszej [wito[ci ! To jest to "|ycie w obfito[ci"(J 10,10) , "peBnia Bo|a" o ktrej czytamy: "Niech Chrystus zamieszka przez wiar w waszych sercach; aby[cie w miBo[ci wkorzenieni i ugruntowani, wraz ze wszystkimi [witymi zdoBali ogarn duchem, czym jest Szeroko[, DBugo[, Wysoko[ i GBboko[, i pozna miBo[ Chrystusa, przewy|szajc wszelk wiedz, aby[cie zostali napeBnieni caB PeBni Bo|."/Ef 3,17-19/ Po tym przydBugim wstpie (prosz wybaczy, jak rozwa|am wspaniaBo[ Bo|ych obietnic, zawsze mnie troch ponosi) wrmy do roli Czy[ca. CzBowiek najpierw si nawraca (je[li ma szcz[cie urodzi si w wierzcej rodzinie przyjmuje wybaczenie ju| jako niemowl) a potem ma caB reszt |ycia na to by "stawa si [witym" upodobniajc si do Jezusa Chrystusa. Dobrze czynic - jak Bg - upodabniamy si do Niego, ale ka|dy grzech zaciera w nas "obraz i podobieDstwo" Boga, czyni nas wewntrznie gorszymi. Wybaczenie Bo|e chroni nas przed najgorszym - wiecznym potpieniem, ale skutki grzechu pozostaj w naszej naturze. Owe skutki nie s jak[ "zemst" Boga - raczej zwykB konsekwencj grzechu. Jest tu pewne podobieDstwo do naBogu - mo|na porzuci alkoholizm po 10 czy 20 latach picia - jednak skutki na zdrowiu pozostaj. Podobnie jest z duchowymi skutkami grzechu. Je[li grzesz, a nastpnie otrzymuj przebaczenie - moje sumienie jest czyste, ale ja jestem taki jaki byBem. Metanoia wymaga wspBpracy z Aask Bo| nad wewntrzn przemian - a taka wspBpraca i taka przemiana zawsze jest bolesna. Aby si zmienia, aby przeBamywa nasz grzeszn natur musimy nad sob pracowa - co jest zwizane z pewnym cierpieniem. Nie darmo Jezus mwiB o "zapieraniu si samego siebie" i "braniu swojego krzy|a" (Mt 16,24).CzBowiek ktry - zgodnie z zaleceniem Pisma - pokutuje, dokonuje przemiany za |ycia. Je[liby byBa ona caBkowita, proces zwany "Czy[cem" nie byBby potrzebny. Je[li jednak za |ycia doczesnego przemiana "grzesznika" w "[wite dziecko Bo|e" si nie zakoDczyBa, musi si odby zanim czBowiek bdzie mgB wej[ w spoBeczno[ ze Zwitym Bogiem, gdy| nic nieczystego do Nieba nie wejdzie (Ap 21,27). By mo|e s w[rd nas tacy, ktrzy ju| podczas |ycia doczesnego przejd ow metanoie, poprzez prac nad sob ale i poprzez przeciwno[ci jakie ich spotykaj. Wikszo[ z nas jednak zapewne nie zd|y sta si [witym (czyli podobnym do Boga) zanim umrze. Co wicej, Jezus nie pozostawia wtpliwo[ci co do intepretacji sBowa "[wity", w innym miejscu oznajmiajc: "Bdzcie wic wy doskonali, jak doskonaBy jest Ojciec wasz niebieski."/Mt 5,48/ W jakim zatem znajdziemy si stanie nie bdc doskonaBymi, majc jednak za sob Ofiar Jezusa i Jego przebaczenie ? Przed Bogiem w tym stanie stan nie mo|emy, cho PiekBo nam nie grozi& Musimy przej[ proces oczyszczenia (przez niektrych nazywany kar doczesn). Ten proces "stawania si [witym bo On jest [wity" Ko[ciB nazywa Czy[cem. Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 6/23 Nie mam wielkiego zaufania do s.Emmanuele jako do mistyczki - ale wydaje si |e niezle, cho bardzo "po ludzku" oddaBa istot Czy[ca, piszc : "Wyobraz sobie, |e stajesz przed najukochaDsz osob, na ktrej ci zale|y najbardziej na [wiecie. Cieknie ci z nosa, masz tBuste, nieumyte wBosy, na twarzy r|ne wrzody, brudne rce, zaplamione podarte ubranie. Co czyni czBowiek, ktry chce zbli|y si do Ukochanej Istoty? Najpierw si obmywa, czesze, wyciera nos a potem wyciga ramiona |eby si przytuli. Z|era go tsknota, ale czeka aby by godnym spotkania. I to wBa[nie jest czy[ciec". Uwa|am to podobieDstwo za trafne, gdy| kBadzie nacisk na jedn niesBychanie wa|n spraw: Czy[ciec to nie "wyrok zagniewanego Boga" - to my bdziemy mieli potrzeb oczyszczenia si przed spotkaniem ze Zwitym Zwitych. To troch tak jak stan przed bliskim sobie czBowiekiem, ktremu zrobiBo si jakie[ straszne [wiDstwo - i wiedzie |e on nam wybaczyB. Niby wszystko dobrze, ale jak komu[ takiemu spojrze w oczy ? Jest jeszcze jeden aspekt sytuacji Czy[ca - w chwili [mierci "poznam tak, jak i zostaBem poznany"/1 Kor 13, 12/. Poznam - w zestawieniu z Bo| MiBo[ci - caBy ogrom zBa jakie wyrzdziBem, blu jaki zadaBem innym. Bd znaB skutki ka|dego mojego grzechu, jak jego skutki owocuj i ile czyni zBa. I bd si musiaB przemc by prawdziwie i do koDca wybaczy moim winowajcom& ZARZUT: Czy idea Czy[ca nie kBci si z Bo|ym wybaczeniem, ktre otrzymujemy ? W |adnym wypadku. Mamy zreszt przykBady biblijne. Na przykBad: Dawid spowodowaB [mier Uriasza by posi[ jego |on. Upomniany przez Samuela |aBowaB za grzech. Bg o[wiadczyB |e Dawidowi grzech wybacza - ale |e zostanie ukarany doczesn kar /2 Sm 12,13-14/ Bg odpuszcza {ydom szemranie na pustyni, ale jednocze[nie karze szemrajcych tym, i| nie zobacz Ziemi Obiecanej (Lb 14,20-23) W Ksidze Wyj[cia czytamy o Bogu |e jest "przebaczajcy niegodziwo[, niewierno[, grzech, lecz nie pozostawiajcy go bez ukarania" (Wj 34,7). W Ksidze Liczb 14,18 czytamy "Pan cierpliwy, bogaty w |yczliwo[, przebacza niegodziwo[ i grzech, lecz nie pozostawia go bez ukarania". Psalmista o[wiadcza "Panie, Bo|e nasz, Ty ich wysBuchiwaBe[, byBe[ dla nich Bogiem przebaczajcym, ale braBe[ odwet za ich wystpki."/Ps 99,8/ Oczywi[cie, prawdy te zostaBy wyra|one w sposb starotestamentowy - czBowiek |yjcy w Nowym Przymierzu, bdcy przyjacielem Boga1 zdaje sobie spraw |e kara doczesna (zarwna ta na Ziemi, jak i w Czy[cu) jest nie tyle "odwetem" Boga co narzdziem co przemiany (oczyszczenia) grzesznika. ZARZUT: W opisie ukrzy|owania Jezusa znajdujemy fragment o "dobrym Botrze": "Jeden ze zBoczyDcw, ktrych [tam] powieszono, urgaB Mu: Czy Ty nie jeste[ Mesjaszem? Wybaw wic siebie i nas. Lecz drugi, karcc go, rzekB: 1 "Ju| was nie nazywam sBugami, bo sBuga nie wie, co czyni pan jego, ale nazwaBem was przyjaciBmi, albowiem oznajmiBem wam wszystko, co usByszaBem od Ojca mego."/J 15,15/ Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 7/23 Ty nawet Boga si nie boisz, chocia| t sam kar ponosisz? My przecie| - sprawiedliwie, odbieramy bowiem sBuszn kar za nasze uczynki, ale On nic zBego nie uczyniB. I dodaB: Jezu, wspomnij na mnie, gdy przyjdziesz do swego krlestwa. Jezus mu odpowiedziaB: Zaprawd, powiadam ci: Dzi[ ze Mn bdziesz w raju."/Ak 23,39-43/ Jezus wyraznie mwi o zabraniu "dobrego Botra" do raju jeszcze tego samego dnia, nie wspominajc nic o Czy[cu ! W odpowiedzi mo|na by wskazywa uwagi o czasie trwania Czy[ca (ktre to trwanie mo|e by tylko jedn chwil) ale& w omawianym fragmencie takie wytBumaczenie nie jest wcale konieczne. CaBkiem zwyczajnie nie ma powodu aby w Czy[cu "wyldowaB" kto[, kto umarB natychmiast po nawrceniu. Nawrcenie1 daje czBowiekowi caBkowicie "czyst kart". 3.2 Kto trafia do Czy[ca ? Odpowiedz na tytuBowe pytanie mo|e by tylko jedna: W Czy[cu znajduj si jedynie Ci ludzie, ktrzy umieraj w Basce i przyjazni z Bogiem (a wic pewni zbawienia) Nie jest on wic miejscem odpuszczenia grzechw [miertelnych. Nie jest "awaryjnym wej[ciem" do Nieba2. Nasza modlitwa za przebywajcych w Czy[cu (bo tym jest modlitwa Ko[cioBa za zmarBych3) nie jest wic "modlitw o zbawienie" - chyba |e rozumiemy "zbawienie" jako wybawienie z Czy[ca. 3.3 Natura Czy[ca By mo|e niektrzy czytajc to co dotd napisaBem bd oburzeni i| nie mwi o Czy[cu jako o miejscu. Faktycznie nie wiemy czy istnieje takie miejsce4 i chyba nie jest to szczeglnie wa|ne. Istotny jest sam proces dochodzenia do [wito[ci, "umierania dla grzechu". 1 w normalnych warunkach zwizane z chrztem - patrz casus Etiopa w 8 rozdziale Dziejw Apostolskich - w wypadku Botra chrzest oczywi[cie nie byB mo|liwy 2 "Nale|y u[ci[li, |e stan oczyszczenia nie jest przedBu|eniem sytuacji ziemskiej, tak jakby po [mierci istniaBa jeszcze dodatkowa mo|liwo[ zmiany wBasnego losu."/Jan PaweB II Audiencja generalna 4 sierpnia 1999/ 3 W istocie modlc si za zmarBych modlimy si wyBcznie za osoby przebywajce w Czy[cu. Modlitwa osobom przebywajcym w Niebie nie jest potrzebna - za[ przebywajcym w Piekle niestety pomc ju| nie mo|e. 4 "Oczyszczenie musi by caBkowite i to wBa[nie wyra|a nauka Ko[cioBa o czy[cu. Termin ten nie oznacza miejsca, lecz form |ycia. Ci, ktrzy po [mierci |yj w stanie oczyszczenia, trwaj ju| w miBo[ci Chrystusa, uwalniajcego ich od resztek niedoskonaBo[ci."/Jan PaweB II Audiencja generalna 4 sierpnia 1999/ Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 8/23 By mo|e proces ten przebiega w czasie, by mo|e poza czasem; mo|liwe te| |e jest jedn chwil1. Tak czy owak wi|e si z gruntown przemian czBowieka. Nasz cel jest du|o wspanialszy ni| uchronienie si od PiekBa - jest nim Wsplnota z Bogiem (zwana Niebem). By |y w tej wsplnocie musimy by do Boga podobni. Owo upodobnienie si to cel naszego doczesnego |ycia. Czymkolwiek jest Czy[ciec, jest to tak|e jego zadanie - o ile nie upodobnili[my si dostatecznie do Boga za |ycia. Je[li racj maj Ci, ktrzy mwi o momentalno[ci Czy[ca2, mo|emy t spraw opisa jeszcze inaczej; w chwili naszej [mierci Bg przyjmuje nas do wsplnoty z sob (Nieba). Je[li nie jeste[my dostatecznie do Niego podobni, nastpuje bByskawiczne, momentalne upodobnienie (uwolnienie od doczesnych przywizaD). Wielko[ wstrzsu, szoku odpowiada rozbie|no[ci pomidzy tym kim jeste[my, a tym kim mogli[my si sta i kim si wBa[nie - wchodzc do Nieba - stajemy. By mo|e to wBa[nie miaB na my[li apostoB PaweB piszc o zbawieniu "jakby przez ogieD" (1 Kor 3,15). Tak czy owak Czy[ciec- w sensie zadaD - mimo |e nastpuje po [mierci, nale|y raczej do doczesno[ci ni| Wieczno[ci. ZARZUT: Skoro dopuszczalna jest my[l o krtkim trwaniu Czy[ca (lub jego pozostawaniem poza kategori czasu) to co oznaczaj (dzi[ ju| co prawda rzadko u|ywane) sformuBowania odwoBujce si do czasu (np. "uzyska 30 dni odpustu") ? Jest to czste nieporozumienie. Okre[lenia te nie odnosz si do "czasu przebywania w Czy[cu". W minionych wiekach, kiedy pokuta zadawana przy spowiedzi byBa nieporwnanie surowsza, pomoc dla spowiednikw byBy "katalogi grzechw". Okre[laBy one ile dni pokuty "nale|y" si za konkretny grzech. Podobnie wszelkie czyny pokutne (np. pielgrzymk) przeliczano na "standardowe" dni pokutne. Odpust np. "30 dni" nie oznaczaB "30 dni krcej w Czy[cu" tylko odpust czstkowy rwnowa|ny niegdysiejszej 30 dniowej pokucie. Sama idea odpustw wywodzi si wBa[nie z pokuty zadawanej podczas spowiedzi. Odpust pierwotnie oznaczaB zBagodzenie lub zwolnienie od "nale|nej" za dany grzech pokuty. 3.4 Symbolika ognia "sam wprawdzie ocaleje, lecz tak jakby przez ogieD."/1 Kor 3,15/ - ten tekst [w.PawBa skBania do przyjrzenia si biblijnej symbolice ognia. Wydaje si |e wystpuj dwa rodzaje ognia : piekielny (np. Mt 25,41) oraz ogieD symbolizujcy Boga, czysto[, nieskazitelno[ lub oczyszczenie. AnioBowie stojcy tu| przy Bogu nazywaj si "pBoncymi" (serafini). 1 Cz[ teologw przychyla si nawet do twierdzenia, |e oczyszczenie czy[cowe nastpuje w momencie [mierci, kiedy czBowiek ma mo|no[ wgldu w caBe swoje |ycie i |aBuje za to co zrobiB; ten wielki |al z powodu grzechw ma mie moc przemieniajc. W takim wypadku pewnym wsparciem byBoby stwierdzenie z Ksigi Syracha "A dla Pana Batw jest rzecz w dzieD [mierci odda czBowiekowi wedBug jego postpowania."/Syr 11,26/ 2 Za "momentalnym" lub pozostajcym poza porzdkiem doczesnego czasu Czy[cem (tj. oczyszczeniem w jednej chwili) powa|nym argumentem wydaje si by cytat: "Nie wszyscy za[niemy, ale wszyscy bdziemy przemienieni. W jednej chwili, w oka mgnieniu, na odgBos trby ostatecznej; bo trba zabrzmi i umarli wzbudzeni zostan, a my zostaniemy przemienieni. Albowiem to co ska|one musi przyoblec si w to co nieska|one..." (1 Kor. 15, 51-53) Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 9/23 Gdy Abraham zawieraB przymierze z Bogiem, obecno[ Jahwe przejawiBa si w postaci ognia (Rdz 15,17-18). Podobnie rzecz si bdzie miaBa przy skBadaniu ofiary przez Moj|esza i Aarona (KpB 9,24) oraz Salomona (2 Krn 7,1-3). Moj|esz spotyka Boga w postaci ognia ktrym pBonie krzew (ogieD nie czyni ro[linie szkody Wj 3,2-4). Gdy {ydzi uciekali z Egiptu, Bg idzie przed nimi w sBupie ognia (Wj 13,27). Gdy Bg rozmawia z Moj|eszem, {ydzi widz chwaB Boga jak " jak ogieD po|erajcy na szczycie gry"(Wj 24,17). Szczeglne miejsce zajmuj fragmenty, gdzie ogieD jest symbolem oczyszczenia; Izajasz w widzeniu opisywaB oczyszczenie swoich ust przez dotknicie roz|arzonym wglem z oBtarza (I| 6,6-7). Ksidze KapBaDskiej ogieD peBni podobn rol (KpB 31,23). W Ksidze Zachariasza Bg mwi o reszcie Izraela "I te trzecia cze[ poprowadz przez ogieD, oczyszcz j, jak oczyszcza si srebro, i wyprbuj tak, jak zBoto prbuj. I wzywa bdzie mego imienia - a Ja wysBucham, i bd mwiB: Oto mj lud, a on powie: Pan moim Bogiem."/Za 13,9/ W Ksidze Malachiasza 3,2 czytamy o Dniu Przyj[cia Pana " Ale kto przetrwa dzieD Jego nadej[cia i kto si ostoi, gdy si uka|e? Albowiem On jest jak ogieD zBotnika i jak Bug farbiarzy" Tak|e w Nowym Testamencie ogieD wystpuje w podobnej roli (np. 1 Kor 3,15) O.Jacek Salij przytacza porwnanie [w.Jana od Krzy|a: czBowiek w |arze Bo|ej MiBo[ci podobny jest do kawaBka wilgotnego drewna wrzuconego w ogieD. Najpierw drzewo "cierpi" - ucieka z niego para, drewno si przyczernia i wydziela swd. W miar jednak oczyszczania w gorcu i pochBaniania przez ogieD drewno si oczyszcza i rozjarza - tak |e zaczyna [wieci, ogrzewa - sBowem, staje si podobne do ognia. OgieD jest sprawc przemiany drewna na swoje podobieDstwo. 3.5 Natura Czy[ca a natura PiekBa My[l |e trzeba tu te| koniecznie powiedzie |e Czy[ciec nie jest "maBym" czy "tymczasowym" PiekBem. Charakter cierpienia czy[cowego jest zupeBnie inny - czBowiek cierpi z powodu swojej niedoskonaBo[ci, tego |e nie mo|e zjednoczy si z MiBujcym Bogiem mimo |e tego pragnie. Z PiekBem jest zupeBnie inaczej; czBowiek bdcy w Piekle odrzuca Boga, jest kim[ kto Boga nienawidzi. Podobnie jak Szatan nie jest bez Boga szcz[liwy (bez Boga |adne stworzenie szcz[liwe by nie mo|e) - ale nienawi[ nie pozwala mu [cierpie obecno[ci Stwrcy. Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 10/23 4 Zwiadectwa historyczne Ze wzgldu na fakt i| praktycznie wszyscy chrze[cijanie zgadzaj si co do tego i| czBowiekowi w Piekle pomc ju| nie mo|na, [wiadectwa mwice o Czy[cu i o modlitwie za zmarBych s - w sensie dowodowym - to|same. 4.1 Stary Testament Najbardziej "klasycznym" fragmentem pochwalajcym modlitw za umarBych jest fragment pochodzcy z Drugiej Ksigi Machabejskiej: "Uczyniwszy za[ skBadk pomidzy ludzmi, posBaB do Jerozolimy okoBo dwu tysicy srebrnych drachm, aby zBo|ono ofiar za grzech. Bardzo piknie i szlachetnie uczyniB, my[laB bowiem o zmartwychwstaniu. Gdyby bowiem nie byB przekonany, |e ci zabici zmartwychwstan, to modlitwa za zmarBych byBaby czym[ zbdnym i niedorzecznym, lecz je[li uwa|aB, |e dla tych, ktrzy pobo|nie zasnli, jest przygotowana najwspanialsza nagroda - byBa to my[l [wita i pobo|na. " /2 Mch 12,43-45/ Fragment jest tak "silny" |e Marcin Luter (ktremu przeciwstawiono te wersety podczas dysputy o Czy[cu w roku 1519) nie potrafiB takiego argumentu odeprze. Nie majc innego wyj[cia, Luter postanowiB wyBczy z kanonu 7 ksig tzw. deuterokanonicznych Starego Testamentu (pod pretekstem |e nie uznawaB ich rwnie| [w.Hieronim). Podobn operacj usiBowaB zreszt przeprowadzi tak|e na kilku ksigach Nowego Testamentu nie pasujcych do jego doktryny "sola fidea" (tylko wiara). Z tej drugiej operacji po latach Luter si wycofaB, pozostawiajc jednak protestantom niepeBny kanon ST1. Drugi bardzo wyrazny fragment ST wskazujcy na egzystencj pomidzy chwil [mierci a dniem Paruzji i na proces oczyszczenia czy[cowego znajdujemy w Ksidze Mdro[ci: "A dusze sprawiedliwych s w rku Boga i nie dosignie ich mka. ZdaBo si oczom gBupich, |e pomarli, zej[cie ich poczytano za nieszcz[cie i odej[cie od nas za unicestwienie, a oni trwaj w pokoju. Cho nawet w ludzkim rozumieniu doznali kazni, nadzieja ich peBna jest nie[miertelno[ci. Po nieznacznym skarceniu dostpi dbr wielkich, Bg ich bowiem do[wiadczyB i znalazB ich godnymi siebie." /Mdr 3,1-5/ Poza tymi dobitnymi fragmentami, mamy tak|e w Starym Testamencie aluzje do Czy[ca i modlitwy za zmarBych: "Obdzielaj darem ka|dego z |yjcych, a miBosierdzia nie odmawiaj tak|e umarBemu" (Syr 7, 33 BP) 4.2 Nowy Testament - Ewangelie Ewangelie czyni szereg aluzji do procesu oczyszczenia, zwBaszcza we fragmentach ktre porwnuj go do wizienia (charakterystyczne jest jednak |e jest to wizienie czasowe, nigdy wieczne - co uniemo|liwia interpretacje fragmentw jako traktujcych o Piekle): "Pogdz si ze swoim przeciwnikiem szybko, dopki jeste[ z nim w drodze, by ci przeciwnik nie podaB sdziemu, a sdzia dozorcy, i aby nie wtrcono ci do wizienia. Zaprawd, powiadam ci: nie wyjdziesz stamtd, a| zwrcisz ostatni grosz."/Mt 5,25-26/ 1 Wicej na ten temat pisz w cz[ci traktujcej o zasadzie "sola scriptura" Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 11/23 Warto zauwa|y |e zarwno u Mateusza, jak i w pararelnym tek[cie Aukasza (12,58 i nastpne) tekst ten nastpuje w kontek[cie pouczeD mwicych o wchodzeniu do Krlestwa Niebieskiego; nie jest wic zwykB "rad |yciow". Inne fragmenty: "I uniesiony gniewem pan jego kazaB wyda go katom, dopki mu caBego dBugu nie odda. Podobnie uczyni wam Ojciec Mj niebieski, je[li ka|dy z was nie przebaczy z serca swemu bratu"./Mt 18,34-35/ "SBuga, ktry zna wol swego pana, a nic nie przygotowaB i nie uczyniB zgodnie z jego wol, otrzyma wielk chBost. Ten za[, ktry nie zna jego woli i uczyniB co[ godnego kary, otrzyma maB chBost. Komu wiele dano, od tego wiele wymaga si bdzie; a komu wiele zlecono, tym wicej od niego |da bd."/ Ak 12,47-48/ My[l o odpBacie zale|nej od obdarowania jest obecna ju| u prorokw np. gdy szBo o kapBanw w porwnaniu z reszt (Oz 4,4-9) czy caBego Narodu Wybranego w stosunku do pogan (Am 3,2). Wzmianka o "odpuszczaniu grzechw w |yciu przyszBym" (ale przecie| nie w Niebie czy Piekle !) znajduje si tak|e w 12 rozdziale Ewangelii wg Mateusza: "Je[li kto[ powie sBowo przeciw Synowi CzBowieczemu, bdzie mu odpuszczone, lecz je[li powie przeciw Duchowi Zwitemu, nie bdzie mu odpuszczone ani w tym wieku, ani w przyszBym."/Mt 12, 32/1 4.3 Nowy Testament - Listy Apostolskie Wicej wyraznych odniesieD do Czy[ca znajdujemy w Listach Apostolskich.  Fundamentu bowiem nikt nie mo|e poBo|y innego, jak ten, ktry jest poBo|ony, a ktrym jest Jezus Chrystus. I tak jak kto[ na tym fundamencie buduje: ze zBota, ze srebra, z drogich kamieni, z drzewa, z trawy lub ze sBomy,tak te| jawne si stanie dzieBo ka|dego: odsBoni je dzieD /PaDski/; oka|e si bowiem w ogniu, ktry je wyprbuje, jakie jest. Ten, ktrego dzieBo wzniesione na fundamencie przetrwa, otrzyma zapBat; ten za[, ktrego dzieBo spBonie, poniesie szkod: sam wprawdzie ocaleje, lecz tak jakby przez ogieD. 2 / 1 Kor 3,11-15/ Zauwa|my |e przytoczony fragment mwi wyBcznie o ludziach ktrzy zostan zbawieni ("sam wprawdzie ocaleje")  a mimo to mwi o tym |e wierzcy, ktry zle budowaB  poniesie szkod i jego zbawienie odbdzie si "jakby przez ogieD". Oczywi[cie "ognia" w tym fragmencie nie nale|y rozumie dosBownie - jest on w Biblii symbolem oczyszczenia - aluzj do procesu prbowania i oczyszczania zBota3. 1 Zw. Augustyn w Mie[cie Boga skomentowaB to nastpujco:  Tego, |e niektrym grzesznikom nie przebacza si ani na tym [wiecie, ani w nastpnym, nie mo|na by prawdziwie stwierdzi, gdyby nie byBo innych grzesznikw, ktrym  chocia| nie na tym [wiecie  przebacza si w [wiecie przyszBym 2 Orygenes (+ 254) tak komentuje ten fragment: "Bg jak ogieD - trawi zBo oraz wszystko, co ze zBa pochodzi, a co grzesznik na postawionym ju| fundamencie duchowym buduje -- mwic symbolicznie -- z drewna, siana i sBomy" 3 Tej samej symboliki "oczyszczania w ogniu" u|ywa [w.Piotr "Przez to warto[ waszej wiary oka|e si o wiele cenniejsza od zniszczalnego zBota, ktre przecie| prbuje si w ogniu, na sBaw, chwaB i cze[ przy objawieniu Jezusa Chrystusa." (1 Ptr 1,7) oraz [w.Jan "Radz ci kupi u mnie zBota w ogniu oczyszczonego, aby[ si wzbogaciB, i biaBe szaty, aby[ si oblkB, a nie ujawniBa si haniebna twa nago[, i balsamu do namaszczenia twych oczu, by[ widziaB."/Ap 3,18/ Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 12/23 Nastpny fragment pochodzi z 2 Listu do Koryntian:  Wszyscy bowiem musimy stan przed trybunaBem Chrystusa, aby ka|dy otrzymaB zapBat za uczynki dokonane w ciele, zBe lub dobre. /2 Kor 5,10/ Warto zwrci uwag na sBowo  ka|dy  a wic tak|e czBowiek zbawiony Ofiar Jezusa (co jest jedyn mo|liwo[ci zbawienia) - a ktry przecie| za |ycia grzeszyB - otrzyma zapBat za swoje (tak|e zBe) uczynki. Fragmentw mwicych na ten temat jest wicej, cho mo|e s nieco mniej dobitne (np. Rz 2,6) ChciaBbym w tym kontek[cie zwrci uwag na 3 rozdziaB Listu do Filipian (cytuj od wiersza 8): "I owszem, nawet wszystko uznaj za strat ze wzgldu na najwy|sz warto[ poznania Chrystusa Jezusa, Pana mojego. Dla Niego wyzuBem si ze wszystkiego i uznaj to za [mieci, bylebym pozyskaB Chrystusa i znalazB si w Nim - nie majc mojej sprawiedliwo[ci, pochodzcej z Prawa, lecz Bo| sprawiedliwo[, otrzyman przez wiar w Chrystusa, sprawiedliwo[ pochodzc od Boga, opart na wierze - przez poznanie Jego: zarwno mocy Jego zmartwychwstania, jak i udziaBu w Jego cierpieniach - w nadziei, |e upodabniajc si do Jego [mierci, dojd jako[ do peBnego powstania z martwych." PaweB, mimo |e nawrcony i ochrzczony, wcale nie uwa|a si za w peBni zbawionego - przeciwnie mwi o tym |e "jako[" dojdzie do "peBnego powstania z martwych". Czym zatem r|ni si "peBne" od "niepeBnego" powstanie z martwych ? Czytajmy dalej rozdziaB 8 w kontek[cie "stanicia przed Panem": "Nie [mwi], |e ju| [to] osignBem i ju| si staBem doskonaBym, lecz pdz, abym te| [to] zdobyB, bo i sam zostaBem zdobyty przez Chrystusa Jezusa." Czyli nawrcony, zbawiony Aask przez Wiar PawB nie jest doskonaBy, ale do doskonaBo[ci d|y i spodziewa si j osign! Dalej : "Bracia, ja nie sdz o sobie samym, |e ju| zdobyBem, ale to jedno [czyni]: zapominajc o tym, co za mn, a wyt|ajc siBy ku temu, co przede mn, pdz ku wyznaczonej mecie, ku nagrodzie, do jakiej Bg wzywa w gr w Chrystusie Jezusie." PaweB pisaB rwnie| o pokutowaniu za kogo[. SBw:  Teraz raduj si w cierpieniach za was i ze swej strony w moim ciele dopeBniam braki udrk Chrystusa dla dobra Jego CiaBa, ktrym jest Ko[ciB. / Kol 1,24/ nie da si zrozumie inaczej jak tylko majc na uwadze zado[uczynienie (zarwno w czasie czyjego[ |ycia, jak i po [mierci). W przeciwnym wypadku musieliby[my przyj i| Ofiara Jezusa nie byBa wystarczajca do wybawienia nas wszystkich od wiecznego potpienia ! Rwnie| Piotr wspomina w swoim li[cie o duszach osb potopionych w czasie Potopu, przebywajcych w Czy[cu, ktre Jezus przyszedB pocieszy: "Chrystus bowiem rwnie| raz umarB za grzechy, sprawiedliwy za niesprawiedliwych, aby was do Boga przyprowadzi; zabity wprawdzie na ciele, ale powoBany do |ycia Duchem. W nim poszedB ogBosi [zbawienie] nawet duchom zamknitym w wizieniu, niegdy[ nieposBusznym, gdy za dni Noego cierpliwo[ Bo|a oczekiwaBa, a budowana byBa arka, w ktrej niewielu, to jest osiem dusz, zostaBo uratowanych przez wod."/ 1P 3,18-20/ Szczeglnie zaskakujce dla mniej uwa|nych czytelnikw Biblii jest to, |e w Drugim Li[cie do Tymoteusza znajdujemy przykBad& modlitwy za zmarBego : Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 13/23 "Niech|e Pan u|yczy miBosierdzia domowi Onezyfora za to, |e czsto mnie krzepiB i BaDcucha mego si nie zawstydziB, lecz skoro si znalazB w Rzymie, gorliwie mnie poszukaB i odnalazB. Niechaj mu da Pan w owym dniu znalez miBosierdzie u Pana!"./2 Tym 1, 16-18/ KoDcowe sBowa tego fragmentu s jakby |ywcem wyjte z |ydowskiej modlitwy. wstawienniczej za zmarBych. I nic dziwnego - wystarczy te sBowa zestawi z pozdrowieniem koDcowym tego| listu: "Pozdrw Prysk i Akwil oraz dom Onezyfora!" (4, 19), by z braku pozdrowieD dla samego Onezyfora wysnu wniosek, |e mowa o zmarBym. 4.4 Zwiadectwa wczesnochrze[cijaDskie Cho nauka o Czy[cu formalnie znalazBa swoj definicj na soborach: Florenckim (1439) i Trydenckim (1545-63), to ju| w najstarszym (prcz Pisma) dokumencie wczesnego chrze[cijaDstwa, Didache czyli nauka Dwunastu ApostoBw znajdujemy aluzj do Czy[ca (prawdopodobnie inspirowan tekstem Mt 5,25-26): "Daj ka|demu, kto ci prosi i zwrotu si nie domagaj, poniewa| Ojciec chce, |eby[my z wszystkimi dzielili si naszymi wBasnymi darami. Szcz[liwy ten, kto daje wedBug przykazania, gdy nic mu nie mo|na zarzuci. Biada temu, kto bierze! Je[li bowiem bierze dlatego, |e potrzebuje, nic mu nie mo|na zarzuci; je[li jednak nie potrzebuje, zda spraw z tego, dlaczego wziB i po co. Wsadzony do ciemnicy, odpowie za wszystkie swoje czyny i nie wyjdzie stamtd, a| ostatni grosz zwrci."/ Didache 1,5/ A oto gar[ innych, wczesnych [wiadectw chrze[cijaDskich: Zw. Justyn (ur.100) : "Dusze ludzi pobo|nych w lepszym miejscu przebywaj, w gorszym za[ dusze niesprawiedliwych oczekujc Dnia Sdu1 (...) bd istnie i cierpie kar tak dBugo, jak Bg zechce"./Dialog z {ydem Tryfonem/ Arystydes (ok.140) "A je[li jaki sprawiedliwy spo[rd nich umrze to si raduj i dziki czyni i modl si za niego i odprowadzaj jak wyje|d|ajcego." ("Apologia" 10;5,11). Tertulian (ur.155): "Ofiary za zmarBych skBadamy w okre[lonym dniu ich narodzin [dla nieba]." "W ogle, je[li wizienie owo, o ktrym [wiadczy Ewangelia (Mt 18, 21-35) rozumiemy jako otchBaD podziemn i wyja[niamy, |e w oczekiwaniu na zmartwychwstanie nale|y rwnie| odpokutowa do ostatniego szel|ka za najmniejszy wystpek..." Akta "MczeDstwa [w. Perpetuy i Felicyty" 7 (203) "Dinokrates byB moim rodzonym bratem. ZmarB (...) za niego zatem si modliBam. DzieliBa nas jednak ogromna otchBaD i ani ja do niego, ani on do mnie nie mogli[my si przedosta (...) Wtedy oprzytomniaBam i u[wiadomiBam sobie, |e brat mj cierpi. ByBam jednak prze[wiadczona o tym, |e mog mu ul|y w jego cierpieniach". 1 Warto zwrci uwag, |e [wity mwi tu wyraznie o egzystencji duszy pomidzy [mierci a Sdem Ostatecznym i o cierpieniu ktre nie jest wieczne Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 14/23 Zw. Cyprian (258): "Czym[ innym jest oczekiwa na przebaczenie, a czym[ innym przej[ do chwaBy - by wrzuconym do wizienia i nie wyj[ stamtd, a| si spBaci ostatni szel|ek lub natychmiast otrzyma nagrod za wiar cnot". Zw. Efrem (373): "Zmarli s bowiem wspomagani ofiarami, ktre sprawuj |ywi." ("O modlitwie" 29). "Zanotujcie sobie dni tych, ktrzy ju| odeszli, aby[my mogli wspomina o nich, obchodzc pamitk mczennikw" (List 12 por. List 1;2). Tertulian, [w.Cyprian, [w.Cyryl jerozolimski, Orygenes, Grzegorz z Nyssy i [w.Augustyn wypowiadali si pozytywnie o idei Czy[ca. Przeciw byli Akriusz (IV stulecie) oraz [w.Bernard (XI stulecie). Najwcze[niejszymi dowodami materialnymi dotyczcymi modlitwy za zmarBych, a wic i wiary w czy[ciec s zachowane nagrobki chrze[cijaDskie - najstarsze z II wieku - z napisami o tre[ci: "Eucharis jest moj matk, Pius ojcem. Prosz was, o bracia kiedy tu przyjdziecie o modlitw. Aby Wszechmogcy Bg zachowaB Agap na wieki" "To ja sam Abercjusz w mojej obecno[ci kazaBem tu wypisa: Niech ka|dy, ktry te sBowa rozumie, pomodli si za Abercjusza". Nagrobne napisy zawieraj tak|e teksty skierowane do wiernych zwiedzajcych katakumby. S one niejako gBosem zmarBego, ktry bBaga przechodnia o modlitw. Epitafium znalezione w Kumie koDczy si sBowami:  Qui legis, ora pro me (Ty, ktry czytasz, mdl si za mnie), a epitafium z Narbony:  Tu, qui leges, ora pro me (Ty, ktry przeczytasz, pomdl si za mnie). Nigdy nie modlono si w intencjach mczennikw, a tylko proszono ich o wstawiennictwo za innych zmarBych, dlatego napisy na grobach mczennikw s najkrtsze. Spotyka si tak|e napisy kierujce pro[b o modlitw za zmarBego do [witych mczennikw, np.  Dusz Maksyma ochBdzcie mczennicy, January, Agatop i Felicissimus  . 4.5 Kultura {ydw 4.5.1 Wiara Czy[ciec to stara tradycja |ydowska. Zwiadectwa ST ju| przytaczaBem wcze[niej (patrz str.10). SzkoBa rabina Szammaja1 (I w. przed Chr./ I w.po Chr.) nauczaBa o trzech rodzajach Sdu Bo|ego: na |ycie wieczne (dla pobo|nych) na haDb wieczn (dla niesprawiedliwych na oczyszczenie (dla nie w peBni sprawiedliwych ale i nie caBkiem bezbo|nych, ktrzy zstpuj na pewien czas do Gehenny by si oczy[ci "przez ogieD" (Tos. Sanhedrin 13;3) Tak|e {ydzi "EsseDczycy" wierzyli w "piec" oczyszczajcy dusze po [mierci. Gdyby te wszystkie nauki byBy faBszywe, powinni[my znalez przynajmniej jaki[ [lad polemiki Jezusa czy Jego uczniw z {ydami (podobnie jak to si staBo w przypadku 1 Za WBodzimierzem Bednarskim "W obronie wiary" Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 15/23 kontrowersji wokB zmartwychwstania /Ak 20,27-38/, rozwodu /Mt 19,3-9/ czy innych kontrowersyjnych tematw). 4.5.2 Kadisz i inne modlitwy Sprawa Kadiszu (modlitwy odmawianej po [mierci {yda) jest do[ skomplikowana. W zasadzie nie jest on modlitw za zmarBego, tylko modlitw sBawic Boga odprawian na grobie krewnego - aby pokaza i| nawet w tym poBo|eniu (niczym Hiob) wielbi si Boga. ChciaBbym jednak zatrzyma si nad jedn z odmian, zwan Kadisz jatom ( ) tj. Kadisz sierocy. Ot| |aBobnik odmawia go codziennie przez 11 miesicy. Sam tekst modlitwy nie ma nic wsplnego z Czy[cem - ciekawe jest jednak uzasadnienie czasu odmawiania pacierza. Ot| {ydzi wierz |e po [mierci dusza ulega oczyszczeniu i |e dla wyjtkowo niegodziwych grzesznikw w proces trwa 12 miesicy. Syn odmawia wic modlitw jedynie przez 11 miesicy aby nie sugerowa i| jego Ojciec byB niegodziwcem. Istnieje te| modlitwa za zmarBych Hazkoras-neszomas, odprawiana w synagodze kilka razy do roku. Wspomina si w niej imi zmarBego i bBaga si o pokj dla jej duszy. Towarzyszy temu jaBmu|na na cel dobroczynny. Modlitwa Hazkara (wspomnienie) bdca elementem najstarszej tradycji |ydowskiej, zawiera elementy modlitwy wstawienniczej podobnej do naszych modlitw za spokj duszy zmarBej osoby. Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 16/23 5 Co daje modlitwa za zmarBych ? Modlitwa za zmarBych przynosi im ulg w cierpieniu (nawet gdyby to cierpienie miaBo by momentalne). Jest to rodzaj modlitwy wstawienniczej ktra przekracza [mier. Nadto jest to wyraz jedno[ci caBego Ko[cioBa - tych, ktrzy jeszcze pielgrzymuj na Ziemi, tych ktrzy s ju| w Niebieskim Domu Ojca oraz tych, ktrzy wBa[nie s "w drodze". Niestety, nie potrafimy naszymi modlitwami pomc potpionym - jednak mo|emy wstawi si za naszych braci i siostry, ktrzy cierpi mki Przemiany. Jan PaweB II w czasie Audiencji generalnej 4 sierpnia 1999 tak mwiB o modlitwie w kontek[cie Czy[ca: "(& ) pojawia si raz jeszcze ostatni wa|ny aspekt, ktry Tradycja Ko[cioBa zawsze podkre[laBa: jest to wymiar wsplnotowy. Ci, ktrzy znajduj si bowiem w sytuacji oczyszczenia, zwizani s zarwno z bBogosBawionymi, cieszcymi si ju| w peBni |yciem wiecznym, jak i z nami, zd|ajcymi na tym [wiecie do domu Ojca (por. KKK, 1032). Podobnie jak w |yciu ziemskim wierzcy s midzy sob zjednoczeni w jednym Ciele Mistycznym, tak rwnie| po [mierci ci, ktrzy |yj w stanie oczyszczenia, do[wiadczaj tej samej solidarno[ci eklezjalnej, wyra|ajcej si w modlitwie, sufragiach i miBo[ci innych braci w wierze. Oczyszczenie prze|ywane jest w podstawowej wizi, jaka si tworzy midzy tymi, ktrzy |yj na tym [wiecie, a tymi, ktrzy ciesz si szcz[liwo[ci wieczn." Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 17/23 6 Odpusty 6.1 Czym jest odpust ? Na podstawie dokumentw watykaDskich dotyczcych odpustw, w Polsce zostaB opracowany afisz. Zawiera on tak|e definicj tego czym jest odpust: Jest to darowanie czBowiekowi wobec Boga wszystkich kar doczesnych, nale|nych za grzechy odpuszczone ju| co do winy w Sakramencie Pokuty. Kto uzyska odpust zupeBny dla siebie - uniknie kar czy[cowych. Kto ofiaruje odpust zupeBny za zmarBych - ratuje dusze z czy[ca. Papie| PaweB VI dodaje:  Cel, jaki sobie stawia wBadza ko[cielna w udzielaniu odpustw, tkwi nie tylko w tym, aby wspomc wiernych w usuniciu nale|nych kar, lecz tak|e w tym, aby wiernych skBoni do wykonywania uczynkw pobo|no[ci, pokuty i miBo[ci - zwBaszcza takich, ktre przyczyniaj si do wzrostu wiary i dobra wsplnego (& ). Je[li wierni ofiaruj odpusty za zmarBych, praktykuj w szczeglniejszy sposb miBo[, a gdy my[l o sprawach niebieskich (nadprzyrodzonych) - lepiej ukBadaj sprawy doczesne. Dlatego wBa[nie nawrcenie i caBkowite odcicie od przywizania do grzechu stanowi zasadniczy wymg, a zarazem zacht do uzyskania odpustu zupeBnego. 6.2 Odpusty kiedy[ 6.2.1 Historia odpustw Pocztki idei odpustw (oczywi[cie nie nazywanych wwczas w ten sposb) maj swe zrdBo w czasach prze[ladowaD chrze[cijan w III wieku. Osoby ktre z obawy przed prze[ladowaniami zaparBy si wiary byBy wyBczane z Ko[cioBa i musiaBy przej[ wieloletni pokut by do niego wrci.1 Osoby na ktre naBo|ono te wieloletnie pokuty, zwracaBy si z pro[b o ich skrcenie do biskupa lub nawet prosiBy o wstawiennictwo chrze[cijan przebywajcych w wizieniach i oczekujcych na [mier. Ci pisali do biskupa tzw. listy pokoju. Praktyka odbywania pokuty (i to wieloletniej, znacznie bardziej dotkliwej ni| dzi[) przed otrzymaniem rozgrzeszenia utrzymywaBa si a| do X wieku. Nawet po jej zniesieniu byBa w chrze[cijanach |ywa [wiadomo[ (ktra dzi[ niestety jest rzadko[ci) |e ka|dy grzech bdzie (niezale|nie od rozgrzeszenia) odpokutowany - albo w |yciu doczesnym, albo w Czy[cu. I - podobnie jak w przypadku listw pokoju - wierni poczli si zwraca do spowiednikw z pro[b o wstawiennictwo (tym razem bezpo[rednio do Boga). Papiestwo wprowadziBo odpusty jako form wstawiennictwa Ko[cioBa za grzesznika. 6.2.2 KBopoty z odpustami Wystpienie Lutra przeciw nadu|yciom zwizanym z odpustami nie byBo czym[ niezwykBym ani obrazoburczym w Ko[ciele. Hierarchia ju| du|o wcze[niej walczyBa z t plag (podobnie jak z handlem faBszywymi relikwiami). Nadu|yciami w tej dziedzinie zajmowaB si ju| Sobr LateraDski2 (1215) i WiedeDski (1310). 1 Podobne praktyki obowizywaBy wobec osb dopuszczajcych si innych grzechw [miertelnych 2 Sobr LateraDski IV:  nierozwa|ne i nadmierne odpusty, ktrych nie wstydz si udziela niektrzy zwierzchnicy ko[cioBw, s lekcewa|eniem wBadzy kluczy oraz osBabieniem pokutnego zado[uczynienia Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 18/23 Niemal dwa wieki przed wystpieniem Lutra, w roku 1392, papie| Bonifacy IX napisaB do biskupa Ferrary list zwracajc mu uwag na to |e w[rd zakonnikw trafiaj si osobnicy ktrzy pod pozorem udzielania odpustw pobieraj od prostych ludzi pienidze przeznaczajc je na wBasne potrzeby. BywaBy te| nadu|ycia innego rodzaju. W 1420 roku arcybiskup Canterbury usiBowaB udziela odpustw bez papieskiego upowa|nienia. Z kolei w Niemczech niektrzy niedouczeni ksi|a udzielali odpustw "od winy i kary" (odpusty dotycz tylko kary). NieprawidBowo[ci te wykryB sBynny kardynaB MikoBaj z Cuzy. Natomiast od tych wszystkich bBdnych czy oszukaDczych praktyk trzeba odr|ni wymagania jakie faktycznie bywaj nakBadane na osoby pragnce uzyska odpust. Najcz[ciej wi| si z nim jakie[ czyny pokutne: modlitwa, nabo|eDstwa, niektre celebracje liturgiczne uczestnictwo w rekolekcjach jaBmu|na lub inna ofiara pielgrzymka itd. itp. W pewnym momencie zrobiBa si moda na odpusty za dziaBalno[ charytatywn - obdarowywano sierociDce, wspomagano budow ko[cioBw itd. WywoBaBo to - w du|ej mierze sBuszne - oburzenie osb ktrych nie sta byBo na hojne datki. Tu| przed Reformacj Papie| Leon X zarzdziB zbirk funduszy na budow m.in. tego co dzisiaj znamy jako bazylik [w. Piotra. ZrobiB to zupeBnie tak samo jak dzisiaj si robi zbirk na uchodzcw, powodzian, WatykaDski Fundusz Pomocy, Fundacj JP2 dla zdolnych dzieci czy budow Zwityni Opatrzno[ci Wszyscy ofiarodawcy otrzymali obietnice odpustu je|eli speBnili jego warunki, tj. " - dokonali datku, " - po rachunku sumienia przystpili do spowiedzi [witej, " - w czasie tej spowiedzi otrzymali caBkowite rozgrzeszenie, I wszystko mo|e byBoby dobrze, gdyby nie to |e misj rozpowszechniania odpustw w Niemczech arcybiskup Albrecht powierzyB dominikaninowi Janowi Teclowi z Lipska, ktry dopu[ciB si nadu|y1. Podobno zakonnik ten stawiaB w ko[ciele szkatuB na pienidze woBajc: "Kupujcie, kupujcie odpusty! Z ka|d monet co zadzwiczy, jedna mniej dusza w czy[cu jczy!". Nie byBo to niestety jedyne nadu|ycie ani ostatnia niezrczno[, nie tylko w[rd przedstawicieli Ko[cioBa. Cz[ [wieckich ziemian zaczBa [ciga pienidze na jaBmu|n odpustow jako podatek w swoich wBo[ciach. Wszystko to staBo si dla Lutra pretekstem do ataku na Ko[ciB. Niemniej byBy jakie[ podstawy do krytyki niektrych praktyk - tyle |e byBy to praktyki ktre Ko[ciB zwalczaB ju| od dawna i mylce jest przedstawianie wystpienia Lutra jako "pionierskiego" czy "wyjtkowego". Na dBugo przed Lutrem podobne praktyki potpiB i zwalczaB w Hiszpanii jej prymas (a od 1507 roku Generalny Inkwizytor Kastylii) kardynaB Cisneros - i Ko[ciB hiszpaDski sam si zreformowaB. 1 Zakonnik ten zamierzaB cz[ zebranych pienidzy przeznaczy na spBat dBugw arcybiskupa Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 19/23 Co wicej, Ko[ciB reformacyjne zarzuty wobec sprzeda|y przyjB, podjB powa|ne kroki - i byBy one skuteczne. Nadu|ycia zwizane z odpustami praktycznie znikBy po Soborze Trydenckim. Stosunek samego Lutra do odpustw zmieniaB si w czasie: do 1519 uwa|aB, |e istnienie Czy[ca jest faktem niepodwa|alnym w latach 1519-1530 twierdziB, |e nie da si zaprzeczy istnieniu Czy[ca po roku 1530 gBosiB i| Czy[ciec nie istnieje, jednak uwa|aB modlitw za zmarBych za sensown (odrzucili j dopiero nastpcy Lutra) Aby nie by goBosBownym, zajrzyjmy do sBynnych 96 tez (ktre wedBug legendy - raczej nieprawdziwej  miaB przybi na drzwiach ko[cioBa w Wittenberdze) : O odpustach: Teza 69.Biskupi i duszpasterze s obowizani z nale|nym uszanowaniem przyjmowa delegatw apostolskiego odpustu. Teza 71.Kto przeciw prawdzie apostolskiego odpustu mwi, niech bdzie przeklty. Teza 72.Kto przeciw samowolnym i kBamliwym sBowom kaznodziei odpustowego wystpuje niech bdzie bBogosBawiony! Teza 73.Jak papie| sBusznie nieBask i kltw karze tych, ktrzy podstpnie dziaBaj na szkod odpustw. Teza 74.Tak rwnie| sBusznie dotyka nieBask i kltw tych, ktrzy pod osBon odpustu u|ywaj swoich sztuczek na szkod [witej miBo[ci i prawdy Teza 91.Gdyby odpust gBoszono zgodnie z my[l i zapatrywaniem papie|a, Batwo byBoby zbija wszelkie zarzuty, a mo|e by nawet wcale si nie zrodziBy te zarzuty Podobnie o Czy[cu : Teza 16.PiekBo, czy[ciec i niebo, s wzgldem siebie tak r|ne, jak rozpacz, blisko[ rozpaczy i pewno[ zbawienia. Teza 17.Zdaje si by, |e duszom w czy[cu potrzeba zmniejszenia bojazni i pomno|enia miBo[ci. Teza 18.Ani rozumem, ani z Pisma nie udowodniono, |eby dusze w czy[cu znajdowaBy si w stanie niezdolnym do zasBugi i do wzrostu miBo[ci. Teza 19.I to zdaje si by niemo|liwe do udowodnienia, jakoby dusze w czy[cu, przynajmniej niektre, byBy pewne swego zbawienia i o nie si nie troszczyBy, jakkolwiek my pewni tego jeste[my zupeBnie. Teza 25.WBadza, jak ma papie| w oglno[ci nad czy[cem, przysBuguje w szczeglno[ci ka|demu biskupowi i proboszczowi w jego diecezji lub parafii. Teza 35.Nie jest to chrze[cijaDska nauka, |e nie potrzeba pokuty i |alu temu, kto z czy[ca wykupuje dusze, lub chce naby prawo wyboru spowiednika. Niektre z tych tez s kontrowersyjne (np. teza 19), jednak w zasadzie bazuj one na wierze w Czy[ciec. Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 20/23 6.3 Odpusty dzi[, czyli MaBy Poradnik Uzyskiwania Odpustw 6.3.1 Warunki otrzymania odpustu zupeBnego Aby otrzyma odpust zupeBny, niezbdne jest wypeBnienie nastpujcych warunkw: I. Godne przyjcie CiaBa PaDskiego (Komunii Zwitej) II. Wolno[ od przywizania do jakiegokolwiek grzechu, nawet lekkiego Brak przywizania do grzechu oznacza i| nie wolno u siebie tolerowa zBych przyzwyczajeD lub dobrowolnie trwa w jakimkolwiek naBogu. III. WypeBnienie okre[lonej czynno[ci Wicej o tych czynno[ciach napisz w rozdziale 6.3.2 Niektre praktyki odpustowe IV. Modlitwa w intencjach Ojca Zwitego Czstym nieporozumieniem jest rozumienie tego punktu jako "modlitwa w intencji papie|a" - tymczasem chodzi tu o intencje modlitewne, jakie co jaki[ czas wyznacza papie|. Dla wypeBnienia warunkw odpustu wystarcza "Ojcze nasz" i "Zdrowa[ Maryjo" lub jakakolwiek inna modlitwa. 6.3.2 Niektre praktyki odpustowe Dokument  Enchiridion indulgentiarum definiuje czynno[ci obdarowane odpustem. PodzieliBem odpusty wedBug rodzaju "okazji" ich otrzymania: A. Odpusty ktre mo|na otrzymywa codziennie a) czytanie przez pB godziny dowolnego fragmentu Pisma Zwitego; b) odmwienie jednej cz[ci R|aDca [witego (5 dziesitek). Z modlitw ustn nale|y poBczy pobo|ne rozwa|anie tajemnic. Aby odpust byB zupeBny powinien by odmawiany w rodzinie, we wsplnocie zakonnej, w pobo|nym stowarzyszeniu lub (samotnie) w ko[ciele lub publicznej kaplicy. c) adoracja Naj[witszego Sakramentu przez pB godziny w ko[ciele lub w kaplicy, nawet gdy Pan Jezus nie jest wystawiony w monstrancji; d) odprawienie Drogi Krzy|owej1 w ko[ciele, w kaplicy lub na kalwarii. B. Odpusty zwizane z nawiedzeniem miejsc kultu2 a) Nawiedzenie jednej z czterech patriarchalnych bazylik rzymskich i odmwienie tam  Ojcze nasz i  Wierz (w [wito tytuBu, w jakiekolwiek [wito nakazane lub w jeden dowolny dzieD w roku) b) Nawiedzenie ko[cioBa stacyjnego w Rzymie i pobo|ny udziaB w nabo|eDstwie stacyjnym c) Nawiedzenie ko[cioBa (jednorazowo), w ktrym odbywa si synod diecezjalny i odmwienie tam  Ojcze nasz i  Wierz 1 Konieczne jest pobo|ne rozmy[lanie nad stacjami mki i [mierci Chrystusa jednak podczas odprawiania nale|y przechodzi pomidzy wszystkimi stacjami. Chorzy mog uzyska taki sam odpust, je|eli przynajmniej przez pB godziny bd pobo|nie czyta i rozwa|a o mce i [mierci Pana Jezusa. 2 Je|eli do uzyskania odpustu zwizanego z jakim[ dniem jest wymagane nawiedzenie ko[cioBa lub kaplicy, to mo|e ono mie miejsce od poBudnia dnia poprzedzajcego a| do pBnocy koDczcej dzieD oznaczony Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 21/23 d) Pobo|ne nawiedzenie Bazyliki Mniejszej gdziekolwiek na [wiecie (w Polsce jest ich 114) i odmwienie w niej Ojcze nasz i Wierz w uroczysto[ Zwitych ApostoBw Piotra i PawBa, w [wito tytuBu (Patrona) ko[cioBa, w [wito Porcjunkuli (2 sierpnia) lub jeden raz w cigu roku wedBug wBasnego uznania. C. Odpusty zwizane z konkretnymi dniami lub okresami w roku a) Publiczne odmwienie  Hymnu do Ducha Zwitego w Nowy Rok lub w Uroczysto[ ZesBania Ducha Zwitego b) Pobo|ne odmwienie w ka|dy pitek Wielkiego Postu po Komunii [witej modlitwy przed obrazem Jezusa Chrystusa ukrzy|owanego:  Oto ja, o dobry i najsBodszy Jezu... c) Pobo|ne uczestniczenie w nabo|eDstwie Gorzkich {ali jeden raz w tygodniu w okresie Wielkiego Postu (tylko na terenie Polski). d) Odmwienie w sposb uroczysty  Przed tak wielkim Sakramentem... w Wielki Czwartek w czasie Wieczerzy PaDskiej lub w Bo|e CiaBo e) Pobo|na adoracja i ucaBowanie krzy|a w Wielki Pitek w czasie uroczystego obrzdu liturgicznego f) Odmwienie przyrzeczeD Chrztu [witego w Wielk Sobot w czasie nabo|eDstwa lub w rocznic wBasnego Chrztu [witego g) Publiczne odmwienie aktu wynagrodzenia Naj[witszemu Sercu Jezusowemu w Uroczysto[ Naj[witszego Serca Pana Jezusa h) Pobo|ne ucaBowanie przedmiotw kultu (krzy|yki, szkaplerze, medaliki itp.) w Uroczysto[ Zwitych ApostoBw Piotra i PawBa, je[li te przedmioty s po[wicone przez papie|a lub biskupa. Trzeba tak|e odmwi wyznanie wiary i) Pobo|ne nawiedzenie ko[cioBa parafialnego w dniu 2 sierpnia (tzw. odpust Porcjunkuli) i odmwienie w nim  Ojcze nasz i  Wierz j) Nawiedzenie ko[cioBa w Dniu Zaduszny m lub w najbli|sz niedziel, lub w Uroczysto[ Wszystkich Zwitych i odmwienie w nim  Ojcze nasz i  Wierz k) Pobo|ne nawiedzenie cmentarza od dnia 1 do 8 listopada i modlitwa na cmentarzu za zmarBych, choby tylko w my[li l) Publiczne odmwienie aktu po[wicenia rodzaju ludzkiego Chrystusowi Krlowi w Uroczysto[ Chrystusa Krla m) Publiczne odmwienie  Te Deum w ostatnim dniu roku n) Nawiedzenie ko[cioBa parafialnego w [wito tytuBu (Patrona) i pobo|ne odmwienie w nim  Ojcze nasz i  Wierz o) Pobo|ne nawiedzenie ko[cioBa lub kaplicy zakonnej w Uroczysto[ Zwitego ZaBo|yciela i odmwienie w nim  Ojcze nasz i  Wierz D. Odpusty zwizane ze szczeglnymi okazjami a) Pobo|ne przyjcie bBogosBawieDstwa papieskiego  Urbi et orbi , choby tylko przez radio b) UdziaB w [witej czynno[ci, w ktrej przewodniczy wizytator (np. biskup) z okazji wizytacji pasterskiej c) Pobo|ny udziaB w obrzdzie Eucharystycznym, jaki zwykle ma miejsce pod koniec Kongresu Eucharystycznego d) Przyjcie po raz pierwszy CiaBa PaDskiego lub uczestniczenie w takiej pobo|nej ceremonii e) Odprawienie pierwszej Mszy [witej w poBczeniu z pewn uroczysto[ci lub pobo|ny udziaB w tej Mszy [witej Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 22/23 f) Jubileusz kapBaDstwa (25, 50, 60-lecia) z postanowieniem wobec Boga wiernego wypeBniania obowizkw swojego powoBania, a tak|e udziaB w tej Mszy [witej, poBczonej z pewn ceremoni g) Pobo|ne nawiedzenie ko[cioBa lub oBtarza w samym dniu konsekracji i odmwienie w nim  Ojcze nasz i  Wierz E. Odpusty przy okazji rekolekcji i wiczeD duchownych a) UdziaB w wiczeniach duchowych przez trzy peBne dni b) Pobo|ny udziaB w kilku naukach misyjnych i uroczystym ich zakoDczeniu F. Odpust w godzinie [mierci O tym wicej w nastpnym rozdziale Oprcz powy|szych bywaj ogBaszane odpusty specjalne (np. Jan PaweB II ogBosiB odpust z okazji jubileuszu roku 2000). 6.3.3 Odpust w godzinie [mierci Warto wiedzie o tym, i| Ko[ciB ofiaruje wiernym odpust zupeBny w godzinie [mierci. Papie| PaweB VI ogBosiB  Zwita Matka Ko[ciB Baskawie mu (konajcemu) udziela, o ile jest odpowiednio dysponowany, odpustu zupeBnego, ktry uzyskuje w momencie [mierci, byleby za |ycia miaB zwyczaj odmawiania jakichkolwiek modlitw. Do uzyskania tego odpustu chwalebn jest rzecz posBugiwa si krucyfiksem lub krzy|em. Tak odpowiedni dyspozycj w godzinie [mierci jest stan Baski u[wicajcej i wolno[ od przywizania do jakiegokolwiek grzechu, nawet lekkiego . Ko[ciB zachca wiernych, by ofiarowali wszystkie odpusty przez caBe |ycie za zmarBych, poniewa| taka czsta praktyka wytwarza w czBowieku t "odpowiedni dyspozycj", dla uzyskania odpustu dla siebie w godzinie [mierci. Gdy mowa o odpustach za zmarBych, warto powiedzie o Mszy Zwitej, zwBaszcza |e w dokumencie watykaDskim  Enchiridion indulgendarum z dnia 29.06.1968 czytamy  Zwita Matka Ko[ciB wyra|a jak najwiksz trosk o zmarBych. Znoszc zatem jakikolwiek przywilej w tej materii stwierdza, |e zmarBym mo|na przychodzi z pomoc najbardziej przez ka|d ofiar Mszy [witej . 6.3.4 Odpusty czstkowe Odpust czstkowy polega na niecaBkowitym anulowaniu kary doczesnej. Mo|na go uzyska jako nie w peBni dopeBniony odpust zupeBny lub stosujc drobne praktyki pokutne. Papie| PaweB VI sformuBowaB 3 zasady odnoszce si do odpustw czstkowych: 1. Wierny dostpuje odpustu czstkowego, je[li w czasie speBniania swoich obowizkw i w trudach |ycia wznosi my[li do Boga z pokor i ufno[ci, dodajc w my[li jaki[ akt strzelisty, np. "Jezu Chryste, zmiBuj si nad nami". 2. Je[li wierny powodowany motywem wiary przyjdzie z pomoc potrzebujcym wspBbraciom, pomagajc im osobi[cie lub dzielc si z nimi swoimi dobrami, uzyskuje odpust czstkowy. 3. Gdy wierny w intencji umartwiania si, odmwi sobie czego[ godziwego, a przyjemnego dla siebie, uzyskuje odpust czstkowy. Warunek ten ma zachci wiernych do praktykowania dobrowolnych umartwieD. Listy modlitw, do ktrych przywizano odpusty czstkowe jest bardzo dBuga - podam tu tylko kilka najbardziej znanych: Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl Czy[ciec i modlitwa za zmarBych 23/23 AnioB PaDski Duszo Chrystusowa Wierz w Boga Psalm 129 Litanie zatwierdzone dla caBego Ko[cioBa (obecnie 6) Pomnij o Najdobrotliwsza Panno Maryjo Wieczny odpoczynek Witaj Krlowo Pod Twoj obron Ciebie Boga wysBawiamy " Stworzycielu Duchu przyjdz Magnificat R|aniec Droga Krzy|owa nawiedzenie Naj[witszego Sakramentu odwiedzenie ko[cioBa lub cmentarza z modlitw za Ojca Zw. i zmarBych uczynienie znaku Krzy|a Zw. Wersja 01.12.2008 kontakt z autorem Marek Piotrowski, mrb@pl-net.pl

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
MODLITWY ZA ZMARŁYCH (MODLITWY, LITANIE I KORONKI)
MODLITWY ZA ZMARŁYCH (MODLITWY, LITANIE I KORONKI)
Higgins Modlitwa za konających
modlitwa za ojczyzne
Ulotka propagująca modlitwę za kapłanów
Modlitwy za chorych i o uzdrowienie
MARGARETKA modlitwa za kapłanów
Koronka za zmarłych
Modlitwa za Kaplanów
Piesni za zmarlych i piesni pogrzebowe
I 1 Msza za zmarlych
Modlitwa za Żydów w Mszale Rzymskim

więcej podobnych podstron