11404

oraz to, jak dana osoi>a reguluje swoje stosunki z otoczeniem,

Pięć czynników osobowości, dzięki którym można określić kompetencje osobowościowe do pracy w zawodzie instruktora rekreacji, to według, neurotyczność ekstrawersja

otwartość na doświadczenia

ugodowość

sumienność.

Neurotyczność to wymiar odzwierciedlający przystosowanie emocjonalne. Oznacza on podatność na doświadczanie negatywnych emocji (strach, zmieszanie, niezadowolenie, gniew, poczucie winy) a także podatność na stres psychologiczny. Negatywne emocje rzutują na adaptację jednostki w środowisku. Można przyjąć, że osoby neurotyczne są skłonne do irracjonalnych pomysłów, mało zdolne do kontrolowania swoich popędów i radzenia sobie ze stresem. Osoby z małą neurotycznością są stabilne emocjonalnie, spokojne, zrelaksowane i zdolne do zmagania się ze stresem bez doświadczania obaw napięć i rozdrażnienia, Z uwagi na potrzeby tego podręcznika możemy przyjąć że ceclią predestynującą do pracy w roli instruktora rekreacji jest niska neurotyczność.

Ekstrawersja stanowi wymiar charakteryzujący jakość i ilość interakcji społecznych, poziom aktywności, energii i zdolność odczuwania pozytywnych emocji.

Osoby ekstrawertywne jawią się zatem jako przyjacielskie i rozmowne, skłonne do zabawy i poszukiwania nowych wrażeń. Cechuje je optymizm życiowy i pogodny nastrój. Osoby intrawertywne natomiast wykazują większą rezerwę w kontaktach społecznych, mniejszy optymizm, preferencje do przebywania w samotności i nieśmiałość.

Ekstrawersja formalnie obejmuje sześć składników: towarzyskość (zakres i ilość kontaktów z innymi), serdeczność (zdolność do utrzymywania bliskich związków),

asertywność (rozumiana obok umiejętności obrony własnego terytorium bez naruszania praw innych jako zdolności przywódcze),

•    aktywność (energia, potrzeba zajęcia i zaangażowania), poszukiwanie doznań (poszukiwanie podniet, stymulacji, nowych wrażeń), emocjonalność (tendencja do reagowania pozytywnymi emocjami).

Po analizie wymagań stawianych kandydatowi do pracy w charakterze instruktora rekreacji możemy przyjąć, że cechą predestynującą do tej pracy jest bardziej ekstrawersja niż introwersja danej osoby.

Otwartość na doświadczenia to wymiar opisujący tendencję do poszukiwania i pozytywnego wartościowania doświadczeń życiowych, tolerancję wobec nowości i ciekawość poznawczą. Osoby otwarte na doświadczenia są ciekawe zarówno świata zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Ludzie o niskiej otwartości są konwencjonalni w zachowaniach i konserwatywni w poglądach. Duża otwartość wiąże się bardziej z kreatywnością niż z inteligencją w klasycznym rozumieniu.

Oto składowe tego wymiaru: wyobraźnia,

estetyka (wrażliwość estetyczna),

•    uczucia (otwartość na stany emocjonalne innych ludzi),

działania (aktywne poszukiwanie nowych bodźców), o idee (intelektualna ciekawość), wartości (gotowość do analizy wartości społecznych, kulturowych, politycznych itp. - przeciwieństwo dogmatyzmu).

W tym wymiarze wymagania stawiane instruktorowi rekreacji sugerują wysoki poziom otwartości na doświadczenia jako czynnik ułatwiający pracę w zawodzie.

U godowość to wymiar opisujący pozytywne bądź negatywne nastawienie do ludzi. Cecha ta przejawia się jako zaufanie lub brak zaufania do innych ludzi na poziomie poznawczym i wrażliwość lub obojętność na poziomie emocji. Osoby o dużej ugodowości są sympatyczne wobec innych i skłonne do udzielania pomocy sądząc, że inni mają identyczne postawy jak one. Osoby mało ugodowe są egocentryczne, sceptyczne w opiniach na temat cudzych intencji, raczej iywalizują niż współdziałają w trakcie realizacji zadań czy negocjowaniu. Oto składowe wymiaru ugodowości:

zaufanie (przekonanie że inni mają uczciwe intencje vs sceptycyzm i przekonanie że inni są nieuczciwi i niebezpieczni),

2