11346

Pojęcie nadzoru korporacyjnego sięga już starożytności. Po raz pierwszy nadzór korporacyjny opisał Homer w Odysei, przedstawiając problemy wynikające z rozdzielenia własności i zarządzania tą własnością.

Do ekonomii to pojęcie wprowadził A. Smith w 1776 roku, gdzie w swojej książce pod tytułem: „ The Wealth of Nations”, opisał i zanalizował rozdzielenie własności i kontroli w ówczesnych korporacjach, jak i wynikające z tego konsekwencje.

Natomiast do współczesnej teorii ekonomii CORPORATE GOVERNANCE ( nazwany w Polsce: nadzorem korporacyjnym ) został wprowadzony przez A. Berle’a i G. Meansa w połowie lat trzydziestych XX wieku.

Pomimo tego, że A. Smith „dotknął” problemu nadzoru korporacyjnego już w 1776 roku, jednak nadzór korporacyjny zaczęto doceniać i dostrzegać znacznie później, wtedy, gdy następował coraz większy rozwój i skomplikowanie się kapitalizmu, różnych form prawnych zorganizowania się działalności podmiotów gospodarczych, w szczególności zaś korporacji.

Zainteresowanie nadzorem korporacyjnym nastąpiło zatem od początku XIX wieku, z trzech powodów:

^ potrzeba istnienia firm znacznie większych niż dotychczas ( rozwój firm wraz z postępem technologicznym);

O wzrost zapotrzebowania na kapitał i poszukiwanie nowych jego źródeł;

«=> konieczność uzyskania społecznej akceptacji dla powszedniego posiadania dóbr inwestycyjnych;

Definicje pojęcia nadzór korporacyjny przytoczymy w następnym punkcie, żeby jednak dobrze zrozumieć późniejsze definicje należałoby wspomnieć kilka słów o definicji i sposobie działania korporacji, która jest jednym z kluczowych słów nadzoru korporacyjnego.

Korporacja po raz pierwszy została zdefiniowana przez prawo biytyjskie w XV wieku. Natomiast w 1886 roku Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych stwierdził, że korporację należy traktować jako osobę prawną.

Korporacja może być rozumiana w różny sposób, przytoczymy zatem tylko niektóre z jej określeń, takie jak:

stowarzyszenie, związek, zrzeszenie osób, uznane za osobę prawną, mające na celu realizację określonych wspólnych zadań i interesów;

korporacja organizacyjna ( w sensie ekonomicznym ) forma fuzji kapitałowych; korporacja rozumiana jako spółka akcyjna;

„osoba prawna posiadająca moralność, odpowiedzialna za etyczne działanie i podejmowanie decyzji” ( A. Monks, N. Minnow ).

Na rozwój korporacji istotny wpływ wywarły czteiy podstawowe cechy:

ograniczenie odpowiedzialności inwestorów - wraz z rozpoczęciem traktowania korporacji jako osoby prawnej, zaczęto traktować korporację odrębnie od jej właścicieli i pracowników. Oznaczało to, że błędy popełniane w korporacji są mniej dotkliwe dla jej właścicieli, gdyż w przypadku bankructwa korporacji jej członkowie nie odpowiadają indywidualnie za jej długi. Dzięki temu zdynamizował się rozwój dużych przedsiębiorstw, gdyż nikt nie inwestowałby w takie jednostki, gdyby ryzyko