plik


ÿþProjekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska Konspekt do zaj specjalizacyjnych z zakresu pielgniarstwa w anestezjologii i intensywnej terapii. Opieka nad pacjentem po operacji serca Pacjent po transplantacji serca Pacjenci po przeszczepie serca |yj pod staBym nadzorem lekarskim i musz regularnie przyjmowa leki (przede wszystkim immunosupresyjne). Musz tak|e regularnie poddawa si badaniom stwierdzajcym stan mi[nia sercowego, dziki którym Batwiej jest zdiagnozowa wczesne objawy odrzutu. Pierwsze dni po przeszczepie " nale|y eliminowa lk i niepokój chorego oraz zapewnia o staBej obecno[ci wykwalifikowanego personelu, aby wzmacnia poczucie bezpieczeDstwa " nale|y uBatwi choremu orientacj co do czasu, miejsca w którym si znajduje " nale|y wypracowa sposób komunikacji z pacjentem zaintubowanym " nale|y podejmowa dziaBania zmierzajce do niwelowania bólu pooperacyjnego oraz wczesnego uruchamiania chorego " nale|y d|y do jak najszybszego rozpoczcia |ywienia pacjenta Po operacji pacjent pozostaje kilka dni na oddziale pooperacyjnym i jest podBczony do respiratora. Wentylacja mechaniczna jest prowadzona przez ró|nie dBugi okres czasu. Narzd dawcy przeszedB okres niedokrwienia i przechowania go w pojemniku z lodem, a nastpnie operacj wszczepienia go do organizmu biorcy. Z tego powodu bdzie potrzebowa troch czasu, zanim zacznie funkcjonowa z peBn wydajno[ci. W pierwszym dniu po operacji chory mo|e odczuwa nudno[ci, dlatego nie powinien by od|ywiany drog doustn, a jedynie do|ylnie. Codziennie chorego nale|y wa|y i odpowiednio dawkowa pByny (kontrola obrzków), aby nie obci|a serca. Wa|ne jest aby chory jak najwcze[niej próbowaB wstawa na wBasnych nogach i poruszaB si. Wikszo[ pacjentów jest w stanie wsta z Bó|ka przy pomocy pielgniarki w 3 - 4 dobie po zabiegu. Najczstsze problemy w okresie pooperacyjnym " ból rany pooperacyjnej " konieczno[ ochrony mostka " trudno[ci w oddychaniu " obrzki koDczyn " zaburzenia ze strony ukBad kr|enia " brak apetytu " zmiany grzybicze jamy ustnej " drzenie rak, nadmierny porost wBosów oraz przerost dziseB " zmiany na skórze " zaburzenia emocjonalne Biopsja serca Jest to pobranie wycinka serca przez |yB szyjn lub podobojczykow i ocena próbki pod ktem objawów wskazujcych na ewentualne odrzucenie przeszczepu. Okresy wykonywania biopsji: " w 1- szym miesicu po przeszczepie- co 7 dni " w 2- gim miesicu co 14 dni " w 3-cim miesicu 1 raz na miesic " od 4-tego miesica do roku- co 3 miesice " po 1 roku co 6 miesicy " po 2 latach- 1 raz w roku " po stwierdzeniu odrzutu- kontrolna biopsja po 7- 9 dniach 1 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska Opieka po opuszczeniu szpitala Do czasu wypisu ze szpitala pacjent pozostaje pod [cisBym nadzorem personelu o[rodka transplantacyjnego. Po opuszczeniu szpitala bardzo wiele bdzie zale|aBo od samego chorego oraz czBonków jego rodziny. 1. Higiena rany pooperacyjnej " utrzymanie w czysto[ci " kontrola opatrunku " obserwacja w kierunku infekcji 2. Kontrola temperatury ciaBa 1. nale|y sprawdzi wówczas, gdy pojawi si gorsze samopoczucie lub wystpi dolegliwo[ci bólowe 3. Kontrola ci[nienia ttniczego i ttna 4. Ogólne zasady higieny DbaBo[ o higien osobist pomaga zmniejszy ryzyko zaka|eD. 5. Higiena jamy ustnej Pacjenci po przeszczepie powinni dba o higien jamy ustnej. Najlepiej jest u|ywa mikkiej szczoteczki do zbów, aby unikn podra|nienia dziseB. Jam ustn nale|y pBuka pBynem antyseptycznym. Nale|y regularnie kontrolowa jam ustn w gabinecie stomatologicznym. Chore zby mog by zródBem ci|kich zaka|eD u pacjentów z osBabion odporno[ci. Leczenie stomatologiczne u chorych po transplantacji powinno odbywa si w osBonie antybiotykowej. Nale|y zwraca uwag na ochron przero[nitych dziseB. 6. Higiena skóry i wBosów Niektóre leki (Encorton, Prednison) mog by przyczyn trdziku na skórze twarzy, klatce piersiowej, ramionach i plecach. Nale|y stosowa antyseptyczne kostki myjce, pByny bakteriobójcze. Zaawansowane zmiany powinny by leczone przez dermatologa. Skór powinno si nawil|a. 7. Ekspozycja na sBoDce Pacjenci po przeszczepie s bardziej nara|eni na ryzyko powstania raka skóry, w zwizku z tym, |e ich ukBad odporno[ciowy nie jest w stanie naprawi wszystkich uszkodzeD zwizanych z dziaBaniem promieni ultrafioletowych. " nale|y unika ekspozycji w okresie najwikszego nasBonecznienia " nale|y u|ywa okularów, czapek " stosowa kremy z filtrem 8. Rehabilitacja Powrót do domu po transplantacji to jedna z najszcz[liwszych chwil, ale czsto towarzyszy jej niepokój, a nawet niewielkiego stopnia depresja. Zwykle po najbardziej trudnym okresie (ok. 3 miesicy) od transplantacji niemal wszyscy chorzy powracaj do normalnej aktywno[ci |yciowej. Ucz si, pracuj, maj rodziny, wychowuj dzieci. 9. Dieta i od|ywianie WBa[ciwe od|ywianie odgrywa wa|n rol w procesie zdrowienia i rehabilitacji, poniewa| organizm na skutek dBugotrwaBej choroby przed przeszczepem jest w stanie znacznego niedo|ywienia. Efektem niepo|danych dziaBaD kortykosteroidów jest znaczny wzrost Baknienia, co u niektórych chorych mo|e prowadzi do nadwagi i otyBo[ci. Dieta powinna zawiera: " owoce " peBnoziarniste pieczywo " mleko i nabiaB z nisk zawarto[ci tBuszczu " chude miso, ryby i inne zródBa biaBka Dodatkowo nale|y: " unika podjadania midzy posiBkami " wypija ok. 2 litrów pBynów na dob " my i obiera owoce " unika spo|ywania serów z niepasteryzowanego mleka oraz serów ple[niowych Nale|y pamita, |e sok grejpfrutowy mo|e spowodowa wzrost st|enia niektórych leków immunosupresyjnych. " nale|y ograniczy spo|ycie soli 2 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska 10. Aktywno[ fizyczna Ma znaczenie stymulujce zarówno dla poprawy ogólnego samopoczucia jak i ogólnej wydolno[ci fizycznej organizmu. Je|eli wystpi przynajmniej jeden z poni|szych objawów nale|y powstrzyma si od wysiBku fizycznego do konsultacji z lekarzem. " ból lub ucisk w klatce piersiowej " nadmierne zmczenie " zawroty gBowy " przy[pieszone bicie serca po zaprzestaniu wysiBku Przywrócenie siBy mi[niowej po okresie choroby jest mo|liwe dziki codziennym wiczeniom i powinny by tak zaplanowane, aby stopniowo zwiksza wysiBek. 11. Alkohol Nie jest wskazany ze wzgldu na trudne do przewidzenia interakcje z przyjmowanymi lekami. 12. Palenie tytoniu Bezwzgldnie nale|y rzuci palenie. 13. Aktywno[ seksualna Zwykle normalizuje si w czasie kilku miesicy. Jednak niektóre leki mog wpBywa na aktywno[ pBciow. Kobiety powinny stosowa [rodki antykoncepcyjne po konsultacji z ginekologiem. Leczenie immunosupresyjne mo|e zmienia skuteczno[ doustnych [rodków antykoncepcyjnych. 14. Szczepienia Pacjent po transplantacji narzdu, otrzymujcy leki immunosupresyjne nie powinien otrzymywa |adnych szczepionek zawierajcych |ywe lub nawet osBabione drobnoustroje. LECZENIE IMMUNOSUPRESYJNE Organizm rozpoznaje nowy narzd jako obcy i ukBad odporno[ciowy reaguje atakiem skierowanym przeciwko przeszczepowi. Leki immunosupresyjne maj na celu zapobiec odrzucaniu serca lub innego narzdu poprzez osBabienie tej reakcji ukBadu odporno[ciowego. W tym samym czasie biorca przeszczepu staje si bardziej podatny na infekcje. Niektóre leki immunosupresyjne musz by przyjmowane do koDca |ycia. Wyró|nia si nastpujce typy leków: " podstawowe leki immunosupresyjne " leki dodatkowe (antymitotyczne) " kortykosteroidy " leki indukcyjne (przeciwciaBa) Nale|y pamita: " leki nale|y przyjmowa zgodnie z zaleceniem lekarza " leki nale|y przyjmowa o staBych porach " nie nale|y samodzielnie zmienia dawki leku " nie stosowa ogólniedostpnych leków bez porozumienia z lekarzem " zawsze mie zapas leków ODRZUCENIE Istniej dwa ró|ne typy odrzucania: " ostre odrzucanie - zwykle pojawia si podczas pierwszego roku po transplantacji, zwykle stosuje si dodatkowe leki przez krótki okres czasu " przewlekBe odrzucanie rozwija si powoli, leki immunosupresyjne nie hamuj tego typu odrzucenia Objawy odrzucenia: " osBabienie " gorczka powy|ej 37,5 " przyrost masy ciaBa w krótkim czasie " zadyszka " odkBadane si wody w tkankach " zaburzenia rytmu Potwierdzeniem podejrzenia odrzucenia jest biopsja. Wikszo[ epizodów odrzucenia poddaje si leczeniu, je[li wykryte s odpowiednio wcze[nie. 3 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska PROBLEMY PSYCHIATRYCZNE I JAKOZ {YCIA Pacjenci odczuwaj popraw jako[ci |ycia ju| po samej transplantacji. Zmiany w wygldzie mog by uci|liwe i trudne do zaakceptowania. Dla rodziny chorego trudne mo|e by zrozumienie potrzeb pacjenta po transplantacji. Przeszczep serca stanowi zwrot w |yciu pacjenta, co jest mo|liwe dziki nowoczesnej medycynie, na dBugie i aktywne |ycie. PIELGNOWANIE PACJENTA WE WSTRZSIE KARDIOGENNYM WSTRZS  reakcja ogólnoustrojowa powstaBa na skutek szkodliwego bodzca zewntrznego lub wewntrznego dziaBajcego na organizm o sile przekraczajcej mo|liwo[ci adaptacyjne ustroju. POMIAR I OCENA OBJAWÓW WSTRZSU " zimna i blada skóra = skurcz naczyD oraz centralizacja kr|enia " zaburzenia [wiadomo[ci = obni|enie st|enia tlenu i glukozy " obni|enie temperatury ciaBa = zahamowanie procesów metabolicznych na skutek niedostatecznego transportu tlenu i glukozy " szybki i gBboki, stopniowo spBycajcy si = spadek perfuzji, wzrost st|enia CO2 i nasilenie glikolizy beztlenowej w tkankach " pocenie = pobudzony ukBad wspóBczulny (sekrecja potu) " oliguria lub anuria = wzrost st|enia ADH, obni|enie przepBywu krwi przez nerki, przedBu|ajce si niedokrwienie prowadzi do martwicy komórek nerkowych " czynno[ serca  pobudzenie baroreceptorów, wzrost oporów, centralizacja kr|enia, wzrost tropizmów serca  ,,szybszy obrót maB ilo[ci krwi " ci[nienie ttnicz  pocztkowo mo|e by wyrównane( pobudzony ukBad wspóBczulny powoduje skurcz naczyD, uwolnienie rezerw krwi z wtroby i [ledziony, aktywacja ukBadu renina-angiotensyna-aldosteron), nastpnie ulega krytycznemu obni|eniu na skutek przekroczenia mo|liwo[ci kompensacyjnych ustroju (rozszerzenie Bo|yska naczyniowego wywoBanego kwasic metaboliczn pomimo stymulacji adrenergicznej " bóle dBawicowe= obni|enie przepBywu przez naczynia wieDcowe " wyzwolenie patologicznego procesu krzepnicia  DIC  na skutek zaburzeD w mikrokr|eniu Przy rozpoznawaniu wstrzsu nale|y pamita, |e: " inne kryteria u chorych z nadci[nieniem, a inne z hipotoni " prawidBowa morfologia krwi i zaburzenia rytmu serca nie przesdzaj o kardiogennej przyczynie wstrzsu " przyczyn wstrzsu mog by dziaBania, którym pacjent byB poddany wcze[niej 4 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska WSPÓAUDZIAA PIELGNIARKI W LECZENIU NIEINWAZYJNYM 1. UdziaB w procesie diagnozowania wstrzsu kardiogennego " obserwacja i ocena podstawowych parametrów " obserwacja i ocena stanu ogólnego " ocena stanu [wiadomo[ci i mo|liwo[ci nawizania kontaktu 2. UdziaB w czynno[ciach zabezpieczajcych podstawowe funkcje |yciowe " udziaB w postpowaniu resuscytacyjnym " udziaB w tlenoterapi biernej " udziaB w farmakoterapii i pBynoterapi " udziaB w wykonywaniu badaD laboratoryjnych i diagnostycznych oraz analiza wyników " udziaB w przygotowaniu do badaD i zabiegów inwazyjnych " 3. UdziaB w terapii bólu " obserwacja i interpretacja werbalnych i pozawerbalnych oznak bólu " obserwacja i ocena rodzaju, umiejscowienia i czasu trwania bólu " udziaB w farmakoterapii 4. UdziaB w zapobieganiu lub zwalczaniu hipotermii " kontrola temperatury ciaBa " obserwacja zabarwienia, ocieplenia i wilgotno[ci skóry " zabezpieczenie przed utrat ciepBa wszystkimi dostpnymi metodami 5. UdziaB w podejmowaniu efektywnego komunikowania z pacjentem i jego rodzin " ocena funkcjonowania narzdów zmysBów, procesów poznawczych, rozumienia informacji " podejmowanie dziaBaD zmierzajcych do uBatwienia orientacji co do czasu, miejsca " dobór odpowiednich form komunikacji " komunikowanie werbalne i niewerbalne " nawizanie pozytywnego kontaktu z rodzin 6. WspóBpraca ze wszystkimi czBonkami zespoBu terapeutycznego " prawidBowy przepByw informacji o stanie zdrowia, planowanych badaniach, metodach leczenia " dokBadne prowadzenie dokumentacji medycznej " indywidualne dostosowanie modelu pielgnowania " kontakt z duchownym PRZYGOTOWANIE DO BADAC SPECJALISTYCZNYCH Koronarografia  jest to metoda diagnostyczna polegajca na radiologicznym uwidocznieniu naczyD wieDcowych. Polega na wprowadzeniu pod kontrol radiologiczn cewników umo|liwiajcych pomiary ci[nieD w odpowiednich jamach serca, podanie kontrastu daje obraz angiograficzny jam serca i odpowiednich naczyD. Monitorowanie hemodynamiczne- polega na cigBych pomiarach ci[nieD i przepBywów w czasie cewnikowania ,,prawego serca . Odpowiednie cewniki (Swana-Ganza) wprowadzane s do ttnicy pBucnej drog |yln. Przy zaBo|eniu, |e [rednie ci[nienie kapilarne równe jest ci[nieniu koDcoworozkurczowemu lewej komory mo|na po[rednio wyciga wnioski o czynno[ci lewej komory. Mo|na tak|e mierzy objto[ minutow serca, o[rodkowe ci[nienie |ylne oraz parametry badania hemodynamicznego. 5 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska Echokardiografia  umo|liwia dokBadn ocen przyczyn prowadzcych do niewydolno[ci serca, umo|liwia ocen wielko[ i funkcji poszczególnych jam serca i struktur wewntrzsercowych. U|ycie techniki dopplerowskiej pozwala na pomiary gradientów ci[nieD przez odpowiednie zastawki. Metoda ta jest niezastpiona w ocenie funkcji serca jako pompy. Pozwala oceni frakcj wyrzutow (EF)  podstawowy parametr okre[lajcy kurczliwo[ mi[nia sercowego. SPOSOBY KOMUNIKOWANIA SI Z PACJENTEM I ZAPEWNIENIE POCZUCIA BEZPIECZECSTWA " sBuchanie w sposób uwa|ny i aktywny " udzielanie potrzebnych wyja[nieD i informacji " udzielanie bezpo[redniego wsparcia psychicznego " indywidualny sposób porozumiewania si " stwarzanie atmosfery akceptacji, empatyczne podej[cie do pacjenta " werbalne i pozawerbalne dziaBania wyra|ajce wsparcie i zainteresowanie Konspekt do zaj ze specjalizacji w zakresie pielgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki Kardiochirurgia  jest dziedzin medycyny zajmujc si leczeniem operacyjnym chorób serca i du|ych naczyD krwiono[nych. " wady serca wrodzone i nabyte " ttniaki aorty " chirurgia naczyD wieDcowych " urazy serca i du|ych naczyD Przygotowanie chorego do zabiegu pomostowania aortalno  wieDcowego Zabieg pomostowania naczyD wieDcowych (CABG  Coronary Artery Bypass Graft) oprócz niewtpliwych korzy[ci dla chorego, niesie za sob tak|e ryzyko wystpienia powa|nych powikBaD. Niektóre czynniki takie jak zaawansowany wiek chorego, nieodwracalne uszkodzenie mi[nia lewej komory lub nagBo[ zabiegu pozostaj poza mo|liwo[ciami interwencji ze strony zespoBu terapeutycznego. Istniej jednak pewne czynniki, których modyfikacja mo|e mie istotny wpByw na wynik zabiegu oraz proces leczenia i rehabilitacji. Cel leczenia operacyjnego: " zniesienie dolegliwo[ci stenokardialnych " zabezpieczenie funkcji mechanicznej mi[nia sercowego przed skutkami niedokrwienia 6 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska Ocena stanu ukBadu kr|enia oraz jego stabilizacja " ocena stopnia dysfunkcji mi[nia sercowego " wykluczenie lub potwierdzenie istnienia wad zastawkowych serca oraz powikBaD mechanicznych zawaBu(pozawaBowy ubytek przegrody midzykomorowej, ttniak pozawaBowy, pknicie [ciany) " wykonanie badaD niezbdnych do ustalenia wskazaD do zabiegu operacyjnego " zastosowanie metod mechanicznego wspomagania kr|enia w przypadkach ostrych " d|enie do ustpienia objawów ostrego niedokrwienia poprzez leczenie farmakologiczne i mechaniczne wspomaganie kr|enia Ocena wydolno[ci ukBadu oddechowego " antybiotykoterapia " zaprzestanie palenia tytoniu " przedoperacyjna ocena spirometryczna " wdro|enie fizykoterapii oraz wiczeD oddechowych " zastosowanie leków rozszerzajcych oskrzela Ocena stanu ukBadu krzepnicia " wstrzymanie podawania leków hamujcych agregacj pBytek, pochodnych kwasu acetylosalicylowego " w przypadku istnienia podejrzenia choroby wrzodowej lub krwawienia z przewodu pokarmowego nale|y wykona diagnostyk endoskopow Wyrównanie zaburzeD metabolicznych " w przypadku chorób tarczycy nale|y d|y do stanu eutyreozy " leczenie cukrzycy powinno by optymalnie dostosowane do aktualnego stanu chorego " leczenie hormonalne zwizane z menopauz i andropauz Eliminacja potencjalnych ognisk zaka|enia " sanacja jamy ustnej " leczenie zmian skórnych o etiologii bakteryjnej " ocena laryngologiczna migdaBków podniebiennych " wykonanie posiewów z gardBa i jamy nosowej w kierunku nosicielstwa gronkowca metycylinoopornego (MRSA) 7 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska Badanie podmiotowe i przedmiotowe Zebranie informacji na temat: objawów choroby podstawowej, chorób wspóBistniejcych (cukrzyca, choroba wrzodowa, choroby nerek, przewlekBe choroby ukBadu oddechowego, wywiad ginekologiczny u kobiet), przebytych chorób, wykonywanej pracy, naBogów, rodzinnego wystpowania choroby niedokrwiennej. Przy wykonywaniu badania fizykalnego nale|y zwróci uwag na : okre[lenie rezerwy wieDcowej i tolerancji wysiBku, obecno[ cech dekompensacji kr|enia (obrzki koDczyn dolnych, ttno |ylne), ocen ttna obwodowego, ocen ukBadu |ylnego koDczyn dolnych, stan od|ywienia chorego, funkcj ukBadu oddechowego. Badania laboratoryjne Przed operacj wskazane jest wykonanie takich badaD jak: morfologia krwi obwodowej, oznaczenie grupy krwi, st|enie glukozy, mocznika, kreatyniny w surowicy, badanie ogólne moczu. Przygotowanie psychiczne pacjenta i jego rodziny " udzielenie niezbdnych informacji o celu i korzy[ciach planowanej operacji " poinformowanie o niedogodno[ciach w okresie pooperacyjnym " wyja[nienie ogólnych zasad postpowania chirurgicznego " przekazanie wiadomo[ci o przebiegu rekonwalescencji ze szczególnym zwróceniem uwagi na znaczenie rehabilitacji pooperacyjnej " udzielenie informacji od anestezjologa o zasadach przygotowania do znieczulenia " je|eli chory nie wyra|a sprzeciwu nale|y poinformowa rodzin o wszelkich aspektach planowanego leczenia " uzyskanie pisemnej zgody na zabieg i znieczulenie Pielgnowanie pacjenta po zabiegu pomostowania aortalno  wieDcowego Przyjcie chorego do oddziaBu pooperacyjnego " przygotowanie stanowiska do przyjcia chorego " w trakcie przyjcia pacjenta pielgniarka powinna uzyska informacje od zespoBu anestezjologicznego dotyczce: danych personalnych, rodzaju i przebiegu zabiegu, rodzaju znieczulenia, podawanych leków oraz stosowania dodatkowych metod terapeutycznych, rodzaju i miejsca zaBo|enia drenów, przetaczanych preparatów krwiopochodnych, mo|liwo[ci wystpienia powikBaD " przyjmujc chorego pielgniarka powinna dokona pierwszej kontroli, która obejmuje sprawdzenie zgodno[ci danych z dokumentacj, sprawdzenie szczelno[ci ukBadu drenujcego, ocen podstawowych parametrów |yciowych chorego(RR, CVP, HR, SpO2, stan drena|u " w przypadku chorych oddychajcych spontanicznie nale|y zastosowa tlenoterapi biern przez okulary tlenowe lub mask " pacjenci zaintubowani powinni by podBczeni do respiratora z zastosowaniem oddechu kontrolowanego lub wspomaganego 8 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska Pielgniarka w trakcie sprawowania opieki nad chorym a) ocenia stan [wiadomo[ci chorego " próbuje nawiza kontakt sBowny " sprawdza orientacj co do czasu, miejsca i osoby b) ocenia stopieD wydolno[ci ukBadu oddechowego oraz dba o zapewnienie prawidBowej wymiany gazowej c) ocenia stopieD wydolno[ci ukBadu kr|enia oraz przeciwdziaBa powikBaniom zakrzepowo-zatorowym d) ocenia funkcj ukBadu moczowego i zapobiega zaburzeniom gospodarki wodno- elektrolitowej e) ocenia stopieD hemostazy oraz zapobiega powikBaniom ze strony ukBadu krzepnicia f) bierze udziaB w niwelowaniu bólu pooperacyjnego g) ocenia stan opatrunku oraz proces gojenia si rany pooperacyjnej h) bierze udziaB w zwalczaniu hipotermii i) zapobiega zaka|eniom j) dba o efektywne komunikowanie oraz minimalizowanie lku k) obserwuje pacjenta w kierunku wystpienia powikBaD i zapobiega ich wystpieniu l) pomaga w przywracaniu samodzielno[ci przy wykonywaniu czynno[ci samoobsBugowych m) nawizuje kontakt z rodzin chorego i przygotowuje jej czBonków do opieki nad pacjentem po powrocie do domu n) wspóBuczestniczy w procesie rehabilitacji i wspóBpracuje z innymi czBonkami zespoBu terapeutycznego Rehabilitacja chorych po zabiegach kardiochirurgicznych Ma na celu przygotowanie i pomoc choremu w powrocie do peBnienia ról spoBecznych, rodzinnych oraz zaakceptowaniu aktualnego stanu zdrowia i sytuacji. Ka|da choroba i pobyt w szpitalu pocigaj za sob obci|enie mechanizmów psychicznej regulacji. Leczenie operacyjne zajmuje jednak pod tym wzgldem miejsce szczególne, z uwagi na form leczenia, pogorszenie stanu zdrowia bezpo[rednio po zabiegu, aby stopniowo ulec poprawie, [wiadomo[ okaleczenia. Pobyt w szpitalu wi|e si ze zmian [rodowiska, powoduje tak|e zmian sytuacji |yciowej, chory staje si czBonkiem nowej grupy spoBecznej. Proces leczenia i rehabilitacji, aby byB skuteczny powinien trwa tak|e po opuszczeniu szpitala. Ogromn rol odgrywa wówczas rodzina. Tempo procesów rehabilitacyjnych w du|ej mierze zale|e bdzie od ich postawy, stanu emocjonalnego oraz zaanga|owania. Przygotowanie chorego do samoopieki i samopielgnacji powinno rozpocz si ju| w okresie przedoperacyjnym. W[ród oddziaBywaD psychologicznych bezpo[rednich gBówn rol odgrywa wBa[ciwe przygotowanie chorego na poziomie emocjonalno  poznawczym do zabiegu i pobytu w oddziale. Powinny by to elementy psychoedukacji w zakresie do[wiadczonego przez chorego stanu, z ukierunkowaniem na wytworzenie strategii stylu radzenia sobie ze stresem oraz postawy wspóBpracy z personelem medycznym. OddziaBywania po[rednie maj na celu udzielenie wsparcia psychologicznego, kierowanego do pacjenta i czBonków jego rodziny oraz elementy psychoedukacji z zakresu znaczenia roli, jak odgrywa wBa[ciwa postawa chorego w stosunku do wBasnej osoby, choroby, procesu leczenia i rehabilitacji. 9 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska Opieka nad pacjentem po operacji serca Pacjent po transplantacji serca Pacjenci po przeszczepie serca |yj pod staBym nadzorem lekarskim i musz regularnie przyjmowa leki (przede wszystkim immunosupresyjne). Musz tak|e regularnie poddawa si badaniom stwierdzajcym stan mi[nia sercowego, dziki którym Batwiej jest zdiagnozowa wczesne objawy odrzutu. Pierwsze dni po przeszczepie " nale|y eliminowa lk i niepokój chorego oraz zapewnia o staBej obecno[ci wykwalifikowanego personelu, aby wzmacnia poczucie bezpieczeDstwa " nale|y uBatwi choremu orientacj co do czasu, miejsca w którym si znajduje " nale|y wypracowa sposób komunikacji z pacjentem zaintubowanym " nale|y podejmowa dziaBania zmierzajce do niwelowania bólu pooperacyjnego oraz wczesnego uruchamiania chorego " nale|y d|y do jak najszybszego rozpoczcia |ywienia pacjenta Po operacji pacjent pozostaje kilka dni na oddziale pooperacyjnym i jest podBczony do respiratora. Wentylacja mechaniczna jest prowadzona przez ró|nie dBugi okres czasu. Narzd dawcy przeszedB okres niedokrwienia i przechowania go w pojemniku z lodem, a nastpnie operacj wszczepienia go do organizmu biorcy. Z tego powodu bdzie potrzebowa troch czasu, zanim zacznie funkcjonowa z peBn wydajno[ci. W pierwszym dniu po operacji chory mo|e odczuwa nudno[ci, dlatego nie powinien by od|ywiany drog doustn, a jedynie do|ylnie. Codziennie chorego nale|y wa|y i odpowiednio dawkowa pByny (kontrola obrzków), aby nie obci|a serca. Wa|ne jest aby chory jak najwcze[niej próbowaB wstawa na wBasnych nogach i poruszaB si. Wikszo[ pacjentów jest w stanie wsta z Bó|ka przy pomocy pielgniarki w 3 - 4 dobie po zabiegu. Najczstsze problemy w okresie pooperacyjnym " ból rany pooperacyjnej " konieczno[ ochrony mostka " trudno[ci w oddychaniu " obrzki koDczyn " zaburzenia ze strony ukBad kr|enia " brak apetytu " zmiany grzybicze jamy ustnej " drzenie rak, nadmierny porost wBosów oraz przerost dziseB " zmiany na skórze " zaburzenia emocjonalne 10 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska Biopsja serca Jest to pobranie wycinka serca przez |yB szyjn lub podobojczykow i ocena próbki pod ktem objawów wskazujcych na ewentualne odrzucenie przeszczepu. Okresy wykonywania biopsji: " w 1- szym miesicu po przeszczepie- co 7 dni " w 2- gim miesicu co 14 dni " w 3-cim miesicu 1 raz na miesic " od 4-tego miesica do roku- co 3 miesice " po 1 roku co 6 miesicy " po 2 latach- 1 raz w roku " po stwierdzeniu odrzutu- kontrolna biopsja po 7- 9 dniach Opieka po opuszczeniu szpitala Do czasu wypisu ze szpitala pacjent pozostaje pod [cisBym nadzorem personelu o[rodka transplantacyjnego. Po opuszczeniu szpitala bardzo wiele bdzie zale|aBo od samego chorego oraz czBonków jego rodziny. 11. Higiena rany pooperacyjnej " utrzymanie w czysto[ci " kontrola opatrunku " obserwacja w kierunku infekcji 12. Kontrola temperatury ciaBa 2. nale|y sprawdzi wówczas, gdy pojawi si gorsze samopoczucie lub wystpi dolegliwo[ci bólowe 13. Kontrola ci[nienia ttniczego i ttna 14. Ogólne zasady higieny DbaBo[ o higien osobist pomaga zmniejszy ryzyko zaka|eD. 15. Higiena jamy ustnej Pacjenci po przeszczepie powinni dba o higien jamy ustnej. Najlepiej jest u|ywa mikkiej szczoteczki do zbów, aby unikn podra|nienia dziseB. Jam ustn nale|y pBuka pBynem antyseptycznym. Nale|y regularnie kontrolowa jam ustn w gabinecie stomatologicznym. Chore zby mog by zródBem ci|kich zaka|eD u pacjentów z osBabion odporno[ci. Leczenie stomatologiczne u chorych po transplantacji powinno odbywa si w osBonie antybiotykowej. Nale|y zwraca uwag na ochron przero[nitych dziseB. 16. Higiena skóry i wBosów Niektóre leki (Encorton, Prednison) mog by przyczyn trdziku na skórze twarzy, klatce piersiowej, ramionach i plecach. Nale|y stosowa antyseptyczne kostki myjce, pByny bakteriobójcze. Zaawansowane zmiany powinny by leczone przez dermatologa. Skór powinno si nawil|a. 11 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska 17. Ekspozycja na sBoDce Pacjenci po przeszczepie s bardziej nara|eni na ryzyko powstania raka skóry, w zwizku z tym, |e ich ukBad odporno[ciowy nie jest w stanie naprawi wszystkich uszkodzeD zwizanych z dziaBaniem promieni ultrafioletowych. " nale|y unika ekspozycji w okresie najwikszego nasBonecznienia " nale|y u|ywa okularów, czapek " stosowa kremy z filtrem " 18. Rehabilitacja Powrót do domu po transplantacji to jedna z najszcz[liwszych chwil, ale czsto towarzyszy jej niepokój, a nawet niewielkiego stopnia depresja. Zwykle po najbardziej trudnym okresie (ok. 3 miesicy) od transplantacji niemal wszyscy chorzy powracaj do normalnej aktywno[ci |yciowej. Ucz si, pracuj, maj rodziny, wychowuj dzieci. 19. Dieta i od|ywianie WBa[ciwe od|ywianie odgrywa wa|n rol w procesie zdrowienia i rehabilitacji, poniewa| organizm na skutek dBugotrwaBej choroby przed przeszczepem jest w stanie znacznego niedo|ywienia. Efektem niepo|danych dziaBaD kortykosteroidów jest znaczny wzrost Baknienia, co u niektórych chorych mo|e prowadzi do nadwagi i otyBo[ci. Dieta powinna zawiera: " owoce " peBnoziarniste pieczywo " mleko i nabiaB z nisk zawarto[ci tBuszczu " chude miso, ryby i inne zródBa biaBka Dodatkowo nale|y: " unika podjadania midzy posiBkami " wypija ok. 2 litrów pBynów na dob " my i obiera owoce " unika spo|ywania serów z niepasteryzowanego mleka oraz serów ple[niowych Nale|y pamita, |e sok grejpfrutowy mo|e spowodowa wzrost st|enia niektórych leków immunosupresyjnych. " nale|y ograniczy spo|ycie soli " 20. Aktywno[ fizyczna Ma znaczenie stymulujce zarówno dla poprawy ogólnego samopoczucia jak i ogólnej wydolno[ci fizycznej organizmu. Je|eli wystpi przynajmniej jeden z poni|szych objawów nale|y powstrzyma si od wysiBku fizycznego do konsultacji z lekarzem. " ból lub ucisk w klatce piersiowej " nadmierne zmczenie " zawroty gBowy " przy[pieszone bicie serca po zaprzestaniu wysiBku 12 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska Przywrócenie siBy mi[niowej po okresie choroby jest mo|liwe dziki codziennym wiczeniom i powinny by tak zaplanowane, aby stopniowo zwiksza wysiBek. 15. Alkohol Nie jest wskazany ze wzgldu na trudne do przewidzenia interakcje z przyjmowanymi lekami. 16. Palenie tytoniu Bezwzgldnie nale|y rzuci palenie. 17. Aktywno[ seksualna Zwykle normalizuje si w czasie kilku miesicy. Jednak niektóre leki mog wpBywa na aktywno[ pBciow. Kobiety powinny stosowa [rodki antykoncepcyjne po konsultacji z ginekologiem. Leczenie immunosupresyjne mo|e zmienia skuteczno[ doustnych [rodków antykoncepcyjnych. 18. Szczepienia Pacjent po transplantacji narzdu, otrzymujcy leki immunosupresyjne nie powinien otrzymywa |adnych szczepionek zawierajcych |ywe lub nawet osBabione drobnoustroje. LECZENIE IMMUNOSUPRESYJNE Organizm rozpoznaje nowy narzd jako obcy i ukBad odporno[ciowy reaguje atakiem skierowanym przeciwko przeszczepowi. Leki immunosupresyjne maj na celu zapobiec odrzucaniu serca lub innego narzdu poprzez osBabienie tej reakcji ukBadu odporno[ciowego. W tym samym czasie biorca przeszczepu staje si bardziej podatny na infekcje. Niektóre leki immunosupresyjne musz by przyjmowane do koDca |ycia. Wyró|nia si nastpujce typy leków: " podstawowe leki immunosupresyjne " leki dodatkowe (antymitotyczne) " kortykosteroidy " leki indukcyjne (przeciwciaBa) Nale|y pamita: " leki nale|y przyjmowa zgodnie z zaleceniem lekarza " leki nale|y przyjmowa o staBych porach " nie nale|y samodzielnie zmienia dawki leku " nie stosowa ogólniedostpnych leków bez porozumienia z lekarzem " zawsze mie zapas leków 13 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska ODRZUCENIE Istniej dwa ró|ne typy odrzucania: " ostre odrzucanie - zwykle pojawia si podczas pierwszego roku po transplantacji, zwykle stosuje si dodatkowe leki przez krótki okres czasu " przewlekBe odrzucanie rozwija si powoli, leki immunosupresyjne nie hamuj tego typu odrzucenia Objawy odrzucenia: " osBabienie " gorczka powy|ej 37,5 " przyrost masy ciaBa w krótkim czasie " zadyszka " odkBadane si wody w tkankach " zaburzenia rytmu Potwierdzeniem podejrzenia odrzucenia jest biopsja. Wikszo[ epizodów odrzucenia poddaje si leczeniu, je[li wykryte s odpowiednio wcze[nie. PROBLEMY PSYCHIATRYCZNE I JAKOZ {YCIA Pacjenci odczuwaj popraw jako[ci |ycia ju| po samej transplantacji. Zmiany w wygldzie mog by uci|liwe i trudne do zaakceptowania. Dla rodziny chorego trudne mo|e by zrozumienie potrzeb pacjenta po transplantacji. Przeszczep serca stanowi zwrot w |yciu pacjenta, co jest mo|liwe dziki nowoczesnej medycynie, na dBugie i aktywne |ycie. 14 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska Opieka nad chorym z zaburzeniami rytmu serca 1. UkBad bodzcoprzewodzcy serca Komórki mi[nia sercowego  kardiomiocyty charakteryzuj si automatyzmem. Jest to zdolno[ do samoistnego rozprzestrzeniania si fali pobudzenia w mi[niówce serca. Rytm serca czyli ilo[ jego uderzeD na minut okre[lany jest aktywno[ci wzBa zatokowo  przedsionkowego (SA  Bac. nodus sinuatrialis). WzeB zatokowo  przedsionkowy umiejscowiony jest w miejscu uj[cia |yBy gBównej górnej do prawego przedsionka serca. Czynno[ wzBa zatokowo  przedsionkowego regulowana jest przez autonomiczny ukBad nerwowy (niezale|ny od woli czBowieka). UkBad autonomiczny skBada si z dwóch komponent: wspóBczulnej i przywspóBczulnej. Aktywacja ukBadu wspóBczulnego objawia si przy[pieszeniem czynno[ci serca . Pobudzenie ukBadu przywspóBczulnego ma dziaBanie hamujce na wzeB zatokowo  przedsionkowy i objawia si zwolnieniem akcji serca. Fala pobudzenia, która powstaje w tym wzle nie jest rejestrowana w EKG do chwili wyj[cia poza jego obrb. Bodziec elektryczny opuszczajc wzeB zatokowo- przedsionkowy szerzy si równocze[nie w drogach przewodzenia w obszarze przedsionków i komórkach i w komórkach mi[niowych (s to drogi fizjologiczne i anatomicznie nie s ró|nicowane). W sercu czBowieka istniej trzy zasadnicze drogi, którymi bodziec dostaje si do pogranicza przedsionków i komór, gdzie umiejscowiony jest wzeB przedsionkowo  komorowy (AV  nodus atrioventricularis). S to drogi: przednia, [rodkowa i tylna. WzeB przedsionkowo  komorowy umiejscowiony jest na dnie przedsionka prawego midzy nim a komor praw. W wzle tym impulsy elektryczne s zwalniane- kontrola odgórnie narzuconego rytmu przez wzeB zatokowo  przedsionkowy. Nastpnie impulsy docieraj do pczka przedsionkowo  komorowego (Hisa). Przej[cie wBókien pczka Hisa we wBa[ciw mi[niówk serca odbywa si u podstawy mi[ni brodawkowatych. RozgaBzienia koDcowe w postaci tzw. wBókien Purkiniego koDcz si w beleczkach mi[niowych i w mi[niach brodawkowatych komór. PrawidBowy rytm serca to rytm zatokowy podczas którego wzeB zatokowo- przedsionkowy dziaBa jak naturalny rozrusznik z czsto[ci 60- 100 pobudzeD na minut w czasie spoczynku 15 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska 2. PodBo|e kliniczne zaburzeD rytmu serca " zmienne napicie ukBadu nerwowego autonomicznego " dziaBanie hormonów (aminy katecholowe, hormony tarczycy) " zaburzenia elektrolitowe " kwasica " zasadowica " organiczne zmiany w samym mi[niu sercowym (zmiany zapalne, niedotlenienie, martwica) Klinicznym nastpstwem zaburzeD rytmu serca s zaburzenia hemodynamiki kr|enia. 3. Zasady pielgnacji pacjenta z zaburzeniami rytmu serca a. ocena zagro|enia chorego " obserwacja bezprzyrzdowa o ttno (przy[pieszenie lub zwolnienie) o oddech (duszno[) o obserwacja powBok skórnych (blado[, wzmo|ona potliwo[) " analiza dolegliwo[ci zgBaszanych przez chorego " obserwacja zachowania chorego (niepokój, pobudzenie psychoruchowe, upo[ledzona tolerancja wysiBku) " obserwacja stanu [wiadomo[ci (omdlenia, utrata przytomno[ci) " obserwacja przyrzdowa o obserwacja czynno[ci serca na kardiomonitorze o kontrola ci[nienia ttniczego o badanie elektrokardiograficzne 16 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska b. dziaBania zmierzajce do ustalenia przyczyny zaburzeD rytmu serca " wywiad w celu ustalenia okoliczno[ci powstawania zaburzeD rytmu serca (palenie tytoniu, stany emocjonalne, zmiany temperatury otoczenia, du|a dawka u|ywek) " analiza chorób wspóBistniejcych, które mog stanowi podBo|e zaburzeD rytmu (nadczynno[ i niedoczynno[ tarczycy, choroby nadnerczy, meno i andropauza " kontrola poziomu elektrolitów c. udziaB w postpowaniu doraznym u chorych z zaburzeniami rytmu " podBczenie chorego do kardiomonitora " ocena podstawowych parametrów |yciowych " zabezpieczenie dostpu do |yBy " ocena ilo[ci i rodzaju zaburzeD rytmu " tlenoterapia " obserwacja objawów klinicznych " farmakoterapia " elektroterapia d. udziaB w farmakoterapii 17 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska LEKI ANTYARYTMICZNE I II III IV IA Chinidyna Prokainamid IB Propranolol Amiodaron Werapamil Lidokaina Metoprolol Bretylium Diltiazem Fenytoina Esmolol Sotalol IC Sotalol Propafenon Flekainamid Klasa I To leki dziaBajce podobnie do leków znieczulajcych miejscowo. DziaBaj poprzez hamowanie napiciozale|nych kanaBów sodowych (czyli kanaBów otwierajcych si pod wpBywem depolaryzacj bBony). Redukuj szybko[ narastania fazy 0. IA  wydBu|a potencjaB czynno[ciowy IB  skraca potencjaB czynno[ciowy IC  nie wywiera wpBywu na potencjaB czynno[ciowy Klasa II Kompetencyjnie blokuje wpByw katecholamin na receptory beta. Redukuj czsto[ i kurczliwo[ mi[nia sercowego, wydBu|aj faz 4 potencjaBu czynno[ciowego komórek rozrusznikowych serca. GBówna korzy[ z leków beta  adrenolitycznych polega na zmniejszeniu zapotrzebowania mi[nia sercowego na tlen poprzez: " zwolnienie czsto[ci pracy serca " zmniejszenie kurczliwo[ci " hamowanie liolizy, co zmniejsza zu|ycie tlenu w trakcie przemian wolnych kwasów tBuszczowych 18 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska " spadek oporu obwodowego u chorych z nadci[nieniem ttniczym Klasa III WydBu|aj repolaryzacj i przez to potencjaB czynno[ciowy. Leki te znajduj zastosowanie gBównie w zaburzeniach rytmu pochodzenia przedsionkowego, tachykardiach komorowych oraz typu reentry. Klasa IV Leki blokujce kanaB wapniowy. Zwalniaj przewodnictwo przedsionkowo- komorowe, redukuj napicie ttnic, obni|aj obci|enie nastpcze, rozszerzaj ttnice wieDcowe. PIELGNOWANIE PACJENTA Z WSZCZEPIONYM STYMULATOREM SERCA Stymulator jest w stanie zidentyfikowa problem zwizany z rytmem serca, a nastpnie wysBa wBasny impuls elektryczny, aby serce biBo regularnie i miarowo. Ka|dy stymulator posiada napdzany elektrycznie generator impulsów, ukBad elektroniczny sterujcy prac generatora oraz elektrody przenoszce impuls do mi[nia sercowego. 1. Przygotowanie psychiczne chorego do wszczepienia ukBadu stymulujcego " pomoc w zaakceptowaniu faktu o konieczno[ci wszczepienia stymulatora " pomoc w zaakceptowaniu faktu o konieczno[ci ws " poinformowanie o przebiegu zabiegu wszczepienia stymulatora " umo|liwienie kontaktu z chorymi, którzy s po zabiegu i maj dobre samopoczucie 19 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska 2. Przygotowanie fizyczne do zabiegu implantacji stymulatora " wykonanie badaD laboratoryjnych (morfologia, poziom glukozy, elektrolity, ukBad krzepnicia) " przygotowanie pola operacyjnego " zaprzestanie przyjmowania pokarmów i pBynów na 6 godz. przed zabiegiem " zabezpieczenie dostpu do |yBy obwodowej " transport zawsze na wózku 3. Opieka po zabiegu wszczepienia stymulatora " obserwacja stanu ogólnego oraz podstawowych parametrów |yciowych " Bagodzenie dolegliwo[ci bólowych " kontrola rany pooperacyjnej " udzielanie porad w zakresie wykonywania czynno[ci samoobsBugowych Bezpo[rednio po operacji nale|y: " dba, aby rana byBa czysta i sucha " przestrzega instrukcji dotyczcych zasad kpieli, zmiany opatrunku oraz wznowienia aktywno[ci " wykonywa jedynie Bagodne ruchy rk poBo|on bli|ej stymulatora, unika rozcigania, dzwigania oraz nagBych szarpni " nie wolno przesuwa stymulatora pod skór, naciska i uderza w miejsce, gdzie jest umieszczony " przestrzega terminów wizyt kontrolnych " zawsze mie przy sobie kart identyfikacyjn stymulatora 20 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska 4. Ocena skuteczno[ci stymulacji " obserwacja stanu ogólnego, podstawowych parametrów |yciowych, stanu [wiadomo[ci " kontrola zdalna 5. PowikBania po wszczepieniu ukBadu stymulujcego " powikBania infekcyjne (zaka|enia gronkowcowe) " uszkodzenie powBok skórnych (zbyt maBa kieszonka, szczupBa budowa ciaBa) " przemieszczenie elektrody " powikBania nakBucia |yBy podobojczykowej (odma, krwiak w jamie opBucnowej, zator powietrzny, uszkodzenie splotu ramiennego, nakBucie ttnicy podobojczykowej) " rotacja generatora, która mo|e by przyczyn przemieszczenia lub zBamania elektrody " interferencja impulsów elektromiograficznych " stymulacja mi[ni szkieletowych " awaria generatora impulsów " uszkodzenie warstwy izolacyjnej " stymulacja nerwu przeponowego lub przepony " zakrzepica |ylna 6. Usprawnianie chorego. Komunikowanie z pacjentem i jego rodzin Jednym z powodów wszczepienia pacjentowi stymulatora jest poprawa komfortu |ycia. W warunkach domowych dla wikszo[ci osób nie ma |adnych ograniczeD zwizanych z wykonywaniem codziennych czynno[ci. Nale|y jednak unika zródeB silnych zakBóceD elektromechanicznych (EMI). ZakBócenia elektromechaniczne mog by spowodowane przez: 21 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska " urzdzenia elektryczne bdce w zBym stanie lub niewBa[ciwie uziemione " sprzt elektryczny produkujcy du| ilo[ energii (przemysBowe agregaty prdotwórcze) " sprzt medyczny, w tym aparatur obrazowania metod rezonansu magnetycznego (MRI- magnetic resonance imaging), radioterapii oraz przezskórnej elektrycznej stymulacji nerwów (TENS- transcutaneous nerve stimulation) Nale|y u[wiadomi chorego i jego rodzin i| wikszo[ domowych urzdzeD jest bezpieczna w u|yciu (kuchenki mikrofalowe, miksery, no|e elektryczne, telewizory, koce elektryczne, bramy automatyczne) pod warunkiem, |e s w dobrym stanie technicznym. Sprzt biurowy i wikszo[ aparatury medycznej s tak|e bezpieczne w u|yciu. Stymulator dziaBa tak|e prawidBowo podczas prze[wietlania klatki piersiowej lub uzbienia, badaD ultrasonograficznych, mammografii oraz fluoroskopii. Je|eli pacjent z wszczepionym stymulatorem znajdzie si w pobli|u zródBa zakBóceD elektromagnetycznych i wystpuj u niego objawy nieprawidBowego dziaBania stymulatora , powinien si oddali w bezpieczne miejsce. Systemy bezpieczeDstwa mog by tak|e zródBem zakBóceD elektromagnetycznych. Nale|y przez te miejsca przechodzi w normalnym tempie (nie zwalnia). W przypadku kiedy nale|y podda si kontroli przy pomocy rcznego wykrywacza metalu, nale|y powiadomi obsBug o posiadaniu stymulatora i przedstawi kart identyfikacyjn oraz poprosi o jak najkrótsze przytrzymywanie wykrywacza w pobli|u rozrusznika. Magnesy trzymane w pobli|u rozrusznika mog by przyczyn przestawienia rozrusznika na stymulacj ze staB czsto[ci. Kardiowersja i defibrylacja- uszkodzeniu stymulatora mo|na zapobiec, je|eli elektrody przyBo|y si nie bli|ej ni| 15 cm od generatora. Nale|y sprawdzi dziaBanie stymulatora po wykonaniu zabiegu. Diatermia mo|e spowodowa zahamowanie pracy stymulatora a nawet wywoBa migotanie komór i uszkodzenie tkanek wokóB wszczepionych elektrod. Rezonans magnetyczny powoduje zawsze przestawienie na stymulacj ze staB czsto[ci a nawet generowanie impulsów z niebezpiecznie du| czstotliwo[ci. Pacjenci z rozrusznikiem nie powinni by diagnozowani t metod. 22 Projekt finansowany ze [rodków Europejskiego Funduszu SpoBecznego oraz ze [rodków bud|etu paDstwa, realizowany pod nadzorem Wojewódzkiego Urzdu Pracy w Olsztynie Blok specjalistyczny Katarzyna Maliszewska Litotrypsja- strumieD energii nie powinien by nakierowany na bezpo[redni okolic generatora. Nale|y wyBczy funkcj stymulacji przedsionkowej (stymulacja jednojamowa). Telefony komórkowe  nale|y trzyma aparat w odlegBo[ci co najmniej 15 cm od stymulatora, a podczas rozmowy nale|y go trzyma po przeciwnej stronie ni| rozrusznik. Sport i rekreacja- nale|y unika sportów brutalnych sportów kontaktowych. Zaleca si tak|e unikanie zaj zwizanych z gwaBtownym wstrzsaniem (jazda konna, zderzanie samochodami na torach w wesoBym miasteczku). Intensywne, wielokrotnie powtarzajce si wiczenia górnych partii ciaBa mog powodowa zakBócenia w pracy stymulatora. Nie powinno si nurkowa, poniewa| ci[nienie hydrostatyczne mo|e uszkodzi obudow rozrusznika.W przypadku kremacji zwBok nale|y wcze[niej wydoby rozrusznik, aby zapobiec eksplozji.BiopotencjaBy wystpujce po podaniu sukcynylocholiny mog wpBywa na prac stymulatora (ukBad ulga wyhamowaniu, mo|e doj[ do asystolii). ZawaB mi[nia sercowego zwykle powoduje narastanie progu stymulacji z konieczno[ci podwy|szenia energii lub repozycj elektrody. Stymulatory nie s lekarstwem na chorob serca. Nie lecz one przyczyn powolnych lub nieregularnych uderzeD serca. Tym niemniej, poniewa| powoduj, |e serce mo|e przez lata pompowa krew, mog one znacznie poprawi jako[ |ycia osób cierpicych na arytmie 23

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Plan konspekt do przeprowadzenia zajęć z kształcenia obywatelskiego
konspekty do ćwiczeń
Menedzer do zadan specjalnych Czasowe zarzadzanie przedsiebiorstwem medoza
Zagadnienia do zajec labor z Teorii Maszyn i Mechanizmow st inz s5
10,Specjalizacja z zakresu fizjoterapii Porównanie ze specjalizacją rehabilitacji medycznej dla leka
Tilt & Shift obiektyw do zadań specjalnych
Menedzer do zadan specjalnych C Nieznany
Zagadnienia do zajec labor z Elem Teorii Maszyn i Mechan oraz Drgan AiR wiecz inz s5
Wybrane metody diagnozy artykuł do zajęć
sędzia Masznicz materiał do zajęć (z nieobowiązkowymi zadaniami) na dzień 18 10 2014
PI materialy do zajec

więcej podobnych podstron