plik

JAK POWSTAJ� LUDZKIE POSTAWY ? Istnieje wiele definicji postawy: wed�ug G.W. Allporta termin postawa zosta� po raz pierwszy u�yty przez filozof�w Spencera i Baina, kt�rzy przez postaw� rozumieli psychiczny stan gotowo�ci do s�uchania, uczenia si� czego�, stan kt�ry jest warunkiem przyswojenia sobie prawdziwej wiedzy. F. Znaniecki i W.J. Thomas poprzez termin postawa rozumieli stan umys�u jednostki wobec pewnych warto�ci o spo�ecznym charakterze. W.M. Fuson przez postaw� rozumie prawdopodobie�stwo wyst�pienia w danej sytuacji okre�lonego zachowania. Wed�ug D. Droba postawa to psychologiczna dyspozycja jednostki do dzia�ania w okre�lony spos�b wobec pewnych przedmiot�w. L.L. Thurstone przez postaw� rozumie stopie� nat�enia pozytywnego lub negatywnego uczucia zwi�zanego z jakim� przedmiotem. H.A. Murray i C.D. Morgan ujmuj� postaw� jako trwa�� dyspozycj� charakteryzuj�c� si� konsekwentnym wyst�powaniem tego samego uczucia wobec pewnej ca�o�ci. S.A. Asch uwa�a, �e postawa jest organizacj� do�wiadcze� i danych dotycz�cych jakiego� przedmiotu. M.J. Rosenberg przez postaw� rozumie struktur� z�o�on� z element�w poznawczych (ze zbioru przekona� dotycz�cych mo�liwo�ci realizowania pewnych warto�ci przez przedmiot postawy). D. Krech i R.S. Crutchfield wskazuje, �e postawa jest �trwa�� organizacj� proces�w motywacyjnych, emocjonalnych i spostrze�eniowych, a tak�e innych proces�w poznawczych, odnosz�c� si� do jakiego� aspektu �wiata otaczaj�cego jednostk�. M.B. Smith przez postaw� rozumie struktur� z�o�on� z element�w poznawczych, kt�re sk�adaj� si� na zas�b informacji o przedmiocie postawy, z element�w afektywnych, maj�cych okre�lony kierunek i si�� oraz z indywidualnego dzia�ania nosiciela postawy wobec jej przedmiotu. S. Nowak, M. Marody i T. M�drzycki stoj� na stanowisku, �e postawa odnosi si� do okre�lonego przedmiotu i sk�ada si� z element�w poznawczych, emocjonalno-oceniaj�cych i z element�w behawiorystycznych (dyspozycji do zachowania si�) wobec przedmiotu czy klasy przedmiot�w. Wed�ug S. Mika postawa to wzgl�dnie trwa�a struktura (lub dyspozycja do pojawiania si� takiej struktury) proces�w poznawczych, emocjonalnych i tendencji do zachowa�, w kt�rej wyra�a si� okre�lony stosunek wobec danego przedmiotu. Elementy postawy to: zachowanie � tendencja do zachowania uczucia, emocje procesy poznawcze Z postaw� mamy do czynienia: - raz gdy jest pewien aktualny stan wywo�any przez obecno�� przedmiotu postawy - drugi raz, gdy jest to dyspozycja do systematycznego pojawiania si� tych samych stan�w. Istnieje wiele teorii kszta�towania i zmian postaw. Wi�kszo�� z nich nawi�zuje do okre�lonych teorii psychologicznych. Zgodnie z koncepcjami wywodz�cymi si� z teorii poznawczych, kszta�towanie i zmiana postawy polega na przekazywaniu informacji dotycz�cych przedmiotu postawy, na oddzia�ywaniu na uczucia lub na prowadzeniu do zmian w zachowaniu. Ka�da taka zmiana wywo�uje odpowiednie zmiany w innych elementach postawy. Postawa ma dwa wymiary: si�� i znak 0 znak - + silne �rednio silne s�abe s�abe �rednio silne silne si�a Znak postawy jest jednym z podstawowych wymiar�w klasyfikowania postawy. Wyr�niamy trzy znaki postaw: dodatni, ujemny i zerowy. Znak + (plus) wskazuje na postaw� przychyln� do przedmiotu postawy, znak � (minus) na nieprzychyln� postaw� do przedmiotu, a znak �0� (zero) ma brak zdecydowania w tym zakresie. W elementach postawy je�li chodzi o procesy poznawcze, (przekonania) to dodatni znak postawy ujawnia si�, gdy przedmiot postawy jest warto�ciowany dodatnio. Znak ujemy postawy b�dzie wyra�a� si� w negatywnych ocenach warto�ciowania przedmiotu postawy. Postawa o znaku zero nie wyra�a �adnych uczu� ani s�d�w. W przypadku emocji znak �+� postawy przejawia si� pojawieniem uczu� pozytywnych do przedmiotu postawy. Znak �-� postawy przejawia si� w negatywnych uczuciach w stosunku do jej przedmiotu Si�a postawy znajduje wyraz we wszystkich trzech sk�adnikach postawy. W przypadku postaw silnych znajdzie to odzwierciedlenie w silnym warto�ciowaniu pozytywnej oceny przedmiotu postawy lub zdecydowanym pot�pieniu przedmiotu postawy. Przy kszta�towaniu lub zmianie postawy mo�emy mie� do czynienia z trzema sytuacjami: Sytuacja, w kt�rej brak by�o jakiejkolwiek postawy wobec danego przedmiotu i pr�buje si� ukszta�towa� jak�� postaw�. Tego rodzaju sytuacje wyst�puj� najcz�ciej we wczesnym okresie socjalizacji cz�owieka, kiedy tworz� si� postawy wobec bardzo wielu przedmiot�w. Sytuacja, w kt�rej zmiana postawy polega na zmianie jej si�y bez zmiany znaku. Sytuacji takiej odpowiadaj� cztery mo�liwo�ci: mo�e zmieni� si� silna postawa negatywna na s�ab� postaw� negatywn� mo�e zmieni� si� s�aba postawa negatywna na siln� postaw� negatywn� mo�e zmieni� si� s�aba postawa pozytywna na siln� postaw� pozytywn� mo�e zmieni� si� silna postawa pozytywna na s�ab� postaw� pozytywn� 3) Sytuacja, w kt�rej zmiana postawy mo�e polega� na zmianie jej znaku. Sytuacji takiej odpowiadaj� nast�puj�ce mo�liwo�ci: zmiana znaku dodatniego na znak 0 zmiana znaku ujemnego na znak 0 zmiana znaku ujemnego na znak dodatni zmiana znaku dodatniego na znak ujemny zmiana znaku 0 na znak dodatni zmiana znaku 0 na znak ujemny Kszta�towanie postaw oraz zmiany w nich dokonuj� si� pod wp�ywem ca�ego szeregu czynnik�w spo�ecznych. Wp�yw czynnik�w spo�ecznych na zmiany postaw mo�na bada� na r�nym poziomie og�lno�ci: w badaniach opinii publicznej bada si� niejednokrotnie, w jaki spos�b zmieniaj� si� ludzkie postawy w zale�no�ci od zaistnienia pewnych wydarze�, zwykle wydarze� o charakterze spo�ecznym w badaniach por�wnawczych (mi�dzykulturowych) ujawnia si� zwykle r�nice w postawach ludzi �yj�cych w r�nych kulturach w podej�ciu eksperymentalnym (w kt�rym w spos�b kontrolowany przez badacza) staramy si� stwierdzi� jak dany czynnik (czynniki) wp�ywaj� na proces kszta�towania si� czy zmian postaw Schemat kszta�towania si� postaw. NADAWCA PRZEKAZ TRE�CI KANA� ODBIORCA EFEKT POSTAWA Schemat kszta�towania si� postaw sk�ada si� z czterech element�w, kt�rych r�ne cechy maj� wp�yw na procesy kszta�towania si� postaw i na proces ich zmian. Jest to schemat uproszczony i niepe�ny. Nadawca to rodzice, grupy r�wie�nicze, nauczyciele, �rodki masowego przekazu. Ka�dy z tych nadawc�w w jakim� stopniu mo�e wp�ywa� na postawy odbiorc�w. Zasadnicz� rol� w kszta�towaniu postaw odgrywaj� rodzice (szczeg�lnie w okresie dzieci�stwa). Postawy rodzic�w i stosowane przez nich �rodki wychowawcze wp�ywaj� na ukszta�towanie si� okre�lonych postaw u dzieci co powoduje, �e niejednokrotnie postawy dzieci s� podobne do postaw rodzic�w. Du�a zale�no�� dziecka od rodzic�w stanowi �atwo�� kszta�towania tych postaw i ich trwa�o��. Cechy nadawcy w znacznym stopniu wp�ywaj� na skuteczno�� jego oddzia�ywania na odbiorc�. Przekaz (tre��) � produkuje go nadawca, za jego pomoc� chce wp�yn�� na ukszta�towanie u odbiorcy danej postawy ju� istniej�cej u niego. Cechy przekazu wp�ywaj� na przebieg procesu zmian i kszta�towania postaw. Przekaz w zale�no�ci od zawartych w nim tre�ci mo�e mie� charakter racjonalny lub emocjonalny, mo�e by� jednostronny lub dwustronny, mo�e propagowa� postawy mniej lub bardziej rozbie�ne z postawami odbiorcy. Kana� � narz�dzie, za pomoc� kt�rego przesy�any jest przekaz. Takim narz�dziem mo�e by� np.: s�owo drukowane, s�owo m�wione, obraz w telewizji. Ostatecznym efektem oddzia�ywania nadawcy jest ukszta�towanie si� okre�lonych postaw u odbiorcy. Na to ukszta�towanie wp�ywaj� cechy wszystkich czterech element�w tego schematu. To czy ukszta�tuj� si� postawy po��dane b�dzie zale�a�o od postawy nadawcy, od cech nadawcy, cech przekazu, kana�u jak i cech odbiorcy. Postawy mog� si� kszta�towa� pod wp�ywem bezpo�rednich kontakt�w z przedmiotem postawy, b�d� pod wp�ywem wielu r�nych nadawc�w (rodzic�w, grup r�wie�niczych, nauczycieli, �rodk�w masowego przekazu). Rodzice jako nadawcy maj� znaczny wp�yw na kszta�towanie si� postaw w�asnych dzieci. Postawy ukszta�towane przez rodzic�w w dzieci�stwie s� postawami trwa�ymi, kt�re bardzo trudno si� zmieniaj�. Istotny wp�yw na kszta�towanie si� postaw maj� grupy r�wie�nicze. Grupa r�wie�nicza jest bowiem wa�nym nadawc� wp�ywaj�cym na kszta�towanie si� postaw jej cz�onk�w. Jednym z powod�w wp�ywu grupy r�wie�niczej na postaw� jest pragnienie identyfikowania si� z t� grup�. Jednak w dzisiejszych czasach najwi�kszy wp�yw na kszta�towanie postaw maj� �rodki masowego przekazu, a przede wszystkim reklama. Reklama stanowi obecnie pejza� codziennego �ycia miliard�w ludzi. Jednostka nie ma wp�ywu na jej tre��, jest jedynie biernym odbiorc�, podmiotem oddzia�ywania. Bardzo znacz�cy wp�yw na powstawanie ludzkich postaw ma tak�e kszta�cenie, jako proces nabywania przez cz�owieka wiadomo�ci, przekona� i postaw na podstawie codziennego do�wiadczenia poprzez wp�yw r�nych czynnik�w wychowawczych lub �rodk�w masowego oddzia�ywania. Literatura: Mika S. Psychologia spo�eczna Aronson E. Cz�owiek istota spo�eczna Zimbardo R. Psychologia i �ycie

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Jak powstają ludzkie postawy
Jak powstają ludzkie postawy
4 JAK POWSTAJĄ LUDZKIE POSTAWY
Jak powstaje film A3
1 Jak powstały Wytyczne Resuscytacji 2010
Jak powstaje film A4
Jak dziala ludzki mozg
JAK POWSTAJA PRZERZUTY
Jak powstaje gleba
Jak powstają ergonomiczne narzędzia dla elektroników 1 cz

więcej podobnych podstron